{"title":"论阿里-优素福的《克萨-伊-优素福》中出现混合方言的原因","authors":"Samet Onur","doi":"10.54316/dilarastirmalari.1347980","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Ali’nin Kıssa-i Yûsuf’u hem Doğu hem de Batı Türkçesi özellikleri göstermesi nedeniyle yaklaşık 200 yıldan beri Türkologların ilgisini celbetmeye devam etmektedir. Bugüne dek eserdeki karışık lehçeliliğin nedeni üzerine birçok farklı yorum yapılmıştır. Araştırmacıların kahir ekseriyeti eserde görülen Harezm Türkçesi özelliklerine istinaden Ali’nin Harezmli bir Oğuz Türkü olduğunu ve eserini Türkistan’da yazdığını iddia etmişlerdir. Eserin Hakaniye Türkçesinden Eski Oğuz Türkçesine geçiş dönemini temsil ettikleri düşünülen “karışık dilli” eserlerden olduğunu savunan araştırmacılar da olmuştur. Bu çalışmada, Kıssa-i Yûsuf’ta görülen Doğu Türkçesi bilhassa da Harezm Türkçesi unsurlarının, XIII. yüzyıldan kalma eski unsurlar olmadığına işaret edilmiştir. Bu unsurlar, XVII ve XIX. yüzyıllar arasında İdil boyunda yazılan eserlerde görülen yani Eski İdil Türkçesinde muhafaza edilmiş olan Harezm Türkçesi unsurlarından ibarettir ve Kıssa-i Yûsuf’a müstensihler tarafından dâhil edilmişlerdir. Aslen Eski Oğuz Türkçesiyle yazılıp İdil boyunda müstensihlerin Harezm Türkçesi unsurları dâhil ettikleri Kėsikbaş Kitâbı ile Ana ve Ogul Destânı gibi karışık lehçe özellikleri gösteren başka metinler de mevcuttur. Ali’nin Kıssa-i Yûsuf’undaki karışık lehçeliliğin nedeni doğrudan doğruya İdil boyundaki müstensihlerdir.","PeriodicalId":346409,"journal":{"name":"Dil Araştırmaları","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-10-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Ali’nin Kıssa-i Yûsuf’undaki Karışık Lehçeliliğin Nedeni Üzerine\",\"authors\":\"Samet Onur\",\"doi\":\"10.54316/dilarastirmalari.1347980\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Ali’nin Kıssa-i Yûsuf’u hem Doğu hem de Batı Türkçesi özellikleri göstermesi nedeniyle yaklaşık 200 yıldan beri Türkologların ilgisini celbetmeye devam etmektedir. Bugüne dek eserdeki karışık lehçeliliğin nedeni üzerine birçok farklı yorum yapılmıştır. Araştırmacıların kahir ekseriyeti eserde görülen Harezm Türkçesi özelliklerine istinaden Ali’nin Harezmli bir Oğuz Türkü olduğunu ve eserini Türkistan’da yazdığını iddia etmişlerdir. Eserin Hakaniye Türkçesinden Eski Oğuz Türkçesine geçiş dönemini temsil ettikleri düşünülen “karışık dilli” eserlerden olduğunu savunan araştırmacılar da olmuştur. Bu çalışmada, Kıssa-i Yûsuf’ta görülen Doğu Türkçesi bilhassa da Harezm Türkçesi unsurlarının, XIII. yüzyıldan kalma eski unsurlar olmadığına işaret edilmiştir. Bu unsurlar, XVII ve XIX. yüzyıllar arasında İdil boyunda yazılan eserlerde görülen yani Eski İdil Türkçesinde muhafaza edilmiş olan Harezm Türkçesi unsurlarından ibarettir ve Kıssa-i Yûsuf’a müstensihler tarafından dâhil edilmişlerdir. Aslen Eski Oğuz Türkçesiyle yazılıp İdil boyunda müstensihlerin Harezm Türkçesi unsurları dâhil ettikleri Kėsikbaş Kitâbı ile Ana ve Ogul Destânı gibi karışık lehçe özellikleri gösteren başka metinler de mevcuttur. Ali’nin Kıssa-i Yûsuf’undaki karışık lehçeliliğin nedeni doğrudan doğruya İdil boyundaki müstensihlerdir.\",\"PeriodicalId\":346409,\"journal\":{\"name\":\"Dil Araştırmaları\",\"volume\":null,\"pages\":null},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-10-16\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Dil Araştırmaları\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1347980\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Dil Araştırmaları","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1347980","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
Ali’nin Kıssa-i Yûsuf’undaki Karışık Lehçeliliğin Nedeni Üzerine
Ali’nin Kıssa-i Yûsuf’u hem Doğu hem de Batı Türkçesi özellikleri göstermesi nedeniyle yaklaşık 200 yıldan beri Türkologların ilgisini celbetmeye devam etmektedir. Bugüne dek eserdeki karışık lehçeliliğin nedeni üzerine birçok farklı yorum yapılmıştır. Araştırmacıların kahir ekseriyeti eserde görülen Harezm Türkçesi özelliklerine istinaden Ali’nin Harezmli bir Oğuz Türkü olduğunu ve eserini Türkistan’da yazdığını iddia etmişlerdir. Eserin Hakaniye Türkçesinden Eski Oğuz Türkçesine geçiş dönemini temsil ettikleri düşünülen “karışık dilli” eserlerden olduğunu savunan araştırmacılar da olmuştur. Bu çalışmada, Kıssa-i Yûsuf’ta görülen Doğu Türkçesi bilhassa da Harezm Türkçesi unsurlarının, XIII. yüzyıldan kalma eski unsurlar olmadığına işaret edilmiştir. Bu unsurlar, XVII ve XIX. yüzyıllar arasında İdil boyunda yazılan eserlerde görülen yani Eski İdil Türkçesinde muhafaza edilmiş olan Harezm Türkçesi unsurlarından ibarettir ve Kıssa-i Yûsuf’a müstensihler tarafından dâhil edilmişlerdir. Aslen Eski Oğuz Türkçesiyle yazılıp İdil boyunda müstensihlerin Harezm Türkçesi unsurları dâhil ettikleri Kėsikbaş Kitâbı ile Ana ve Ogul Destânı gibi karışık lehçe özellikleri gösteren başka metinler de mevcuttur. Ali’nin Kıssa-i Yûsuf’undaki karışık lehçeliliğin nedeni doğrudan doğruya İdil boyundaki müstensihlerdir.
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
分享
求助内容：
应助结果提醒方式：
扫码关注我们
