{"title":"论土库曼斯坦的语言 东土耳其古典文献出版物","authors":"Selahittin Tolkun","doi":"10.59305/ijvuts.1439891","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Türkolojide Klasik Doğu Türkçesinin gerek Harezm gerekse Çağatay dönemlerine ait metinlerin yayımı önemli çalışma alanlarındandır. Türkiye ve Özbekistan’daki bu dönemlere ait yayınlarda yer yere kimi kelimelerin yazılışında farklılıklar olabilmektedir: deg – dek, ösrük - üsrük vb. Benzer farklı yazılma alıntı kelimelerde daha fazladır: nîze – nayza, nümayân – nemeyân, rûze – roza, vîrân - veyrân vb. \nSöz konusu dönemlere ait metinlerin Türkmenistan’da da yayınlandığı görülmektedir. Ancak bu yayınlardaki dilin aynı metinlerin Türkiye ve Özbekistan’da yapılmış yayınlardan oldukça farklı olduğu görülmektedir. Metinlerde gerek Türkçe gerekse alıntı kelimeler çok büyük oranda günümüz Türkmen ölçünlü diline uydurulduğu (tirgüz- yerine direlt-, kiltür- yerine getir- vb.) ancak yer yer özgün biçimlerin (yığla-, buluş-, geltir-) korunduğu görülmektedir. Benzer durum ekler için de söz konusudur. Aynı metin içinde özümni yanında özümi; goymas yanında goymaz vb. kullanımlar bulunmaktadır. Alıntı kelimeler ise tamamen Türkmen ölçünlü söyleyişine uydurularak verilmektedir: Muśŧafā yerine Mustapa; miǾrāc yerine magraç; ŧaǾn u taǾrįfi yerine tagn-u tarıpı vb.","PeriodicalId":211072,"journal":{"name":"International Journal of Volga - Ural and Turkestan Studies","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-02-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"On the Language of Turkmenistan Publications of Classical Eastern Turkish Texts\",\"authors\":\"Selahittin Tolkun\",\"doi\":\"10.59305/ijvuts.1439891\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Türkolojide Klasik Doğu Türkçesinin gerek Harezm gerekse Çağatay dönemlerine ait metinlerin yayımı önemli çalışma alanlarındandır. Türkiye ve Özbekistan’daki bu dönemlere ait yayınlarda yer yere kimi kelimelerin yazılışında farklılıklar olabilmektedir: deg – dek, ösrük - üsrük vb. Benzer farklı yazılma alıntı kelimelerde daha fazladır: nîze – nayza, nümayân – nemeyân, rûze – roza, vîrân - veyrân vb. \\nSöz konusu dönemlere ait metinlerin Türkmenistan’da da yayınlandığı görülmektedir. Ancak bu yayınlardaki dilin aynı metinlerin Türkiye ve Özbekistan’da yapılmış yayınlardan oldukça farklı olduğu görülmektedir. Metinlerde gerek Türkçe gerekse alıntı kelimeler çok büyük oranda günümüz Türkmen ölçünlü diline uydurulduğu (tirgüz- yerine direlt-, kiltür- yerine getir- vb.) ancak yer yer özgün biçimlerin (yığla-, buluş-, geltir-) korunduğu görülmektedir. Benzer durum ekler için de söz konusudur. Aynı metin içinde özümni yanında özümi; goymas yanında goymaz vb. kullanımlar bulunmaktadır. Alıntı kelimeler ise tamamen Türkmen ölçünlü söyleyişine uydurularak verilmektedir: Muśŧafā yerine Mustapa; miǾrāc yerine magraç; ŧaǾn u taǾrįfi yerine tagn-u tarıpı vb.\",\"PeriodicalId\":211072,\"journal\":{\"name\":\"International Journal of Volga - Ural and Turkestan Studies\",\"volume\":null,\"pages\":null},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2024-02-27\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"International Journal of Volga - Ural and Turkestan Studies\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.59305/ijvuts.1439891\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"International Journal of Volga - Ural and Turkestan Studies","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.59305/ijvuts.1439891","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
On the Language of Turkmenistan Publications of Classical Eastern Turkish Texts
Türkolojide Klasik Doğu Türkçesinin gerek Harezm gerekse Çağatay dönemlerine ait metinlerin yayımı önemli çalışma alanlarındandır. Türkiye ve Özbekistan’daki bu dönemlere ait yayınlarda yer yere kimi kelimelerin yazılışında farklılıklar olabilmektedir: deg – dek, ösrük - üsrük vb. Benzer farklı yazılma alıntı kelimelerde daha fazladır: nîze – nayza, nümayân – nemeyân, rûze – roza, vîrân - veyrân vb.
Söz konusu dönemlere ait metinlerin Türkmenistan’da da yayınlandığı görülmektedir. Ancak bu yayınlardaki dilin aynı metinlerin Türkiye ve Özbekistan’da yapılmış yayınlardan oldukça farklı olduğu görülmektedir. Metinlerde gerek Türkçe gerekse alıntı kelimeler çok büyük oranda günümüz Türkmen ölçünlü diline uydurulduğu (tirgüz- yerine direlt-, kiltür- yerine getir- vb.) ancak yer yer özgün biçimlerin (yığla-, buluş-, geltir-) korunduğu görülmektedir. Benzer durum ekler için de söz konusudur. Aynı metin içinde özümni yanında özümi; goymas yanında goymaz vb. kullanımlar bulunmaktadır. Alıntı kelimeler ise tamamen Türkmen ölçünlü söyleyişine uydurularak verilmektedir: Muśŧafā yerine Mustapa; miǾrāc yerine magraç; ŧaǾn u taǾrįfi yerine tagn-u tarıpı vb.