CBS ve ÇKKA Kullanılarak Mersin İlinde Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu Yer Seçimi

Abstract

Dünyada farklı iklim kuşakları olup Türkiye’nin coğrafi konumundan dolayı bunlardan bir kaçı ülkemizde görülmektedir. Ancak küresel ısınma nedeniyle iklim kuşaklarının bölgelerinde değişikliklerin olduğu tartışıla gelmiştir. İklim kuşağı haritasının hazırlanması, en az 30 yıllık veriler ile mümkün olabilmektedir. Bu nedenle iklim ve hava durumunun belirlenmesinde öncelikli işlem gözlem yapmaktır. Gözlem verileri için yeter sayıda ve uygun dağılımda nitelikli veri toplayan meteorolojik istasyonlara ihtiyaç vardır. Bu çalışmada amaç, Mersin ili sınırları içerisindeki mevcut olan 34 tane Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu (OMGİ) incelenerek yeni kurulacak olan istasyonlar için en uygun yerleri seçmektir. Mersin ili, denizden sıfır metre yükseklik ile başlayıp yaklaşık üç bin metre yüksekliğe kadar çıkan bir topografik yapıya sahiptir. Bu yükseklik farkı; sıcaklık, basınç, nem, yağış, rüzgâr gibi iklim elemanlarının değişimine neden olmaktadır. Ancak iklim elemanlarını etkileyen konum, bitki örtüsü, denize uzaklığı gibi başka kriterler de bulunmaktadır. Yer seçimi konusu; iklim elemanları, arazi kullanımları ve mevcut istasyonlar olmak üzere üç ana başlık altında ele alınmıştır. Bu kriterlerin coğrafik verileri, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımıyla düzenlenerek yakınlık analizi yapılmış ve puan verilmiştir. Aynı zamanda kriterlerin Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi ile ağırlıkları hesaplanmıştır. Coğrafi verilerin piksel değerleri ile ağırlıklar çarpılarak toplanmıştır. OMGİ yer seçimi haritası uygunluk derecesine göre elde edilmiş ve uygun olan alanlarda toplam 17 yeni meteorolojik istasyon noktası önerilmiştir.