{"title":"Epoka e artë e Islamit dhe Perëndimi","authors":"Gjergj Totozani","doi":"10.59164/univers.v23i23.616","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Përgjatë Epokës së Artë të Islamit, rruga e përhapjes së dijes dhe shkencave në drejtim të Evropës, u realizua kryesisht nga faktorët e mëposhtëm:\n\nMbretëria Siciliane, me në krye Frederikun e Madh.\nZgjerimi i ndikimit të muslimanëve deri në malet e Pirenejve, në Andaluzi.\nGjithmonë e më tepër, mbretërit dhe Papët evropianë u referoheshin mjekëve myslimanë, të cilët ishin më të aftë se mjekët evropianë.\nKryqëzatat\nPërkthimet e librave shkencorë, nga arabishtja në anglisht.\n\nKëto shkenca ishin në fushat, si: matematika, mjekësia, astronomia, fizika, kimia, gjeografia, filozofia, letërsia dhe industria.\n Me ardhjen e shumë filozofëve, dijetarëve dhe shkencëtarëve arabë në pjesën oksidentale të Evropës mesjetare, atje filluan të përhapen shumë shkolla të quajtura \"averroizma latine\", të cilat ishin shkolla filozofike që mbështeteshin në punën e filozofit të shquar arab Ibn Ruzhd, të cilin perëndimorët e quanin Averroes, dhe ishte komentuesi më në zë i veprave të Aristotelit. Ibn Ruzhdi (1126 - 1198) ishte një personalitet i shquar jo vetëm në filozofi, por dhe në teologji, mjekësi, astronomi, fizikë, jurisprudencë islame, drejtësi dhe gjuhësi.\n Nxënësit e këtyre shkollave, ishin ndjekës të Ibn Sinës, Al-Farabit, Ibn Ruzhdit dhe Ibn Arabit. Këta filozofë, shkencëtarë, juristë dhe teologë, ligjëronin dhe përkthenin të gjitha veprat e klasikëve grekë në arabisht dhe persisht.\n Në universitetet e qendrave urbane kryesore të Evropës vepronin shumë dijetarë e teologë nga bota islame. Ata predikonin dhe përkthenin veprat klasike greke dhe filozofinë racionale arabe. Në shumë shkolla dhe universitete evropiane filloi të zbehet filozofia e neoplatonizmit augustian dhe mësimet skolastike të teologjisë mesjetare.\n Kjo situatë vazhdojë të paktën deri në shek. e XV, pasi ekuilibrat filluan të përmbyseshin.","PeriodicalId":14652,"journal":{"name":"J. Univers. Comput. Sci.","volume":"65 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-02-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"J. Univers. Comput. Sci.","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.59164/univers.v23i23.616","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Përgjatë Epokës së Artë të Islamit, rruga e përhapjes së dijes dhe shkencave në drejtim të Evropës, u realizua kryesisht nga faktorët e mëposhtëm:
Mbretëria Siciliane, me në krye Frederikun e Madh.
Zgjerimi i ndikimit të muslimanëve deri në malet e Pirenejve, në Andaluzi.
Gjithmonë e më tepër, mbretërit dhe Papët evropianë u referoheshin mjekëve myslimanë, të cilët ishin më të aftë se mjekët evropianë.
Kryqëzatat
Përkthimet e librave shkencorë, nga arabishtja në anglisht.
Këto shkenca ishin në fushat, si: matematika, mjekësia, astronomia, fizika, kimia, gjeografia, filozofia, letërsia dhe industria.
Me ardhjen e shumë filozofëve, dijetarëve dhe shkencëtarëve arabë në pjesën oksidentale të Evropës mesjetare, atje filluan të përhapen shumë shkolla të quajtura "averroizma latine", të cilat ishin shkolla filozofike që mbështeteshin në punën e filozofit të shquar arab Ibn Ruzhd, të cilin perëndimorët e quanin Averroes, dhe ishte komentuesi më në zë i veprave të Aristotelit. Ibn Ruzhdi (1126 - 1198) ishte një personalitet i shquar jo vetëm në filozofi, por dhe në teologji, mjekësi, astronomi, fizikë, jurisprudencë islame, drejtësi dhe gjuhësi.
Nxënësit e këtyre shkollave, ishin ndjekës të Ibn Sinës, Al-Farabit, Ibn Ruzhdit dhe Ibn Arabit. Këta filozofë, shkencëtarë, juristë dhe teologë, ligjëronin dhe përkthenin të gjitha veprat e klasikëve grekë në arabisht dhe persisht.
Në universitetet e qendrave urbane kryesore të Evropës vepronin shumë dijetarë e teologë nga bota islame. Ata predikonin dhe përkthenin veprat klasike greke dhe filozofinë racionale arabe. Në shumë shkolla dhe universitete evropiane filloi të zbehet filozofia e neoplatonizmit augustian dhe mësimet skolastike të teologjisë mesjetare.
Kjo situatë vazhdojë të paktën deri në shek. e XV, pasi ekuilibrat filluan të përmbyseshin.