Մեղքի և հատուցման գաղափարը Ե Չարենցի «Ես ամեն Առավոտ, երբ հանկարծ» բանաստեղծության մեջ Creator:

Abstract

Սույն աշխատության նպատակն է ցույց տալ Եղիշե Չարենցի վաղամեռիկ կնոջ` Արփենիկ Չարենցի նախատիպի ուրույն գեղարվեստականացումն ու Չարենցի պոետիկ համակարգում Արփենիկի զբաղեցրած գերակա դիրքը։ Քննության համար հիմնական նյութ է հանդիսացել կյանքի վերջին տարիներին գրված ,Ես ամեն առավոտ, երբ հանկարծե ստեղծագործությունը, որում սեփական սենյակի նկարագրության մեջ ուրույն շտրիխով ընդգծվում է Արփենիկ–Քրիստոս զուգահեռը։ Չարենցի պոետիկ համակարգում Արփենիկը զբաղեցնում է գերակա` աստվածային դիրք։ Դա հստակ և բացահայտ շեշտում է բանաստեղծը։ Չարենցի կյանքում Արփենիկի հայտնվելով փոխվում է կնոջ բանաստեղծականացման մոդելը։ Ավելի ճիշտ կլինի նշել, որ այդ համակարգին մենք ծանոթանում ենք Արփենիկի մահվանից հետո։ Չարենցն Արփենիկի կորստում զգում է իր մեղքը և դա ընդունում է որպես գործած հանցանքի հատուցում։ Չարենցի համար Արփենիկի հանդեպ գործած մեղքի անհաղթահարելիությունը մնաց ամբողջ կյանքում։ Չարենցը սնվում է Ֆեդրոսի` Էրոսի մասին զրույցով ևիր վրա է սինթեզում սիրո մասին Ֆեդրոսի զրույցի հակառակ պատկերը, քանի որ նա Ֆեդրոսի սիրո համակարգի կրող չդարձավ։ Արփենիկի մահվան փաստում համոզվելով, Չարենցի մոտ սկսվում է կնոջ հարության ու սրբադասման պրոցեսը։ Այդ գործընթացի բանաստեղծական մոդելը տեսնում ենք քննարկման հիմնական նյութ հանդիսացած ,Ես ամեն առավոտ, երբ հանկարծե գործում։ Ստեղծագործությունում ներկայացվում է Չարենցի տան այն սենյակը, որտեղ կյանքի վերջին տարիներն է ապրել բանաստեղծը։ Առաջին հայացքից սեփական սենյակի ու պատի նկարագրություն հանդիսացող ստեղծագործության կենտրոնում կանգնում է Արփենիկը` մեռած կնոջ նախատիպը։ Հենց այս կետով է կառուցվում Չարենցի այս ստեղծագործության յուրահատկությունն ու Արփենիկի կերպարի բացառիկ ընկալումը։ Դանթե–կին պատկերային կառույցով Չարենցը խտացնում է Չարենց–Արփենիկ պատկերը և տալիս է Չարենց–Արփենիկ,Դանթե–Բեատրիչե և Պետրարկա–Լաուրա եռամիասնական համակարգ։ Չարենցը գործում է ավանդական հնարքը` իր համար գերագույն արժեքին տալիս է աստվածային դրոշմ, այս դեպքում` Արփենիկը զուգահեռվում է Քրիստոսի հետ։ Արփենիկի գերակա դիրքը ուրվագծվում է նաև դարձյալ կյանքի վերջին շրջանում գրված ,Նավզիկեե ստեղծագործությամբ։ Արփենիկն իր մահով մկրտվում է որպես բացառիկ խորհրդանիշ և մահվանից հետո Չարենցը փորձում հարություն տալ ամենասիրելի խորհրդանիշերից մեկին` ընդգծելով նրա բացառիկ գերակա դիրքը` զուգահեռելով աստվածային բնության բարձրագույն մոդելի հետ։ Цель данной работы - показать своеобразную беллетризацию прототипа безвременно скончавшийся жены Егише Чаренца, Арпеник Чаренц, и главенствующее положение, занимаемое Арпеник в поэтической системе Чаренца. Основным материалом для исследования послужило произведение «Я каждое утро, когда вдруг», написанное в последние годы жизни, в котором своеобразным штрихом подчеркнута параллель Арпеник-Христос в описании собственной комнаты. В поэтической системе Чаренца Арпеник занимает верховное, божественное положение. Поэт ясно и открыто подчеркивает это. С появлением в жизни Чаренца Арпеник меняется модель поэтизации женщины. Правильнее было бы отметить, что с этой системой мы познакомились уже после смерти Арпеник. Чаренц чувствует свою вину в гибели Арпеник и принимает это как возмездие за совершенное им преступление. Для Чаренца непреодолимый грех, совершенный против Арпеник, остался на всю жизнь. Чаренц питается разговорами Федроса об Эросе и синтезирует на себе образ, противоположный идеям Федроса о любви, потому что он не стал носителем его системы любви. Убедившись в факте смерти Арпеник, Чаренц начинает процесс воскрешения женщины и ее перенаправление в ряды святых. Поэтическую модель