Türkiye’nin Farklı Coğrafik Bölgelerinden Toplanan Brachypodium distachyon (L.) P. Beauv. Doğal Popülasyonlarının Morfolojik Karakterizasyonu

Abstract

Brachypodium distachyon (yalanci parlak brom), serin mevsim bugdaygilleri icin yeni bir model bitkidir. Bu calismada, Namik Kemal Universitesi Ziraat Fakultesi Tarla Bitkileri Bolumu koleksiyonunda bulunan ve ulkemizin farkli cografik bolgelerinden toplanmis 48 adet dogal B. distachyon populasyonu materyal olarak kullanilmistir. Deneme tesaduf bloklari deneme desenine gore 3 tekrarlamali olarak kurulmus ve kontrolsuz sera (plastik) kosullarinda yurutulmustur. Populasyonlar 17 morfolojik ozellik bakimindan karakterize edilmis ve morfolojik karakterlerin yukseklik ile olan iliskileri incelenmistir. Populasyonlarin ortalama olarak bitki boylarinin 24.7 cm, bayrak yaprak ayasi boyunun 5.6 cm, bayrak yaprak ayasi eninin 4.5 mm, biyokutlenin (kok haric) 4.5 g bitki-1, basakli sap sayisinin 34 adet, basaksiz sap sayisinin 4 adet, bitki basina basakcik sayisinin 111 adet, bitki basina tohum sayisinin 372 tohum, bitkilerin sahip oldugu tohum agirliginin 1.95 g, bin tane agirliginin 5.22 g oldugu belirlenmistir. Ayrica, tohumlarin cimlenme suresinin ortalama 15 gun, bitkilerin basak cikarma suresinin 125 gun ve ciceklenme suresinin 136 gun oldugu tespit edilmistir. Bitkilerin genel olarak yesil renkte, tuylu yapida ve dik formda oldugu, ancak bazi populasyonlarda yatik ve yari dik formlarin da bulundugu gozlenmistir. Morfolojik karakterlerdeki varyasyon Temel Bilesen Analizi (PCA) kullanilarak incelenmistir. Yapilan korelasyon analizinde yukseklik arttikca bitkilerde cimlenme suresinin azaldigi, bin tane agirligi ve bitki gorunumu degerlerinin arttigi tespit edilmistir. Calismadan elde edilen sonuclara gore B. distachyon koleksiyonunda morfolojik karakterler bakimindan buyuk bir varyasyon oldugu saptanmistir.