{"title":"残疾现象学:视障人士的日常生活与身体","authors":"Reşat Açıkgöz, Hüseyin Özil","doi":"10.12658/m0733","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Bu çalışma, görme engellilerin yeti yitimi deneyimlerini fenomenolojik bir bakışla incelemektedir. Çalışma, temel olarak yeti yitiminin bedensel etkilerinin değiştirdiği durumlara odaklanmaktadır. Buradan hareketle çalışmada yeti yitimini yaşayan bireylerin bakış açıları sunulmaya çalışılmaktadır. Çalışmada sadece kişisel deneyimler üzerinde durulmamıştır. Ayrıca yeti yitimi deneyimlerinin ortaklıklarına ulaşılmaya da çalışılmıştır. Ek olarak toplumdaki engellilik algısının engelli kişilerin engellilik algılarını nasıl etkilediği üzerinde de durulmuştur. Bu çerçevede çalışmada görme yeti yitimlerine sahip kişilerin engellilik algıları, yeti yitimi deneyimleri, gündelik hayat pratikleri, engelliliği algılama biçimleri ve yeti yitimlerini bedenselleştirme durumları araştırılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik tasarım kullanılmıştır. Çalışmada görüşme tekniğine başvurulmuş ve toplamda 18 kişiyle görüşülmüştür. Görüşmeler MAXQDA Analytics Pro 2022 programıyla analiz edilmiştir. Bulguların analizinde üç temaya ulaşılmıştır. Bunlar: yaşam dünyasında engelli bedenin farkındalığı, içe kapanma ile gündelik yaşama katılım arasında engelli beden, bedenselleşme ve engellilik algısıdır. Söz konusu üç tema, yeti yitimini deneyimleyen kişilerin gündelik hayat pratiklerini ve yeti yitimlerini bedenselleştirme biçimlerini ortaya koymaktadır. Yeti yitimlerinin bedenselleştirme biçimlerinin ise toplumsal bağlamdan kopuk olmadığı ortaya çıkmıştır. Özetle fenomenolojik perspektiften engelliliğin yaşam dünyası, öznelerarasılık, yaşanılan beden ve beden algısı kavramları bağlamında ortaya çıkan bir durum olduğu sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":507670,"journal":{"name":"Journal of Humanity and Society (insan & toplum)","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-06-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Engelliliğin Fenomenolojisi: Görme Engellilerde Gündelik Yaşam ve Beden\",\"authors\":\"Reşat Açıkgöz, Hüseyin Özil\",\"doi\":\"10.12658/m0733\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Bu çalışma, görme engellilerin yeti yitimi deneyimlerini fenomenolojik bir bakışla incelemektedir. Çalışma, temel olarak yeti yitiminin bedensel etkilerinin değiştirdiği durumlara odaklanmaktadır. Buradan hareketle çalışmada yeti yitimini yaşayan bireylerin bakış açıları sunulmaya çalışılmaktadır. Çalışmada sadece kişisel deneyimler üzerinde durulmamıştır. Ayrıca yeti yitimi deneyimlerinin ortaklıklarına ulaşılmaya da çalışılmıştır. Ek olarak toplumdaki engellilik algısının engelli kişilerin engellilik algılarını nasıl etkilediği üzerinde de durulmuştur. Bu çerçevede çalışmada görme yeti yitimlerine sahip kişilerin engellilik algıları, yeti yitimi deneyimleri, gündelik hayat pratikleri, engelliliği algılama biçimleri ve yeti yitimlerini bedenselleştirme durumları araştırılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik tasarım kullanılmıştır. Çalışmada görüşme tekniğine başvurulmuş ve toplamda 18 kişiyle görüşülmüştür. Görüşmeler MAXQDA Analytics Pro 2022 programıyla analiz edilmiştir. Bulguların analizinde üç temaya ulaşılmıştır. Bunlar: yaşam dünyasında engelli bedenin