{"title":"波兰人leksem zakonník w Biblia Kralickiej(1579年-1594年)和捷克人leksem zákonník w Bibria Kralickij(1632年)。捷克语波兰语翻译中词支依赖的个案研究","authors":"T. Lisowski","doi":"10.14746/bo.2022.3.5","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Daniel Mikołajewski, tłumacz ewangelickiej Biblii gdańskiej (1632), w swojej pracy translatorskiej posługiwał się jako źródłem pomocniczym czeską Biblią kralicką (1579–1594). Analizie w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu gdańskiego od przekładu kralickiego zostały poddane ekwiwalenty gr. νομικός ‘znawca Prawa Mojżeszowego’. Daniel Mikołajewski przy wyborze polskich podstawień leksykalnych uwzględniał znaczenie kontekstowe leksemu oryginalnego i kierował się kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej polskich podstawień leksykalnych z ich greckim odpowiednikiem. Są to zakonnik i nauczony w Zakonie. Są one odwzorowaniem ekwiwalentów przywołanych w paralelnych wersetach w Biblii kralickiej, a mianowicie zákonník, učený v Zákoně. Jako tło porównawcze w analizie uwzględnione zostały także ekwiwalenty gr. γραμματεύς ‘uczony w Piśmie’. W tym wypadku Daniel Mikołajewski opowiedział się za polskim odpowiednikiem spełniającym kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej – nauczony w Piśmie. Tłumacze Biblii kralickiej natomiast pozostali przy ekwiwalencie zákonník, adekwatnym semantycznie, ale nie morfologicznie (etymologicznie). Zaprezentowane studium przypadku ukazuje Daniela Mikołajewskiego jako tłumacza autonomicznego, krytycznie podchodzącego do wzorca czeskiego.","PeriodicalId":37389,"journal":{"name":"Bohemistyka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-12-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Polski leksem zakonnik w Biblii gdańskiej (1632) a czeski leksem zákonník w Biblii kralickiej (1579-1594). Studium przypadku w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu polskiego od czeskiego\",\"authors\":\"T. Lisowski\",\"doi\":\"10.14746/bo.2022.3.5\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Daniel Mikołajewski, tłumacz ewangelickiej Biblii gdańskiej (1632), w swojej pracy translatorskiej posługiwał się jako źródłem pomocniczym czeską Biblią kralicką (1579–1594). Analizie w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu gdańskiego od przekładu kralickiego zostały poddane ekwiwalenty gr. νομικός ‘znawca Prawa Mojżeszowego’. Daniel Mikołajewski przy wyborze polskich podstawień leksykalnych uwzględniał znaczenie kontekstowe leksemu oryginalnego i kierował się kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej polskich podstawień leksykalnych z ich greckim odpowiednikiem. Są to zakonnik i nauczony w Zakonie. Są one odwzorowaniem ekwiwalentów przywołanych w paralelnych wersetach w Biblii kralickiej, a mianowicie zákonník, učený v Zákoně. Jako tło porównawcze w analizie uwzględnione zostały także ekwiwalenty gr. γραμματεύς ‘uczony w Piśmie’. W tym wypadku Daniel Mikołajewski opowiedział się za polskim odpowiednikiem spełniającym kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej – nauczony w Piśmie. Tłumacze Biblii kralickiej natomiast pozostali przy ekwiwalencie zákonník, adekwatnym semantycznie, ale nie morfologicznie (etymologicznie). Zaprezentowane studium przypadku ukazuje Daniela Mikołajewskiego jako tłumacza autonomicznego, krytycznie podchodzącego do wzorca czeskiego.\",\"PeriodicalId\":37389,\"journal\":{\"name\":\"Bohemistyka\",\"volume\":\" \",\"pages\":\"\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2022-12-22\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Bohemistyka\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.14746/bo.2022.3.5\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"Q4\",\"JCRName\":\"Arts and Humanities\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Bohemistyka","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.14746/bo.2022.3.5","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q4","JCRName":"Arts and Humanities","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
