{"title":"Tarihsel Perspektifte Bir Biyoiktidar Biçimi Olarak Gözetim Kapitalizmi","authors":"Ömer Ersin Kahraman","doi":"10.24988/ije.1047476","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"1973 Petrol Krizi’nden bu yana bilgi, pazarların en önemli emtiası haline geldi. Sanayinin değerini kaybettiği ve bilişim teknolojilerini kullanan hizmetlerin ön plana çıktığı bu döneme aynı zamanda Yeni Ekonomi adı verildi. Bilgi teknolojilerinin yükselişi yeni kâr üretme yollarını da getirdi. Bilişim şirketleri, pazar ilgilerini bireylerin davranışlarının öğrenen makineler yoluyla tahmin edildiği davranış tahmin modellerine yönlendirdi. Bu bağlamda yeni dönemin sermaye birikiminin bireylerin gözetimine odaklanmasından hareketle Shoshana Zuboff yeni döneme “gözetim kapitalizmi” adını verdi. Pazar ilgilerindeki bu değişme, halihazırda yönetim stratejilerinin sosyolojik olarak düzenlenmiş bir bürokrasiden sürekli gözetime dayalı yeni bir Taylorist bilimsel yönetişime geçtiği tarihsel bağlam içinde anlaşılabilir. Gözetim kapitalizmi, neoliberal yönetimsellik içinde bireylere psikolojik manipülasyon yoluyla boyun eğdirmeyi amaçlayan yeni bir “özne teknolojisi” olarak yorumlanabilir. Bu makale, gözetim kapitalizminin ortaya çıkışı ile yeni bir kapitalist biyo-iktidar biçimi olarak bireyselleştirilmiş yönetim stratejilerinin kullanımı arasındaki tarihsel ilişkiyi ortaya koymayı amaçlamaktadır.","PeriodicalId":33605,"journal":{"name":"Izmir Iktisat Dergisi","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-07-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"1","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Izmir Iktisat Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.24988/ije.1047476","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 1
Abstract
1973 Petrol Krizi’nden bu yana bilgi, pazarların en önemli emtiası haline geldi. Sanayinin değerini kaybettiği ve bilişim teknolojilerini kullanan hizmetlerin ön plana çıktığı bu döneme aynı zamanda Yeni Ekonomi adı verildi. Bilgi teknolojilerinin yükselişi yeni kâr üretme yollarını da getirdi. Bilişim şirketleri, pazar ilgilerini bireylerin davranışlarının öğrenen makineler yoluyla tahmin edildiği davranış tahmin modellerine yönlendirdi. Bu bağlamda yeni dönemin sermaye birikiminin bireylerin gözetimine odaklanmasından hareketle Shoshana Zuboff yeni döneme “gözetim kapitalizmi” adını verdi. Pazar ilgilerindeki bu değişme, halihazırda yönetim stratejilerinin sosyolojik olarak düzenlenmiş bir bürokrasiden sürekli gözetime dayalı yeni bir Taylorist bilimsel yönetişime geçtiği tarihsel bağlam içinde anlaşılabilir. Gözetim kapitalizmi, neoliberal yönetimsellik içinde bireylere psikolojik manipülasyon yoluyla boyun eğdirmeyi amaçlayan yeni bir “özne teknolojisi” olarak yorumlanabilir. Bu makale, gözetim kapitalizminin ortaya çıkışı ile yeni bir kapitalist biyo-iktidar biçimi olarak bireyselleştirilmiş yönetim stratejilerinin kullanımı arasındaki tarihsel ilişkiyi ortaya koymayı amaçlamaktadır.