Semîn el-Halebî’nin ed-Durru'l-Mesûn Adlı Eserinde Mefʻûlün Lehe Dair Tartışmalar

Abstract

Hicrî VIII. yüzyılda yaşamış olan Semîn el-Halebî, Halep’te doğmuş ve uzun yıllar Mısır’da yaşamıştır. Nahiv, tefsir, kırâat, fıkıh vb. alanlarda uzmanlaşmış ve faydalı eserler telif etmiştir. Bu eserlerden bir tanesi de Kur’ân’ın iʻrâb vecihlerini ele alarak değerlendirdiği ed-Durru’l-mesûn fi ulumi’l-Kitâbi’l-meknûn adlı eseridir. Bu çalışmasında müellifin daha çok “eş-Şeyh” olarak nitelediği Ebû Hayyân ve Zemahşerî arasında bir hakemlik yaptığı söylenebilir. Bununla beraber eser bu hakemlik ile sınırlı bir çalışma da değildir. Zira eserde mütekaddim ve müteahhir birçok âlimin görüşü ele alınmıştır. Çalışmamızda bu tartışma ve ihtilaflardan mefʻûlün leh ile alakalı olanlardan önemli olduklarını düşündüklerimiz ele alınmış ve nahiv ve tefsir literatürü esas alınarak bu tartışmalar hakkında çeşitli değerlendirmelerde bulunulmuştur.