การพัฒนาตัวชี้วัดประสิทธิภาพด้านโลจิสติกส์สำหรับผู้ประกอบการขนส่ง

ประเทศไทยมีการขนส่งทางบกเป็นสัดส่วนสูงสุดเมื่อเทียบกับโหมดการขนส่งอื่น งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาตัวชี้วัดประสิทธิภาพด้านโลจิสติกส์สำหรับผู้ประกอบการขนส่ง โดยเป็นการขนส่งภายในประเทศด้วยรถบรรทุก จากการทบทวนวรรณกรรมทางวิชาการด้านโลจิสติกส์และการขนส่ง รวมทั้งการศึกษาข้อกำหนดและกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก ผู้วิจัยจึงออกแบบและพัฒนาตัวชี้วัดทั้งหมด 23 ตัวชี้วัด แบ่งเป็น 3 ด้าน ได้แก่ ด้านปัจจัยนำเข้า 6 ตัวชี้วัด ด้านกระบวนการ 9 ตัวชี้วัด และด้านผลลัพธ์ 8 ตัวชี้วัด โดยมีทั้งตัวชี้วัดเชิงปริมาณซึ่งมีเกณฑ์การวัดค่าเป็นร้อยละ และตัวชี้วัดเชิงคุณภาพซึ่งมีเกณฑ์วัดค่าเป็นคะแนนแบบรูบริค ทั้งนี้แต่ละตัวชี้วัดถูกแบ่งการประเมินค่าออกเป็น 5 ระดับ และได้รับการตรวจสอบความเหมาะสมโดยผู้เชี่ยวชาญด้านโลจิสติกส์และการขนส่ง นอกจากนี้ยังถูกนำไปประยุกต์ใช้กับบริษัทผู้ให้บริการขนส่งด้วยรถบรรทุกซึ่งเป็นสมาชิกของสมาคมการค้าโลจิสติกส์ไทยแห่งอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง พบว่า บริษัทผู้ให้บริการขนส่งของสมาคมการค้าโลจิสติกส์ไทยแห่งอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง มีประสิทธิภาพด้านโลจิสติกส์โดยรวมอยู่ในระดับสูงมาก ด้วยคะแนนเฉลี่ย 4.88 แต่ยังมีบางตัวชี้วัดที่ผู้ให้บริการควรปรับปรุงการดำเนินงาน ได้แก่ การตรวจสารเสพติดในพนักงานขับรถ การเสียค่าปรับจากการเดินรถผิดกฎจราจร และอัตราสิ้นเปลืองเชื้อเพลิงในการเดินรถ เป็นต้น ตัวชี้วัดที่พัฒนาขึ้นจากการวิจัยครั้งนี้ บริษัทต่าง ๆ ที่เป็นผู้ให้บริการขนส่งด้วยรถบรรทุกสามารถนำไปใช้ในการประเมินตนเองเพื่อให้ทราบถึงระดับประสิทธิภาพในการให้บริการ อีกทั้งยังเป็นการเตรียมความพร้อมในการขอรับรองมาตรฐานคุณภาพบริการขนส่งด้วยรถบรรทุก เช่น มาตรฐาน Q-Mark หรือมาตรฐานอื่น ๆ ได้