{"title":"从动植物世界中选出的圣经现实例子介绍给圣。穆斯","authors":"A. Wajda","doi":"10.12775/bpth.2023.003","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono problemy związane z oddaniem realiów biblijnych (realia biblica). Przedmiotem analizy jest kwestia przekładu przez św. Hieronima hebrajskiej nazwy rośliny קִיקָיוֹן (qîqājôn – rącznik pospolity) oraz hebrajskich nazw zwierząt ליִַשׁ (layiš – lew) i שָׁפןָ (šāpān – góralek). W przypadku terminu קִיקָיוֹן (qîqājôn), który użyty jest w Księdze Jonasza (4,6), św. Hieronim wybrał dla swego łacińskiego tłumaczenia nazwę hedera (bluszcz), co wywołało spore zamieszanie. Hebrajskie słowo ליִַשׁ (layiš), występujące w Księdze Hioba (4,11) przetłumaczył jako tygrys. Natomiast, jeśli chodzi o góralka, małe stworzenie biblijne (zob. Kpł 11,5; Pwt 14,7; Ps 104,18; Prz 30,26), które prawdopodobnie spotkał podczas pobytu w Ziemi Świętej, wprowadził kilka różnych identyfikacji: jako zająca, jeża, a nawet świnię. Przykłady te bardzo dobrze obrazują problemy, z jakimi św. Hieronim spotkał się przy doborze realiów biblijnych. Niniejszy artykuł jest próbą uporządkowania wszystkich istotnych informacji dotyczących identyfikacji wymienionych roślin i zwierząt. Autor artykułu po pierwsze analizuje teksty, w których Hieronim bronił swoich wyborów i odpowiadał na krytykę, a po drugie konfrontuje jego rozwiązania translatorskie z podejściem tłumaczy Septuaginty, informacjami o florze i faunie zawartymi w innych starożytnych źródłach oraz dorobkiem nauk przyrodniczych. ","PeriodicalId":37181,"journal":{"name":"Biblica et Patristica Thoruniensia","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-05-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Wybrane przykłady realiów biblijnych ze świata flory i fauny wprowadzone do przekładu Pisma Świętego przez św. Hieronima\",\"authors\":\"A. Wajda\",\"doi\":\"10.12775/bpth.2023.003\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"W artykule przedstawiono problemy związane z oddaniem realiów biblijnych (realia biblica). Przedmiotem analizy jest kwestia przekładu przez św. Hieronima hebrajskiej nazwy rośliny קִיקָיוֹן (qîqājôn – rącznik pospolity) oraz hebrajskich nazw zwierząt ליִַשׁ (layiš – lew) i שָׁפןָ (šāpān – góralek). W przypadku terminu קִיקָיוֹן (qîqājôn), który użyty jest w Księdze Jonasza (4,6), św. Hieronim wybrał dla swego łacińskiego tłumaczenia nazwę hedera (bluszcz), co wywołało spore zamieszanie. Hebrajskie słowo ליִַשׁ (layiš), występujące w Księdze Hioba (4,11) przetłumaczył jako tygrys. Natomiast, jeśli chodzi o góralka, małe stworzenie biblijne (zob. Kpł 11,5; Pwt 14,7; Ps 104,18; Prz 30,26), które prawdopodobnie spotkał podczas pobytu w Ziemi Świętej, wprowadził kilka różnych identyfikacji: jako zająca, jeża, a nawet świnię. Przykłady te bardzo dobrze obrazują problemy, z jakimi św. Hieronim spotkał się przy doborze realiów biblijnych. Niniejszy artykuł jest próbą uporządkowania wszystkich istotnych informacji dotyczących identyfikacji wymienionych roślin i zwierząt. Autor artykułu po pierwsze analizuje teksty, w których Hieronim bronił swoich wyborów i odpowiadał na krytykę, a po drugie konfrontuje jego rozwiązania translatorskie z podejściem tłumaczy Septuaginty, informacjami o florze i faunie zawartymi w innych starożytnych źródłach oraz dorobkiem nauk przyrodniczych. \",\"PeriodicalId\":37181,\"journal\":{\"name\":\"Biblica et Patristica Thoruniensia\",\"volume\":null,\"pages\":null},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-05-20\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Biblica et Patristica Thoruniensia\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.12775/bpth.2023.003\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Biblica et Patristica Thoruniensia","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.12775/bpth.2023.003","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
Wybrane przykłady realiów biblijnych ze świata flory i fauny wprowadzone do przekładu Pisma Świętego przez św. Hieronima
W artykule przedstawiono problemy związane z oddaniem realiów biblijnych (realia biblica). Przedmiotem analizy jest kwestia przekładu przez św. Hieronima hebrajskiej nazwy rośliny קִיקָיוֹן (qîqājôn – rącznik pospolity) oraz hebrajskich nazw zwierząt ליִַשׁ (layiš – lew) i שָׁפןָ (šāpān – góralek). W przypadku terminu קִיקָיוֹן (qîqājôn), który użyty jest w Księdze Jonasza (4,6), św. Hieronim wybrał dla swego łacińskiego tłumaczenia nazwę hedera (bluszcz), co wywołało spore zamieszanie. Hebrajskie słowo ליִַשׁ (layiš), występujące w Księdze Hioba (4,11) przetłumaczył jako tygrys. Natomiast, jeśli chodzi o góralka, małe stworzenie biblijne (zob. Kpł 11,5; Pwt 14,7; Ps 104,18; Prz 30,26), które prawdopodobnie spotkał podczas pobytu w Ziemi Świętej, wprowadził kilka różnych identyfikacji: jako zająca, jeża, a nawet świnię. Przykłady te bardzo dobrze obrazują problemy, z jakimi św. Hieronim spotkał się przy doborze realiów biblijnych. Niniejszy artykuł jest próbą uporządkowania wszystkich istotnych informacji dotyczących identyfikacji wymienionych roślin i zwierząt. Autor artykułu po pierwsze analizuje teksty, w których Hieronim bronił swoich wyborów i odpowiadał na krytykę, a po drugie konfrontuje jego rozwiązania translatorskie z podejściem tłumaczy Septuaginty, informacjami o florze i faunie zawartymi w innych starożytnych źródłach oraz dorobkiem nauk przyrodniczych.