Recension për librin “Përsiatje Kuranore – koment i 31 Ajeteve të Sures “El-Kehf”

Abstract

Tefsiri, ose komentimi i Kuranit të Madhërishëm është një nga disiplinat kryesore të shkencave islame. Atë e gjejmë të lëvruar në literaturën islame shqipe që në fillesat e saj, nëpërmjet veprave të dijetarëve dhe intelektualëve muslimanë shqiptarë që synojnë të sjellin në gjuhën amëtare kuptimet kuranore. Përtej përkthimeve kuranore, nuk kanë munguar në literaturën shqipe nismat për t’u ofruar dashamirësve të librit islam në gjuhën shqipe komentarë të mirëfilltë të Kuranit. Karakteristikë e këtyre komenteve nga hoxhallarët shqiptarë është se nuk e përfshijnë gjithë Kuranin, por pjesë të veçanta prej tij, duke u kufizuar në ato sure apo grup suresh që gjejnë përdorim më të gjerë në përditshmërinë e jetës fetare të një besimtari, siç janë dhjetë suret e fundit, Xhuzi Amme apo sure si “El-Fatiha”, El-Mulk, El-Kehf” etj.. Pikërisht surja “El-Kehf” është në qendër të një prej punimeve më të fundit në fushën e eksegjezës kuranore në gjuhën shqipe, me autor studiuesin dhe pedagogun e shkencave islame, dr. Ziber Lata. Libri titullohet “Përsiatje kuranore: Surja El-Kehf (I), Banorët e Shpellës”, botuar në qytetin e Dibrës në vitin 2021. E shtrirë në mbi 270 faqe të formatit A5, vepra trajton vetëm një pjesë të sures “El-Kehf”, 31 ajete të cilat rrëfejnë atë që në literaturën islame njihet se historia e “banorëve të shpellës”. Autori parashtron në hyrjen e librit premisën mbi të cilën ngre studimin e tij. Sipas tij, kuptimet kuranore janë të pashtershme dhe, si të tilla, mundësia për zbulimin e tyre në vazhdimësi nuk është mbyllur. Prandaj dhe qasja studimore që ai ka zgjedhur për hartimin e tefsirit të sures “El-Kehf” është në funksion të kësaj premise dhe të synimit që tipar kryesor i trajtimit të mos jetë ripërsëritja, por rileximi. Kjo qasje bazohet në analizën gjithëpërfshirëse të tekstit kuranor, duke trajtuar gjuhësisht dhe stilistikisht çdo shkronjë, fjalë a fjali kuranore, me qëllimin për të zbuluar domethëniet e mundshme që fshihen tek ato. Njëherësh, autori rreket analizojë lidhjet e brendshme që ekzistojnë midis elementëve të sures së marrë në shqyrtim, si lidhjet e tyre me ajete në sure të tjera, duke nxjerrë në pah kohezionin dhe plotësinë e udhëzimit kuranor, në funksion orientimit të gjithanshëm shpirtëror, ideor e material të njeriut në rrugëtimin e tij tokësor drejt jetës së pasosur.