Trabzon İli Şalpazarı İlçesinde Yetişen Çobanüzümü’nün (Vaccinium myrtillus L.) Pomolojik ve Morfolojik Özellikleri

Amaç: Bu çalışmanın amacı, çobanüzümü popülasyonlarında bazı morfolojik ve pomolojik özellikleri inceleyerek, sonraki ıslah çalışmalarında kullanmak için farklılık arz eden ümitvar genotipleri belirlemektir. Materyal ve Yöntem: Bu çalışma 2011-2012 yılları arasında Trabzon ili Şalpazarı ilçesinde bulunan çobanüzümü (Vaccinium myrtillus L.) popülasyonlarında yürütülmüştür. Çalışmada, çobanüzümü popülasyonlarının yer aldığı bölgeler gezilerek farklılık arz ettiği düşünülen popülasyon grupları içerisindeki genotiplerin morfolojik (sürgün boyu (cm), yaprak uzunluğu (cm), yaprak genişliği (cm)), pomolojik (meyve eni ve boyu (mm), meyve ağırlığı (g), meyve rengi, meyve tadı, meyve şekli, meyve tohum sayısı (adet), sap çukur yara izi (mm), SÇKM, titre edilebilir asit miktarı, pH) belirlenmiştir. Meyvelerin kabuk rengi minolta ile ölçülmüştür. Toplam çözülebilir kuru madde (°Brix), pH değeri ve titre edilebilir asit içeriği (mg/100 ml sitrik asit olarak) belirlenmiştir. Tüm ölçümler, 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 10 örnekte (meyve ve yaprak) olacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Araştırma Bulguları: Çalışma alanında genel olarak topluluklar halinde bulunan çobanüzümü popülasyonları gezilerek, farklılık arz ettiği düşünülen popülasyon gruplarında (TŞ15-TŞ25) ölçümler yapılmıştır. Popülasyonlar içerisinde yer alan bireylerin, 14.0-28.0 cm yüksekliğinde alçak boylu sürgünlere sahip olduğu ve bitki büyüme durumu dik olarak gözlemlenmiştir. Yapraklar 2.38-2.58 cm uzunluğunda ve 1.66-1.74 cm genişliğinde, meyvelerin uzunluğu 8.95-9.48 mm, genişliği ise 10.22-10.59 mm aralığında tespit edilmiştir. Sonuç: Çobanüzümü türü üzerine ülkemizde olduğu gibi dünyada da sınırlı sayıda çalışma yapılmıştır. Bu araştırma ile özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yüksek rakımlarda yayılım gösteren Vaccinium myrtillus L. türünde dikkat çeken genotiplerin morfolojik ve pomolojik özellikleri incelenmiştir. Elde edilen bulgular başlangıç düzeyindedir. Detaylı çalışmalara devam edilip ülkemiz genetik kaynaklarının ortaya çıkartılması ve ürün çeşitliliğinin artırılması önem arz etmektedir. Ülkemiz doğal florasında bulunan Vaccinium türlerinin kaybolmasını engellemek ve üstün özellik gösteren genotiplerin, gelecek yıllarda yapılacak ıslah çalışmalarında kullanılması için koruma altına alınması önerilmektedir.