摘要
Daniel Mikołajewski,《格但斯克福音圣经》(1632年)的译者,在他的翻译工作中使用了捷克克拉利克圣经(1579-1594年)。在格但斯克翻译分支对克拉丽斯翻译的词汇依赖的背景下,由“马赛克法鉴赏家”进行了分析。Daniel Mikołajewski在选择波兰语词汇替换时考虑了原始词典的上下文意义,并以波兰语单词替换与希腊语单词替换的语义形态兼容性标准为指导。他们是修会的一名僧侣和一名学者。它们代表了《克拉利斯圣经》中平行诗句中提到的等价物,即zákonník、učenýv zákonŞ。作为比较背景,还考虑了格拉姆特斯“在圣经中学到的”的等价物。在这种情况下,Daniel Mikołajewski选择了符合《圣经》中教导的语义形态兼容性标准的波兰语对等词。然而,《克拉丽斯圣经》的译者仍然使用等效的zákonník,这在语义上是足够的,但在形态上(词源上)是不够的。所呈现的案例研究表明,Daniel Mikołajewski是一位自主译者,他批判性地接近捷克模式。
Polski leksem zakonnik w Biblii gdańskiej (1632) a czeski leksem zákonník w Biblii kralickiej (1579-1594). Studium przypadku w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu polskiego od czeskiego
Daniel Mikołajewski, tłumacz ewangelickiej Biblii gdańskiej (1632), w swojej pracy translatorskiej posługiwał się jako źródłem pomocniczym czeską Biblią kralicką (1579–1594). Analizie w kontekście zagadnienia leksykalnej zależności filiacyjnej przekładu gdańskiego od przekładu kralickiego zostały poddane ekwiwalenty gr. νομικός ‘znawca Prawa Mojżeszowego’. Daniel Mikołajewski przy wyborze polskich podstawień leksykalnych uwzględniał znaczenie kontekstowe leksemu oryginalnego i kierował się kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej polskich podstawień leksykalnych z ich greckim odpowiednikiem. Są to zakonnik i nauczony w Zakonie. Są one odwzorowaniem ekwiwalentów przywołanych w paralelnych wersetach w Biblii kralickiej, a mianowicie zákonník, učený v Zákoně. Jako tło porównawcze w analizie uwzględnione zostały także ekwiwalenty gr. γραμματεύς ‘uczony w Piśmie’. W tym wypadku Daniel Mikołajewski opowiedział się za polskim odpowiednikiem spełniającym kryterium zgodności semantyczno-morfologicznej – nauczony w Piśmie. Tłumacze Biblii kralickiej natomiast pozostali przy ekwiwalencie zákonník, adekwatnym semantycznie, ale nie morfologicznie (etymologicznie). Zaprezentowane studium przypadku ukazuje Daniela Mikołajewskiego jako tłumacza autonomicznego, krytycznie podchodzącego do wzorca czeskiego.
BohemistykaArts and Humanities-Language and Linguistics
CiteScore
0.20
自引率
0.00%
发文量
24
审稿时长
20 weeks
期刊介绍:
Aiming at bringing together the research workers and all that sympathize with the subject, like also all that are interested in bohemistic, the journal will consist of – apart from the scientific – the review and the report sections. That is why I have decided to focus on this three main sections: 1. Scientific section, with information on current scientific-research output in the field of bohemistic, and with articles on Czech literary studies and linguistics, together with comparative works. 2. Review and report section with information concerning books on bohemistic that appear on the Czech, Polish and world market. It will surely help the readers with being up-to-date with all novelties. For this purpose we will also supplement the journal with critical review of what is going on in the publishing market, the reviews of the novelties and reports on scientific researches. 3. Annalistic section in which I would like to include complete and useful information concerning bohemistic centers in the world, jubilees of Czech and world bohemists, scientific conferences devoted to the issues of Czech literature and language etc. This section will also run the reports from conferences, articles on anniversaries and jubilees of Polish and world bohemists, and also reports on bohemistic institutions and organizations all over the world.