Μπορεί η προσωδία να βοηθήσει ασθενείς με αφασία Broca να ανακτήσουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες;

Abstract

Παρόλο που η αφασία είναι πολύ συχνή διαταραχή, οι νευρικές διεργασίες που επηρεάζουν την ανάρρωση παραμένουν άγνωστες. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχουν ακόμα συγκεκριμένες, ευρέως αποδεκτές θεραπευτικές παρεμβάσεις για τη διαταραχή αυτή. Οι θεραπείες που βασίζονται στα προσωδιακά και τα μουσικά στοιχεία της ομιλίας, ωστόσο, έχουν χαρακτηριστεί ως πολλά υποσχόμενες. Μια από τις πιο γνωστές μεθόδους θεραπείας που βασίζεται κυρίως σε δύο στοιχεία της προσωδίας και της μουσικής, την τονικότητα και τον ρυθμό, είναι η Θεραπεία του Μελωδικού Επιτονισμού (Melodic Intonation Therapy, ΘΜΕ/ΜΙΤ). Η ΘΜΕ αναπτύχθηκε αρχικά για την αύξηση της λεκτικής ικανότητας ασθενών με μη ρέουσα αφασία. Παρά το γεγονός ότι η ΘΜΕ μεταφράστηκε από την αγγλική και προσαρμόστηκε σε πολλές γλώσσες (γαλλικά, πορτογαλικά, ιταλικά και ισπανικά), παρουσιάζοντας πολλά και σημαντικά οφέλη για τους ασθενείς, στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι σχεδόν άγνωστη. Στόχος της μελέτης, λοιπόν, είναι η μετάφραση και η προσαρμογή της ΘΜΕ στην ελληνική γλώσσα και κουλτούρα, καθώς και ο έλεγχος της αποτελεσματικότητάς της μέσω της διεξαγωγής μιας πειραματικής έρευνας (παρέμβασης) σε έλληνες ασθενείς με μη ρέουσα αφασία (αφασία τύπου Broca). Για τον σκοπό αυτό, αφού έγινε η μετάφραση και προσαρμογή της ΘΜΕ στην ελληνική γλώσσα, κάνοντας όλες τις απαραίτητες αλλαγές στις λέξεις, τις φράσεις και τα προσωδιακά στοιχεία (ρυθμός, τονικότητα), στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η πειραματική έρευνα. Οι συμμετέχοντες που έλαβαν μέρος στην έρευνα ήταν συνολικά 8 ασθενείς με αφασία τύπου Broca. Σε 4 από αυτούς χορηγήθηκε το θεραπευτικό πρόγραμμα της ΘΜΕ για περίοδο 12 εβδομάδων, ενώ οι υπόλοιποι παρακολούθησαν τη συνήθη θεραπεία λογοθεραπείας (ομάδα ελέγχου). Προκειμένου να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας (π.χ. καλή κατανόηση/αντίληψη των μουσικών ή/και προσωδιακών στοιχείων), πριν από την παρέμβαση, ελέγχθηκε και αξιολογήθηκε η ικανότητα των ασθενών να κατανοούν μουσικο-προσωδιακά στοιχεία, όπως οι εναλλαγές στην τονικότητα, τον ρυθμό, τη διάρκεια και την ένταση. Η αξιολόγηση αυτή πραγματοποιήθηκε μέσω της χρήσης μιας δοκιμασίας κατανόησης των προσωδιακών και των μουσικών στοιχείων η οποία δημιουργήθηκε για τη συγκεκριμένη έρευνα. Επιπλέον, για να είμαστε σε θέση να έχουμε σαφή εικόνα των αποτελεσμάτων της ΘΜΕ για κάθε ασθενή, συγκεντρώθηκαν δεδομένα τόσο από διαγνωστικά εργαλεία (π.χ. Διαγνωστική Εξέταση της Βοστώνης για την Αφασία, ΔΕΒΑ), όσο και από λειτουργικές απεικονιστικές μεθόδους εξέτασης του εγκεφάλου, οι οποίες χορηγήθηκαν πριν από την παρέμβαση, αμέσως μετά τη ΘΜΕ και μετά την πάροδο 3 μηνών από την ολοκλήρωση του θεραπευτικού προγράμματος. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε επίσης να ελέγξουμε αν οι πιθανές θετικές επιπτώσεις εξακολουθούν να υφίστανται και μετά την πάροδο ενός αρκετά μεγάλου χρονικού διαστήματος. Ως εκ τούτου, η μελέτη προσφέρει μια δοκιμασία κατανόησης των προσωδιακών και των μουσικών στοιχείων, την ελληνική έκδοση της ΘΜΕ και πειραματικά δεδομένα από τη συστηματική χρήση της.