POEMS WRİTTEN BY DARENDELİ MEHMED SAİB EFENDİ FOR A MALE LOVELY

Abstract

XIX. yüz yıl Klasik Türk edebiyatı şairlerinden olan Darendeli Mehmed Saib’in tarafımızdan yayımlanan divanından hareketle erkek sevgiliye yazdığı şiirler hakkında bir değerlendirme çalışması yaptık. Arap, Fars ve Türk kadim edebiyatlarının evveliyatından itibaren var olan aşk hususu, tasavvufî şiirde İlahi aşk şeklinde tezahür ederken klasik edebiyatın diğer şairleirnde zaman zaman İlahi aşk, umumiyetle de beşeri aşk işlenmiştir. Klasik İslam edebiaytında üç milletin kadim edebiyatlarının en hacimli şiirini oluşturan “gazel” tarzının da sevgiliye yazılan şiirler oluşturmaktadır. Ama bu sevgilinin kadın mı yoksa erkek mi olduğu şiirlerin çoğunluğunda anlaşılmamaktadır. Terim olarak “gazel” tanımını yapan otoriteler de çoğunlukla kadınlara hitaben yazılan şiirler ifadesini tanımda kullanmaktadırlar. Klasik edebiyatın klasik gidişatında var olan beşeri aşk yani, erkek-kadın aşkı burada daha değişik bir şekilde yani erkeğin erkeğe olan aşkı şeklinde tezahaür etmektedir. Klasik Osmanlı şiirinde işlenen sevgili tipinin kadın mı yoksa erkek mi olduğu konusunda zaman zaman bazı değerlendirmeler hatta bu değerlendirmelerin ötesinde tartışmalar da yapılmaktadır. Darendeli Mehmed Saib Efendi’nin şiirlerinde işlenen sevgili tipinin erkek olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Bu anlaşılırlıktan hareketle Mehmed Saib Efendi’nin şiirlerinde görülen bu yaklaşımı değerlendirme yoluna gittik.