Halîl Mutran'nın el-Mesâ Şiiri

Öz: Modern Arap edebiyatının önde gelen isimlerinden Ḫalîl Muṭrân, entelektüel kişiliğinin yanı sıra Arap şiirinde nazım ve muhteva açısından reformist açılımlarla tanınan bir şahsiyettir. Klasik şiir algısını ağır bir dille eleştiren Muṭrân şiire, biçim ve şekil gibi özelliklerin dayatılmasının yanlış olduğunu savunmuş ve kasidede içerik ile konu bütünlüğüne vurgu yapmıştır. Bu düşüncelere sahip oluşunda yapmış olduğu Avrupa seyahatleri ve bunun neticesinde elde ettiği batı birikimi, etkin rol oynamıştır. Özellikle Fransız edebiyatından etkilenen Muṭrân, romantizm akımının Arap dünyasındaki ilk temsilcisi kabul edilmiştir. Batı romantizm akımının öğretilerini benimseyen ve bu ekolün izlerini şiirlerine taşıyan Muṭrân, bu ekolü; yazdığı eser ve çevirilerle, gazete ve dergilerde yayımladığı yazılarla Arap dünyasına taşımıştır. Bu gerçek, şiirlerinde; özellikle aşk ve ıstırabın iç içe harmanlandığı, çilenin ve sevgiliye serzenişin işlendiği ‘‘el-Mesâ’’ adlı ünlü şiirinde belirgin bir şekilde görülmektedir. Bu çalışmada Muṭrân’nın kısa biyografisi ele alınmış ve el-Mesâ adlı ünlü şiiri muhtevâ bakımından değerlendirilmiştir. Ayrıca şiirin belâgat yönleri; özellikle isti’âre ve teşbih tarafı üzerinde durulmuştur. Amacımız farklı açılardan ele alınan el-Mesâ adlı şiirin çevirisini yapıp; üslup boyutunu, bazı kelimelerin ve cümlelerin sanatsal yapısını ortaya koymak ve eserdeki duygu yüklü mânâları ilim çevrelerinin dikkatlerine sunmaktır. Anahtar Kelimeler: Ḫalîl Muṭrân, el-Mesâ, Şiir, Istırap, Özlem, Aşk.