İzmit Körfez Geçiş Köprüsü (Osman Gazi Köprüsü) Hersek Burnu ayağı kuru havuz inşaatında zemin ve jeoteknik tasarım parametrelerinin korelasyon yöntemleriyle belirlenmesi sonucu karşılaşılan sorunlar

Abstract

İzmit Körfez Geçiş Köprüsü Projesi’nde köprü kesonlarına ait inşaat işlerinin % 70’lik kısmı 22.820 m2 alana sahip kuru havuzda yapılmıştır. - 7.50 metre derinliğe sahip kuru havuzun, çalışma platformu imkânı sağlayan çevre deniz dolgusu, susuzlaştırma ve kazı şev stabilite amaçlı palplanşların çakılması, havuz dışı kaya koruması, havuz içi kazısı aşamalarıyla inşa edilmiştir. Mühendislik jeolojisi çalışmaları ile belirlenen zemin parametreleri kullanılarak hazırlanan kuru havuz tasarımında karaya paralel taraf (doğu yönü) palplanşları 12.00 m ve diğer üç kuzey, batı ve güney tarafları 18.00 m olarak hesaplanmıştır. Ancak İngiltere merkezli kontrol firması, tasarımda kullanılan yerel zemin parametre değerlerini çok yüksek olarak yorumlamıştır. Yorumlara paralel hazırlanan ve korelasyonlarla belirlenen jeoteknik parametrelere göre tasarım revizyonu ile palplanş boyları 16.00 ile 24.00 metre olarak belirlenmiştir. Bu yeni tasarıma göre yapılan palplanş çakım uygulaması planlanan ve karşılaşılan sorunların çözümü için bilinen tüm ilave uygulama yöntemlerinin devreye sokulmasına karşın, proje sonunda 24.00 metre olarak çakılması planlanan palplanşların çakım derinliği en fazla 20.37 metre olarak gerçekleşmiştir. Zaman ve ilave yöntemlerden kaynaklı inşaat maliyeti artarken yaklaşık 1800 metre palplanş zayiatı olmuştur. Mühendislik jeolojisi modeli ve özellikle kil tabakasının mekanik dayanımının tekrar teyitti amacıyla, 5 adet ilave zemin araştırma sondajı yapılmıştır. Sondaj verilerinin değerlendirilmesi sonucunda, ilk tasarımın ve bu tasarımda belirlenen palplanş boylarının yeterli olduğu, 18.00 metreden daha derindeki kil tabakasının jeoteknik parametrelerinin palplanş çakımına uygun olmadığı tespit edilmiştir. Mühendislik yapılarının tasarımında standartlaştırılmış veya korelasyona dayalı zemin parametrelerinden ziyade yerinde zemin araştırmalarına dayalı zemin ve jeoteknik tasarım parametrelerinin belirlenmesi ve kullanılması yapı güvenliği, zaman ve mali kayıpların yaşanma olasılığını ve riskini bu örnekte de olduğu gibi azaltmaktadır.