Kök Hücrelerin Toksikoloji Çalışmalarında Kullanımı

Abstract

Kok hucreler, ilac/toksisite taramalarinda, hastalik yolaklarinin arastirilmasi ve gelisimsel toksisite gibi mekanistik calismalarda halihazirda kullanilmaktadir. Insan-induklenmis pluripotent kok hucreleri (iPSC) farklilasmis, olgun ve ozellesmis hucrelerden pluripotensi genlerinin manuplasyonu ile elde edilebilmekte ve bu sayede kisinin genetik yapisini yansitabildigi gibi cevresel maruziyetin neden oldugu toksisite durumlari da belirlenebilmektedir. Insan embriyonik kok hucreleri (hESC) ve iPSC’lerin genomik, proteomik, transkripteomik ve metabolomik kaliplari kapsamli olarak cikartilarak; hastalik ve toksisite durumlarinin altinda yatan yolaklarin aydinlatilmasi saglanabilir. Her ne kadar teknolojik zorluklar ve etik engeller yaygin kullanimlarinin onune gecse de ilac kesiflerinde ve toksisite calismalarinda insan kok hucreleri temelli sistemlerin kullanimi, daha guvenli kisisellestirilmis ilaclarin uretilmesine ve cevresel toksikanlar icin daha dogru risk degerlendirmelerinin yapilmasina, maliyet ve deney hayvani kullaniminin azaltilmasina olanak saglayabilmektedir. Bu derlemede kok hucrelerin toksikoloji calismalarindaki kullanimlarindan bahsedilmistir.