SİVAS’IN GÜRÜN İLÇESİNE BAĞLI YOLGEÇEN VE GÜLDEDE KÖYLERİNDEKİ ÖLÜMÜ DÜŞÜNDÜREN İNANÇ VE UYGULAMALAR

Ölüm olayının gerçekleşmeden hemen öncesinde, ölümün yaklaştığına dair bazı belirtilerin olduğuna inanılmaktadır. Her kültürde var olan bu inançlar, sembollerin ve yorumlamanın etkisiyle farklılık göstermektedir. Bu çalışmada Sivas’ın Gürün ilçesine bağlı Yolgeçen Köyü ve Güldede Köyü’nde ölüm belirtisi olarak kabul edilen inanç ve uygulamaların incelenmesine karar verilmiştir. Araştırma alanının konuya uygun olduğunun gözlemlenmesinin ardından sorular hazırlanmıştır. Çalışma sırasında derinlemesine görüşme formu ve katılımcı gözlem tekniği kullanılmıştır. Çalışma da Sünni ve Alevi olmak üzere iki görüş ayrı ayrı incelenmiş ve kültürel farklılıklar varsa ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Ancak iki topluluk arasında gerçekleşen kültürleşmenin etkisiyle çok az farklılık gözlemlenmiştir. Araştırılan topluluklarda ölümden sonra yaşamın devam ettiği inancının da etkisiyle insanlar ölümden hem korkmuş hem de ölümü merak etmişlerdir. Bunun doğrultusunda ölüm öncesindeki ecel belirtilerinin neler olduğunu bulmaya çalışmışlardır. İnsanlar etraflarında olup biten her şeyi gözlemlemeye çalışarak birtakım sonuçlara varmışlardır. Ölümün belirtisi olduğu düşünülen inanç ve uygulamalar; hayvan ve bitkilere bağlı olan, rüyada görülen olaylara bağlı olan, doğa olaylarına bağlı olan, eşyalara bağlı olan, hastanın fiziki ve psikolojik değişikliklerine bağlı olan ve ölümü çağrıştıran diğer inançlar olarak altı başlıkta sınıflandırılmıştır. Sınıflandırılan bu inanç ve uygulamalar insanların zihninde önemli yer edinmiş ve ölüme bakış açısını genişletip, insanların ölümden sonraki yaşam inancını kuvvetlendirmiştir. Elde edilen bulgulara bakıldığında, topluluklara ölümü çağrıştırdığı düşünülen inançlar, onlar için birer sembol hâline gelmiş ve semboller sayesinde nesiller arasında aktarımı sağlanmıştır.