этого процесса мы видим в произведении «Я каждое утро, когда вдруг», которое является главной темой нашего обсуждения. В произведении представлена комната в доме Чаренца, где поэт провел последние годы своей жизни. Арпеник, прототип мертвой женщины, стоит в центре произведения, которое на первый взгляд представляет собой описание собственной комнаты и стены. Именно так строится уникальность данного произведения Чаренца и неповторимое восприятие образа Арпеник. Структурой образа Данте-женщина Чаренц уплотняет образ Чаренц-Арпеник и дает триединую систему Чаренц-Арпеник, Данте-Беатриче и Петрарка-Лаура. Чаренц использует традиционный прием: он придает божественное значение Арпеник, которая является важнейшей для поэта ценностью, уподобляется ее Христу. Высшее положение Арпеник еще раз подчеркивает произведение «Навзике», написанное в последний период жизни. Своей смертью Арпеник становится исключительным символом, и после ее смерти Чаренц пытается воскресить один из самых любимых символов, подчеркивая его исключительное превосходство, уравнивая его с высшим образцом божественной природы. The purpose of this work is to show the unique fictionalization of the prototype of Yeghishe Charents’s early dead wife, Arpenik Charents, and the superior position occupied by Arpenik in the poetic system of Charents. The main material for the examination was the work “I, every morning, when suddenly”, written in the last years of his life, in which the Arpenik-Christ parallel is emphasized with a unique stroke in the description of his own room. In the poetic system of Charents, Arpenik occupies a supreme, divine position. It is clearly and openly emphasized by the poet. With the appearance of Arpenik in the life of Charents, the model of woman’s poeticization changes. It would be more correct to mention that we get to know that system after Arpenik’s death. Charents feels his guilt in the loss of Arpenik and accepts it as retribution for the crime he committed. For Charents, the insurmountable sin committed against Arpenik remained throughout his life. Charents is fed with Phaedros’s talk about Eros and synthesizes on himself the opposite image of Phaedros’s talk about love, because he did not become a bearer of Phaedros’s love system. Being convinced of the fact of Arpenik’s death, Charents begins the process of his wife’s resurrection and canonization. The We poetic model of that process is observed in the work “I, every morning, when suddenly”, which is the main topic of the discussion. The work presents the room in the Charents’s house where the poet spent the last years of his life. Arpenik, the prototype of the dead wife, stands in the center of the work, which at first glance is a description of his own room and wall. The uniqueness of this work of Charents and the exceptional perception of the character of Arpenik is built on this point. With the image structure of Dante-woman, Charents condenses the image of Charents-Arpenic and gives a triune system of Charents-Arpenic, Dante-Beatrice and Petrarch-Laura. Charents uses the traditional trick: he gives a divine stamp to the highest value for him: in this case, Arpenik is paralleled with Christ. Arpenik’s superior position is outlined again by the work “Navzike” written at the end of his life. Arpenik is baptized as an exclusive symbol by his death and after his death, Charents tries to resurrect one of the most beloved symbols, emphasizing its exceptional superior position, paralleling it with the highest model of divine nature..