II. Meşrutiyet Dönemi Eğitim Dergilerinde Öğretmen Yeterlilikleri

Abstract

19.yüzyılın başından itibaren açılmaya başlanan yeni mekteplerin ihtiyacı olan öğretmeni yetiştirmek amacıyla 1848’de Dârülmuallimîn kurulmuştur. II. Meşrutiyet dönemine gelindiğinde öğretmen yetiştirme anlayışında önemli değişimler yaşanmıştır. Öğretmenliğin profesyonel bir meslek olarak gelişmesi ve öğretmenlik meslek standartlarının oluşumuyla köklü düzenlemeler yapılmıştır. Dağılma sürecine giren imparatorluğun toparlanmasının eğitimle gerçekleşeceğine inanan aydınlar ve eğitimciler, eğitimde en kritik role sahip olduğunu düşündükleri öğretmenin yeterliliklerini belirlemeye yönelik canlı bir tartışma yürütmüşlerdir. Bu çalışmada, II. Meşrutiyet döneminde öğretmenlik mesleğinin gelişimi ve mesleki yeterliliklerin belirlenmesiyle ilgili İstanbul’da yayımlanan eğitim dergilerindeki tartışmalara yer verilmiştir. Tartışmalarda, öğretmenlerin farklı disiplin alanlarında birikim sahibi olmaları, tedrici yaklaşım, buluş yöntemi, derslerin hayatla irtibatı ve mesleki deneyim gibi vurgular öne çıkmaktadır. II. Meşrutiyet dönemi eğitimcilerinin öğretmenin misyonuna ve yeterliliklerine ilişkin görüşleri genel olarak değerlendirildiğinde günümüz öğretmen yeterlilikleri literatürü ile bazı açılardan dikkat çekici benzerlikler gösterdiği görülmektedir. Bu yönüyle II. Meşrutiyet eğitim düşüncesinin Cumhuriyet dönemi öğretmen tasavvuruna önemli ölçüde kaynaklık ettiği söylenebilir.