W przestrzeni niemieckich nazw własnych

Abstract

Damaris Nübling to jedna z najbardziej rozpoznawalnych badaczek niemieckiej onomastyki. Przedstawiona w artykule praca doczekała się drugiego wznowienia wydawniczego, co już samo w sobie świadczy o jej wartości w przestrzeni naukowo-dydaktycznej. Książka ta – pierwszy raz wydana w 2012 roku – to opracowanie wpisujące się w krąg niemieckich publikacji z zakresu propedeutyki onomastyki. Rozważania autorki dotyczą sfery proprialnej języka niemieckiego, obejmując kluczowe kwestie związane z niemal wszystkimi kategoriami i klasami onimów – począwszy od antroponimów, przez toponimy, a skończywszy na chrematonimii. Lektura opracowania pozwala zauważyć, że kolejność, w jakiej autorka omawia poszczególne zagadnienia, nie wynika z ważności i reprezentatywności poszczególnych klas materiału onimicznego. Praca Damaris Nübling to swoiste kompendium wiedzy z zakresu onomastyki, która – podobnie jak w polskim językoznawstwie – niemal z każdym rokiem staje się istotniejszym obszarem dociekań uwzględniających kulturowe, społeczne i gospodarczo-polityczne konteksty funkcjonowania nazw własnych. W recenzji zwrócono więc uwagę na te kwestie, które wyróżniają pracę Nübling spośród innych podstawowych niemieckich opracowań onomastycznych, a także eksponują wagę problemów, które warto byłoby także podejmować (lub wyraziściej eksponować) w polskich opracowaniach onomastycznych. Książkę inicjują dywagacje autorki na temat funkcji nazw. Wskazuje ona na zależności nazw własnych, a przede wszystkim ich struktury, formy, regularności gramatyczne, a nawet procesy ich powstawania i zmiany w czasie i funkcji nazw. W swych rozważaniach posuwa się nawet dalej i twierdzi, że bez świadomości funkcjonalności nazw własnych nie jest możliwe obszerne zrozumie-