Yeni Arşiv Belgeleri Işığında Bulgar Sosyal-Demokrat Partisi’nin Osmanlı Dönemindeki Siyasi Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Bu makale çalışması, yeni arşiv belgeleri ışığında Bulgar Sosyal-Demokrat Partisi’nin, 20. yüzyılın başlarında gerçekleştirmiş olduğu siyasi faaliyetleri, düzenlemiş olduğu mitingleri, hazırlamış olduğu beyannameleri, örgütlemiş olduğu komitacılık faaliyetlerini ve düşünsel anlamda gerçekleştirmek istediği hedefleri değerlendirme amacını taşımaktadır. Parti, oldukça kozmopolitik bir iklimde doğmuştur. 19. yüzyılın sonlarında sosyal demokrat fikirleri temel alarak ortaya çıkan Bulgar Sosyal-Demokrat Fırkası, bu çalkantılı süreçte Bulgaristan ve Batı Trakya’da birçok önemli siyasi ve sosyal eylemin içerisinde bulunmuştur. Parti, Bulgar işçilerin örgütlenmesi, Amerika Birleşik Devletleri’ne göçe teşvik edilmesi, Bulgar hükümeti aleyhine mitingler düzenlenmesi, propaganda faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, işçileri kışkırtıcı beyannamelerin hazırlanması, hükümetle sıcak çatışmalara girilmesi ve sosyal demokrat fikirlere taraftar kazanarak bu fikirlerin yayılması için büyük çabalar sarf etmiştir. Bu incelemeyle Osmanlı arşiv belgeleri ışığında; Bulgar Sosyal-Demokrat Partisi’nin gerçekleştirmiş olduğu bu faaliyetler analiz edilmeye çalışılmıştır.