Klinik çalışmalarda yapay zekâ uygulamalarının raporlanmasında CONSORT-AI protokolünün kullanımı

Abstract

Yapay zekâ 21. Yüzyılda teknolojinin gelişimi ile tıpta dahil olmak üzere birçok bilim dalında kullanılmaya başlanmıştır. Yapılan araştırma sonuçlarının uluslararası standartlara uygun nitelikte raporlanması, söz konusu araştırmaları anlama, yorumlama ve eleştirel olarak değerlendirme sürecine anlamlı katkılar sağlayacaktır. CONSORT-AI (Consolidated Standards of Reporting Trials- Artificial Intelligence [Araştırma Raporlamada Konsolide Standartlar- Yapay Zekâ]) sayısı hızla artan yapay zekâ uygulamalarına bağlı olarak tıp ve sağlık alanında kullanımı yaygınlaşan bir raporlama protokolüdür. Bu araştırmada Türkçe uyarlaması yapılan CONSORT-AI protokolünün araştırmacılar tarafından doğru bir şekilde anlaşılıp anlaşılmadığını değerlendirmek amaçlanmıştır. TR Dizin dergilerden seçilen 22 makale CONSORT-AI protokolü ile değerlendirici konumunda bulunan yazarlar tarafından değerlendirilmiş ve değerlendirme sonuçları yazarlar arası uyum analizi ile test edilmiştir. Elde edilen bulgular, değerlendiriciler arası uyumun istatistiksel olarak anlamlı olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte incelenen araştırmalarda CONSORT-AI protokolündeki ilkeleri tümüyle gözeten bir makaleye de rastlanamamıştır. Çalışmanın yapay zekâ odaklı araştırma çıktılarında izlenmesi gereken ilkelere dikkat çekerek tıp ve sağlık alanında görev yapan bilgi profesyonellerine, konuyla ilgili araştırmacılara ve araştırmaları değerlendirme konumunda bulunan editör ve hakemlere katkı sağlaması beklenmektedir.