İvesi Koyunlarında Üreme Mevsiminde Suni Tohumlama Zamanının Gebelik Üzerinde Etkileri

Abstract

Yerli koyun ırklarımızın ıslahı koyun yetiştiriciliğinin geleceği açısından kritik öneme sahiptir. Suni tohumlama ıslah amacıyla kullanılan biyoteknolojik yöntemlerin başında gelmektedir. Sabit zamanlı tohumlama (SZT) programlarında suni tohumlama zamanı koyunlarda gebelik oranını etkileyebilecek önemli bir faktördür. Sunulan çalışma İvesi ırkı 49 koyunda sabit zamanlı suni tohumlama uygulama zamanı ile gebelik arasındaki ilişkiyi araştırmak amacıyla gerçekleştirildi. Aşım mevsimi içinde kızgınlıkları progesteron içeren sünger (fluorogestene acetate, Chronogest CR, MSD), PMSG (Chronogest/PMSG, MSD) ve PGF2α (Estrumate, MSD) ile senkronize edilen ivesi koyunlarından kızgınlık gösterenler belirlenmiş ve 3 gruba ayrılmıştır. 1. grup (n:16) kızgınlık tespitinden 10 saat sonra, 2. grup (n:17) kızgınlık tespitinden 15 saat sonra ve 3. grup (n:16) kızgınlık tespitinden 18 saat sonra intraservikal yolla tohumlanmıştır. Tohumlanan koyunların gebelik muayenesi 30-35 gün sonra ultrason aracılığı ile yapılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde gruplar arasında istatistiksel fark gözlenmemiştir. Ancak kızgınlık tespitinden 18 saat sonra tohumlanan grubun gebelik oranı 10 saat sonra tohumlanan koyunlardan % 18,8 oranında, 15 saat sonra tohumlananlardan % 23,5 oranında fazla bulunmuştur. Çalışmada ivesi koyunlarında aşım mevsimi içinde kullanılan östrus senkronizasyon programından sonra kızgın olduğu belirlenenlerin 10, 15 veya 18 saat sonra intraservikal yolla tohumlanmasının gebelik oranında anlamlı bir değişiklik yaratmadığı tespit edilmiştir. Ancak İvesi ırkı koyunlarda kızgınlık tespitinden 18 saat sonra intraservikal suni tohumlama yapılmasının faydalı olabileceği sonucuna varılmıştır.