SWOT/TOWS Analizi Kapsamında Terapatik Peyzaj Tasarım ve Planlama Stratejilerinin Belirlenmesi: Ordu Ahmet Cemal Mağden Huzurevi Örneği

Abstract

Amaç: Yaşlılık süreci, bireylerin birtakım hastalıklar, rahatsızlıklar ile ruhsal ve mental problemlerin arttığı, bireyin tamamen veya kısmen bir başkasına ihtiyaç duyduğu bir evreyi ifade etmektedir. Yaşlı bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlıklarının iyi olmaları yaşadıkları çevrenin kalitesi ile paralellik gösterir. Bu anlamda, yaşlıların yaşadığı çevre peyzajının kalite düzeyi bireyler üzerindeki tam iyilik halini korumak ve gözetmek açısından büyük önem taşımaktadır. Çevre ve sağlık arasındaki ilişkinin fiziksel ve ruhsal iyileşme sürecine katkı sunmasının tespit edilmesi ile birlikte hastane, yaşlı bakım evi, huzurevi gibi kuruluşların bahçeleri terapatik bahçe/terapatik peyzaj kapsamında değerlendirilmesi gereken alanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu araştırma ile, Ordu ilinde bulunan Ahmet Cemal MAĞDEN huzurevi bahçesinin terapatik peyzaj tasarım konseptine ilişkin mevcut potansiyelinin ortaya konulması amaçlanmakta olup bu kapsamda planlama ve tasarım ölçeklerinde stratejilerin belirlenmesi hedeflenmektedir. Materyal ve Yöntem: Araştırmanın materyalini Ordu İli Altınordu İlçesi’nde yer alan Ahmet Cemal Mağden Huzurevi’nin bahçesi oluşturmaktadır. Çalışmada peyzaj planlama yöntem tekniklerinden olan SWOT analizi (Strength/ Güçlü Yön, Weakness/ Zayıf Yön, Opportunities/ Fırsat, Threats/ Tehditler) ile eyleme yönelik stratejilerin belirlenmesine olanak sunan TOWS analizi (Threats/ Tehditler, Opportunities/ Fırsat, Weakness/ Zayıf Yön, Strength/ Güçlü Yön) yöntemleri kullanılmıştır. Bu yöntemlerden SWOT analizi LAWSHE tekniği ile 5 uzmanın değerlendirmesine tabi tutulmuş ve elde edilen son SWOT analizi verileri TOWS matrisine dâhil edilmiştir. Araştırma Bulguları: Araştırma alanına yönelik terapatik peyzaj kapsamında yürütülen SWOT analizi gerçekleştirilmiş olup Lawshe tekniği kapsamında 5 uzman değerlendirmesinin ardından 14 Zayıf Yön, 9 Güçlü Yön, 7 Tehdit ve 8 Fırsat bulgularına ulaşılmıştır. Bu bulgular TOWS matrisine dahil edilerek planlama ölçeğinde 4 sayıda, tasarım ölçeğinde 2 sayıda strateji geliştirilmiştir. Sonuç: Araştırma sonucunda Ahmet Cemal Mağden Huzurevinin terapatik peyzaj konsepti açısından mekânsal olarak uygunluğu planlama ve tasarım ölçeğindeki analizler doğrultusunda tespit edilmiştir. Mekansal olarak önemli bir potansiyele sahip alanın geliştirilen 6 temel strateji ile terapatik peyzaj yaklaşımı için uygun olabileceği öngörülmektedir. Temel strateji alanda sürdürülebilir Terapatik Peyzaj Tasarımının gerçekleştirilmesi ve hortikültür terapi programlarının Huzurevi’nin işleyişine dahil edilmesi şeklindedir. Bu kapsamda Huzurevi binasının depreme dayanıklı bir yapıya dönüşmesi, Evrensel tasarım ilkelerinin sürece dahil edilmesi, drenaj probleminin çözülmesi, bitkisel tasarımın güçlendirilmesi ile deniz tuzlu rüzgarlarının önlenmesi ve güvenliğin arttırılması, alanın güneyindeki sahil yolunu da kapsayacak alan içi ve alan dışı ulaşım sisteminin kurgulanması hedefleri ivedilikle gerçekleştirilmelidir.