Trabzon İli Beşikdüzü İlçesinde Farklı Arazi Kullanımı Altındaki Toprakların Özellikleri Ve Verimlilik Durumunun Belirlenmesi

Abstract

Amaç: Arazi kullanım alanlarının topoğrafya özellikleri dikkate alınarak incelenmesi doğal kaynakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürülebilirlik sağlanması bakımından önemlidir. Bu çalışmada, Trabzon İli Beşikdüzü İlçesi’nde farklı rakımda ve farklı arazi kullanımı altındaki toprakların fiziko-kimyasal özellikleri ve verimlilik durumu araştırılmıştır. Materyal ve Yöntem: Bu amaçla araştırma sahasında, iki farklı arazi kullanım alanından (fındık ve orman), sahil-orta kolda (12 fındık alanı), yüksek kolda (8 fındık-orman alanı) toprak örneklemesi yapılmıştır. İki farklı derinlikten (0-30 cm, 30-60 cm) alınan toprak örneklerinde, bünye, hacim ağırlığı, nem sabiteleri, havalanma yüzdesi, makro ve mikro por yüzdesi, hidrolik iletkenlik gibi fiziksel özellikler, pH, organik madde, kireç, elektriksel iletkenlik gibi kimyasal özellikler belirlenmiştir. Araştırma alanının verimlilik durumunu ortaya koymak için toplam azot, bitkiye yarayışlı fosfor, alınabilir potasyum ve toplam demir, mangan ve çinko besin elementi analizleri yapılmıştır. Araştırma Bulguları: Sahil ve orta kolda yer alan fındık arazileri tın, kil tın ve kumlu tın, yüksek kolda bulunan orman alanları kumlu killi tın ve kumlu tın bünye hakimdir. Farklı arazi kullanımına bağlı olarak rakım arttıkça orman arazilerinde toprağın hacim ağırlığı artmıştır. Her iki arazi için tüm rakımlarda topraklar hafif asit reaksiyonlu, kireçsiz ve tuzluluk sorunu taşımamaktadır. Organik madde miktarı fındık arazilerinde orman alanlarına göre daha düşük çıkmış, genel olarak orta ve yüksek olarak sınıflanmıştır. Toplam azot içeriği fındık arazilerinde yeterli, orman alanlarında daha düşük olmakla birlikte, %59’ u fazla-çok fazla sınıfındadır. Toprakların %32’sinin fosfor içeriği çok fazla, %64’ünün potasyum içeriği çok yüksek sınıfındadır. Toprakların tümünde demir miktarı yeterli, %82’sinde çinko miktarı iyi, %43’ünde mangan kapsamı yeter sınıfında bulunmuştur. Toprakların verimlilik durumları sahilden yüksek rakıma doğru gittikçe artış gösterirken, toprak derinliğine bağlı olarak da azaldığı belirlenmiştir. Sonuç: Topraklarının fiziko-kimyasal özellikleri ve besin durumunun arazi kullanımı, rakım ve derinliğe bağlı olarak değiştiği, genel olarak önemli düzeylerde noksanlık sorunu taşımadığı görülmüştür. Beşikdüzü ilçesi için bir toprak veri tabanı oluşturulmasına önemli bir bilimsel katkı sağlayacağı düşünülmektedir.