Trybunał Konstytucyjny pomiędzy dwoma światopoglądami – Kelsenowska interpretacja orzecznictwa TK w kwestii prymatu Konstytucji

Abstract

Celem artykułu jest próba interpretacji znaczenia zasady prymatu konstytucji w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Orzecznictwo TK do roku 2021 można zinterpretować jako wyraz monizmu monadologicznego: państwa-monady wspólnie współkonstytuują meta-monadyczny system norm i instytucji, przy czym żadna z monad nie traci statusu suwerenności. W zakresie państwa-monady może obowiązywać zasada prymatu konstytucji. Natomiast od 2021 r. zaczyna się przejawiać monizm solipsystyczny: państwo-Ego jest źródłem i absolutną podstawą systemu norm obowiązujących na jego terytorium. Z tego punktu widzenia ponadnarodowe instytucje mogą się jawić jako zagrożenie dla suwerenności państwa-Ego. Obydwa światopoglądy można zinterpretować jako reakcję na proces powstawania konstytucjonalizmu 3.0. Monizm monadologiczny chciałby zachować i dostosować pojęcie suwerenności w nowym kontekście, natomiast monizm solipsystyczny zatrzymać sam proces zmian i zachować suwerenność niewzruszoną.