farkındalığı, içe kapanma ile gündelik yaşama katılım arasında engelli beden, bedenselleşme ve engellilik algısıdır. Söz konusu üç tema, yeti yitimini deneyimleyen kişilerin gündelik hayat pratiklerini ve yeti yitimlerini bedenselleştirme biçimlerini ortaya koymaktadır. Yeti yitimlerinin bedenselleştirme biçimlerinin ise toplumsal bağlamdan kopuk olmadığı ortaya çıkmıştır. Özetle fenomenolojik perspektiften engelliliğin yaşam dünyası, öznelerarasılık, yaşanılan beden ve beden algısı kavramları bağlamında ortaya çıkan bir durum olduğu sonucuna ulaşılmıştır.\",\"PeriodicalId\":507670,\"journal\":{\"name\":\"Journal of Humanity and Society (insan & toplum)\",\"volume\":null,\"pages\":null},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2024-06-01\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Journal of Humanity and Society (insan & toplum)\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.12658/m0733\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Journal of Humanity and Society (insan & toplum)","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.12658/m0733","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
摘要
本研究从现象学的角度探讨了视障残疾人的经历。研究主要关注残疾对身体造成的影响所改变的情况。从这一角度出发,本研究试图呈现经历残疾的个人的视角。本研究不仅关注个人经历。它还试图揭示残疾经历的共性。此外,还强调了社会对残疾的看法如何影响残疾人对残疾的看法。在此框架下,本研究调查了视障人士的残疾感知、他们的残疾经历、他们的日常生活实践、他们感知残疾的方式以及他们对残疾的体现。本研究采用了定性研究方法之一的现象学设计。研究采用了访谈法,共采访了 18 人。访谈使用 MAXQDA Analytics Pro 2022 软件进行分析。分析结果得出了三个主题。这三个主题是:生活世界中对残疾身体的认识、日常生活中内向和参与之间的残疾身体、残疾的体现和感知。这三个主题揭示了残疾人的日常生活实践以及他们体现残疾的方式。研究揭示了残疾的体现方式并没有脱离社会环境。总之,从现象学的角度来看,残疾是在生活世界、主体间性、生活身体和身体感知等概念的背景下出现的一种情况。
Engelliliğin Fenomenolojisi: Görme Engellilerde Gündelik Yaşam ve Beden
Bu çalışma, görme engellilerin yeti yitimi deneyimlerini fenomenolojik bir bakışla incelemektedir. Çalışma, temel olarak yeti yitiminin bedensel etkilerinin değiştirdiği durumlara odaklanmaktadır. Buradan hareketle çalışmada yeti yitimini yaşayan bireylerin bakış açıları sunulmaya çalışılmaktadır. Çalışmada sadece kişisel deneyimler üzerinde durulmamıştır. Ayrıca yeti yitimi deneyimlerinin ortaklıklarına ulaşılmaya da çalışılmıştır. Ek olarak toplumdaki engellilik algısının engelli kişilerin engellilik algılarını nasıl etkilediği üzerinde de durulmuştur. Bu çerçevede çalışmada görme yeti yitimlerine sahip kişilerin engellilik algıları, yeti yitimi deneyimleri, gündelik hayat pratikleri, engelliliği algılama biçimleri ve yeti yitimlerini bedenselleştirme durumları araştırılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik tasarım kullanılmıştır. Çalışmada görüşme tekniğine başvurulmuş ve toplamda 18 kişiyle görüşülmüştür. Görüşmeler MAXQDA Analytics Pro 2022 programıyla analiz edilmiştir. Bulguların analizinde üç temaya ulaşılmıştır. Bunlar: yaşam dünyasında engelli bedenin farkındalığı, içe kapanma ile gündelik yaşama katılım arasında engelli beden, bedenselleşme ve engellilik algısıdır. Söz konusu üç tema, yeti yitimini deneyimleyen kişilerin gündelik hayat pratiklerini ve yeti yitimlerini bedenselleştirme biçimlerini ortaya koymaktadır. Yeti yitimlerinin bedenselleştirme biçimlerinin ise toplumsal bağlamdan kopuk olmadığı ortaya çıkmıştır. Özetle fenomenolojik perspektiften engelliliğin yaşam dünyası, öznelerarasılık, yaşanılan beden ve beden algısı kavramları bağlamında ortaya çıkan bir durum olduğu sonucuna ulaşılmıştır.