{"title":"Eski bir tıp el yazması \"Tabibnâme\"de bitki adları","authors":"Ahsen Ayan, H. Karpuz","doi":"10.32925/tday.2020.37","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Tabibnâme, 18. yuzyilda Fakir Ahmed Şeyhzâde tarafindan yazilmis olan alternatif tip, eczacilik ve bitki bilimi konularini iceren Turkce el yazmasi bir metindir. Metin ayrica donemin siyasi, dini ahlaki, tibbi, felsefi vb. hususlarinda da bilgiler tasimaktadir. Tabibnâme, barindirdigi soz varligi ve dil ozellikleri nedeniyle tip ve eczacilik terminolojisi bakimindan oldugu kadar Turk dili ve Turk kulturu tarihi bakimindan da oldukca onemlidir. Tabibnâme metninde 101 adet bitki adi kullanilmistir. Bu makalede, metinde kullanilan bitki adlari art zamanli ses degisiklikleri bakimindan ve bugun Turkiye Turkcesinde kullanilip kullanilmadiklarina gore degerlendirildi. 35 bitki adi bugun Turkiye Turkcesinde cesitli ses degisikliklerine ugramis bicimleriyle ve 46 bitki adi ise ayni bicimleriyle kullanilmaktadir. Buna karsilik 20 bitki adi bugun Turkiye Turkcesinde kullanilmamaktadir. Bitki adlarinin 27’si Turkce, 25’i Arapca, 22’si Farsca, 18’i Yunanca ve 1 tanesi de Endonezya dilindendir. 8 bitki adi birden cok dillidir. 101 bitki adi, Tabibnâme metninde 152 kere kullanilmistir. Ayrica 7 bitki adi, alt tur adlariyla birlikte 14 kere kullanilmistir.","PeriodicalId":36226,"journal":{"name":"BELLETEN Yearbook of Turkic Studies","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"1","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"BELLETEN Yearbook of Turkic Studies","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.32925/tday.2020.37","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q4","JCRName":"Social Sciences","Score":null,"Total":0}
引用次数: 1
Abstract
Tabibnâme, 18. yuzyilda Fakir Ahmed Şeyhzâde tarafindan yazilmis olan alternatif tip, eczacilik ve bitki bilimi konularini iceren Turkce el yazmasi bir metindir. Metin ayrica donemin siyasi, dini ahlaki, tibbi, felsefi vb. hususlarinda da bilgiler tasimaktadir. Tabibnâme, barindirdigi soz varligi ve dil ozellikleri nedeniyle tip ve eczacilik terminolojisi bakimindan oldugu kadar Turk dili ve Turk kulturu tarihi bakimindan da oldukca onemlidir. Tabibnâme metninde 101 adet bitki adi kullanilmistir. Bu makalede, metinde kullanilan bitki adlari art zamanli ses degisiklikleri bakimindan ve bugun Turkiye Turkcesinde kullanilip kullanilmadiklarina gore degerlendirildi. 35 bitki adi bugun Turkiye Turkcesinde cesitli ses degisikliklerine ugramis bicimleriyle ve 46 bitki adi ise ayni bicimleriyle kullanilmaktadir. Buna karsilik 20 bitki adi bugun Turkiye Turkcesinde kullanilmamaktadir. Bitki adlarinin 27’si Turkce, 25’i Arapca, 22’si Farsca, 18’i Yunanca ve 1 tanesi de Endonezya dilindendir. 8 bitki adi birden cok dillidir. 101 bitki adi, Tabibnâme metninde 152 kere kullanilmistir. Ayrica 7 bitki adi, alt tur adlariyla birlikte 14 kere kullanilmistir.
Tabibnâme,18岁。土耳其的笔迹是另一种类型,由Fakir Ahmed Sheikh撰写,涉及制药和植物科学。政治、宗教、人类学、哲学等都包括信息。当然,由于其巨大的复杂性和语言多样性,土耳其语和土耳其文化在类型和药物术语方面都很精确。符号文本中使用了101个植物根。在这篇文章中,文本中使用的植物名称已被宣布今天在土耳其使用,因为它们暂时声音退化,而在土耳其没有使用。如今,在土耳其,35块adi和46块藻类被用于同一辆自行车。20比特的货币是土耳其货币。20世纪是土耳其,25个阿拉伯语,22个法斯卡语,18个希腊语,1个印尼语。8种植物是各种语言。101比特率在标签文本中被使用了152次。此外,七种植物的根已经被使用了14次,并以底部轮子的名字命名。