{"title":"Bütçe Şeffaflığı ve Türkiye: Açık Bütçe Endeksi Üzerinden Bir Değerlendirme","authors":"Rıdvan Engi̇n","doi":"10.52836/sayistay.1164667","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Merkezi yönetim bütçe sürecinde hazırlanan belge ve bilgilerin halka açık hale getirilmesi bütçe hakkının gereğidir. Buna istinaden bütçe yılı içerisinde hangi vergilerin toplanacağı, nerelere harcanacağı ve hangi kamusal hizmetlerin sunulacağına ilişkin halkın bilgilendirilmesi gerekmektedir ve bu ayrıca şeffaflığın özünü oluşturmaktadır. Bu çalışmada bütçe şeffaflığı teorik açıdan ele alınmakta ve Uluslararası Bütçe Ortaklığı tarafından yayımlanan Açık Bütçe Endeksi üzerinden değerlendirilmektedir. Açık Bütçe Endeksi (2021) sonuçlarına göre bütçe şeffaflığı için küresel ortalama 45 puandır. Endekste yer alan 120 ülkeden yalnızca 6’sı merkezi yönetim bütçesine ilişkin kapsamlı bilgi sunmaktadır. Bölgesel açıdan değerlendirildiğinde Batı Avrupa, ABD ve Kanada bütçe şeffaflığının en yüksek olduğu bölge iken, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ise bütçe şeffaflığının en düşük olduğu bölgedir. 2019 ve 2021 yılı endeks verilerine göre Türkiye’nin bütçe şeffaflığı puanları küresel ortalamanın üzerinde fakat OECD ortalamasının altındadır. Endeks sonuçları belge türleri itibarıyla değerlendirildiğinde Türkiye’de bütçe şeffaflığının artırılması için bütçe öncesi raporu ile yarıyıl raporlarını zamanında yayımlaması gerekmektedir. Ayrıca vatandaş bütçe ile denetim raporlarında daha kapsamlı bilgilere yer verilmelidir.","PeriodicalId":288711,"journal":{"name":"Sayıştay Dergisi","volume":"79 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"1","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Sayıştay Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.52836/sayistay.1164667","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
Bütçe Şeffaflığı ve Türkiye: Açık Bütçe Endeksi Üzerinden Bir Değerlendirme
Merkezi yönetim bütçe sürecinde hazırlanan belge ve bilgilerin halka açık hale getirilmesi bütçe hakkının gereğidir. Buna istinaden bütçe yılı içerisinde hangi vergilerin toplanacağı, nerelere harcanacağı ve hangi kamusal hizmetlerin sunulacağına ilişkin halkın bilgilendirilmesi gerekmektedir ve bu ayrıca şeffaflığın özünü oluşturmaktadır. Bu çalışmada bütçe şeffaflığı teorik açıdan ele alınmakta ve Uluslararası Bütçe Ortaklığı tarafından yayımlanan Açık Bütçe Endeksi üzerinden değerlendirilmektedir. Açık Bütçe Endeksi (2021) sonuçlarına göre bütçe şeffaflığı için küresel ortalama 45 puandır. Endekste yer alan 120 ülkeden yalnızca 6’sı merkezi yönetim bütçesine ilişkin kapsamlı bilgi sunmaktadır. Bölgesel açıdan değerlendirildiğinde Batı Avrupa, ABD ve Kanada bütçe şeffaflığının en yüksek olduğu bölge iken, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ise bütçe şeffaflığının en düşük olduğu bölgedir. 2019 ve 2021 yılı endeks verilerine göre Türkiye’nin bütçe şeffaflığı puanları küresel ortalamanın üzerinde fakat OECD ortalamasının altındadır. Endeks sonuçları belge türleri itibarıyla değerlendirildiğinde Türkiye’de bütçe şeffaflığının artırılması için bütçe öncesi raporu ile yarıyıl raporlarını zamanında yayımlaması gerekmektedir. Ayrıca vatandaş bütçe ile denetim raporlarında daha kapsamlı bilgilere yer verilmelidir.
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
分享
求助内容：
应助结果提醒方式：
扫码关注我们
