A RESEARCH ON THE DETECTION OF MANIPULATION OF FINANCIAL INFORMATION WITH THE BENEISH TR MODEL: AN EXAMPLE OF THE BIST METAL INDUSTRY SECTOR

Finansal tablolar işletmelerin paydaşlara karşı hem mevcut durumlarını tespit vasıtası hem de gelecek göstergesidir. Bu durum muhasebe veya finansal bilgi manipülasyonu olarak adlandırılan, işletmelerin finansal tablolarını olduklarından daha iyi göstermek çabasını ortaya çıkarır. Bu çalışmada finansal tablolarda yapılan olası manipülasyonlar Beneish TR Modeli kullanılarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Beneish TR Modelinde Mi değerleri 9 farklı katsayıdan faydalanarak her bir firma için hesaplanırken, standart normal dağılımın belirlenmesi ve daha sonra Zi değerlerinin hesaplanması ve tabloya göre değerlerin yorumlanması esastır. Bu amaçla hisse senetleri Borsa İstanbul (BİST)’te işlem gören ana metal sanayi sektör grubunda yer alan 16 işletmenin 2018, 2019, 2020, ve 2021 dönemleri finansal tabloları kullanılmış ve 2020 ile 2021 yılları için Beneish TR değerleri elde edilmiş ve yorumlanmıştır. Buna göre manipülasyon yaptığına dair kanıt bulunmayan, manipülasyon ihtimali bulunan ve manipülasyon yapıldığına dair ciddi kanıtlar bulunan işletmeler tespit edilmeye çalışılmıştır. 2020 yılında yalnızca bir işletmenin manipülasyon yapma ihtimali olduğu, 5 adet işletmenin manipülasyon yaptığına dair ciddi kanıtlar bulunduğu, 7 adet işletmede de manipülasyon yapıldığına dair çok önemli kanıtlar olduğu, 2021 yılı için ise bir işletmede manipülasyona başvurulduğuna dair bir kanıt olmadığına, 2 adet işletmenin manipülasyon yapma ihtimali bulunduğu, 5 adet işletmenin manipülasyon yaptığına dair ciddi kanıtlar olduğu ve 8 adet işletmenin manipülasyon yaptığına dair çok önemli kanıtları bulunduğu tespit edilmiştir.