Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Tipik Gelişim Gösteren Çocuklarından Beklentileri

Aileye katılan her birey, diğer aile bireyleri üzerinde etkiye sahip olmaktadır. Söz konusu aileye yeni katılan birey özel gereksinimli olduğunda ebeveynlerin ve ailedeki diğer bireylerin yaşam döngülerini ve bakış açılarını değiştirebilmektedir. Bu araştırmanın amacı, özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin özel gereksinimli ilk çocuklarından sonra ikinci çocuğa sahip olma fikrine ilişkin bakış açılarının belirlenmesi ve ebeveynlerin özel gereksinimli çocukları hakkında tipik gelişim gösteren kardeşlerinden beklentilerinin neler olduğunun açıklanmasıdır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmaya özel gereksinimli ve tipik gelişim gösteren çocuğa sahip 11 ebeveyn katılmıştır. Katılımcılarla yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan elde edilen veriler Nvivo12 programı ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularında ebeveynlerden bazılarının duygusal tükenmişlik yaşarken, bazılarının psikolojik iyilik halinde oldukları görülmektedir. Duygusal tükenmişlik yaşayan ebeveynlerin otizm spektrum bozukluğuna sahip çocukların ebeveynleri olduğu görülürken; psikolojik iyilik halinde bulunan ebeveynlerin Down sendromlu ya da hafif zihinsel yetersizliği olan çocukların ebeveynleri olduğu göze çarpmaktadır. Ebeveynlerin tipik gelişim gösteren kardeşlerden beklentilerinin kardeşlerini sahiplenmesi ve onları koruması olduğu araştırma bulgularının önemli bulgularından biridir. Araştırma sonucunda, özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin her iki çocuklarıyla da nitelikli vakit geçirebilmeleri için psikolojik destek hizmetlerine ihtiyaç duydukları ifade edilmektedir.