EVALUATION OF SABİHA ÇIMEN’S DOCUMENTARY PHOTOGRAPH WORK “HAFIZ: GUARDIANS OF THE QUR’AN” IN THE CONTEXT OF MICHEL DE CERTEAU’S CONTEPTIONS OF “TACTICS AND STRATEGIES”

İnsan merkezli, konusunu gerçek yaşamdan alan belgesel fotoğrafçılığa ait birçok çalışma, günümüzün karmaşık toplumlarının temsili ve gerçeklik iddialarının zayıflığı nedeniyle eleştirilmektedir. Çünkü belgesel fotoğrafçıların çalıştıkları konu hakkındaki kavrayışları, çalışmalarında ürettikleri temsiliyet ve gerçeklik iddialarının kuvvetiyle paraleldir. Toplumsal olanı kavrayıştaki zorlukların aşılmasında sosyolojik kuramlar belgesel fotoğrafçılar için önemli görülmektedir. Howard Becker “Fotoğraf ve Sosyoloji” (2006) başlıklı makalesinde, yaklaşık aynı tarihlerde ortaya çıkan fotoğraf ve sosyolojinin, toplumu çözümlemek ve anlatmak amacıyla hareket ettiklerinde yaptıkları işbirliğinin önemi üzerinde durmakta; fotoğrafçı ve sosyologların, kullandıkları yöntem ve tekniklerin farkında olurlarsa çalışmalarında karşılaştıkları zorlukları aşmak ve çalışmalarını derinleştirmekte birbirlerine yardımcı olabileceğini belirtmektedir. Ona göre sosyolojik kuramlar aynı zamanda, günümüzün karmaşık dünyasında fotoğraf çekerken bir durumu anlamlandırabileceğimiz düşünceler dizisidir. (Becker, 2006) Toplumu daha iyi anlamak ve anlatmak amacıyla yola çıkan belgesel fotoğrafçılar için sosyolojik kuramların yol göstericiliğini betimlemek amacıyla, bu çalışmada Sabiha Çimen’in “Hafız: Kuran’ın Muhafızları” adlı belgesel fotoğraf çalışması değerlendirilmiştir. Michel De Certau’nun faillik ve direniş üzerinden oluşturduğu sosyolojik kuramının sağladığı kavramların ışığında değerlendirilen çalışmada, önce gündelik hayat sosyolojisi içerisinde yapı ve özne odaklı sosyolojik kuramlar verilmiş ve örnek belgesel fotoğraf çalışmasının topluma ve özneye bakışı ile, Certau’nun “taktikler ve stratejiler” kavramlaştırılması arasındaki kesişim üzerinde durulmuştur. Belgesel fotoğraf ve sosyoloji işbirliğinin önemi vurgulanmıştır.