15-16.yy Kantaşı ve Kabuk Kameolarda Dini Tasvirlerden Örnekler

Abstract

Bu çalışmamız kapsamında taş oyma eserlerin önemli bir kısmını oluşturan kameolar ve onların üzerinde işlenmiş olan dini tasvirlerden örnekler incelenmiştir. Kameo kelimesinin kökeni net olarak bilinmemekle birlikte, tılsım, muska anlamlarına gelen Arapça khamea kelimesinden türediği düşünülmektedir. Bir diğer görüş ise, mücevherler için kullanılan Yunanca, camabeu ya da camaieul kelimeleri ile ilişkili olduğudur. Ayrıca Süryanice tılsım anlamına gelen chemeia ya da deve hörgücü anlamına gelen camaut kelimesinden türediği de düşünülmektedir. Kameolar farklı çeşitlerde üretilmektedir. Bunlar değerli ve yarı değerli taşlar ile üretilen kameolar ve ayrıca kabuklu deniz hayvanlarının kabukları ile üretilen kabuk kameolardır. Kabuk kameolar, sert materyaller ile yapılan kameolara göre daha dayanıksız olduklarından ve deniz kabuklarından üretildiklerinden günümüze ulaşabilen kabuk kameo sayısı, dayanıklı taşlarla yapılanlara göre daha azdır. Ayrıca pek çok farklı yumuşakçanın kabuğundan üretilen bu kameolar, canlı türüne bağlı olarak farklı renk seçeneklerinin oluşmasına da imkan vermişlerdir. Çalışmamız kapsamında ele aldığımız bir diğer grup kameo, kantaşı ile yapılan kameolardır. Bu taş, özellikle üzerinde doğal olarak barındırdığı kırmızı damlalardan dolayı dini tasvirlerde çoğunlukla tercih edilmiş ve, İsa’nın yaralarından akan kanları tasvir etmek için sanatçılara çok elverişli bir zemin hazırlamıştır. Özellikle 16.yy’da İtalya ve Almanya’da çok tercih edilen bir taş haline gelmiştir. Aynı şekilde kabuk kameolar da 16.yy’da son derece popüler bir hale gelmiş, daha sonraki dönemlerde daha az tercih edilir olsa bile özellikle 20.yy’da İtalya’da yeniden yaygın bir kullanıma kavuşmuştur. Çalışmamız dahilinde hem kabuk kameolar hem de kantaşı kameolardan farklı örnekler sunulmuştur.