Հեղափոխականի ծաղրանկարը գրական տեքստում. Նշան Պեշիկթաշլյանի երգիծավեպերը

Abstract

Հոդվածը նվիրված է ֆրանսահայ երգիծաբան Նշան Պեշիկթաշլյանի երգիծավեպերին, որոնցում կենտրոնաձիգ տեղ է գրավում հայ հեղափոխական այն գործիչը, որի համար անձնական շահը վեր է ազգային դավանանքից, որի հեղափոխական գաղափարներն իրականում սին ու շինծու բարոյական արժեքներ են: Հոդվածում ցույց է տրվում, որ այս վեպերի հղացքում ազգապահպանության, հայ ժողովրդի կենսագոյության հրամայականներն են, և Պեշիկթաշլյանի՝ հեղափոխության մակաբույծներին, ազգային կեղծ արժեհամակարգ ունեցող գործիչներին երգիծելու բոլոր հայեցակետերն ուղղված են երգիծաբանի ազգաշահ կենսափիլիսոփայության այս գլխավոր խնդիրներին և սույն հակահերոսի գաղափարական կազմաքանդմանը: Հոդվածում քննվում են Պեշիկթաշլյանի քաղաքական-հասարարական երգիծանքի էական հատկանիշները և ոճական այն հնարքները, որոնց շնորհիվ հեղինակը հասել է գեղարվեստական խոր ու արդիական ընդհանրացումների և բացառիկ գեղագիտական արժեքայնության, ինչի շնորհիվ, ըստ հոդվածագրի դիտարկման, Նշան Պեշիկթաշլյանն իրավամբ դասվում է հայ հայտնի երգիծաբանների՝ Հ. Պարոնյանի, Ե. Օտյանի, Լեռ Կամսարի շարքում: This article examines the satirical novels of the French-Armenian satirist Nshan Peshiktashlian which focus on the Armenian revolutionary character that puts personal interests above national ideology, and whose revolutionary ideas are actually futile and fabricated moral values. The article shows how these novels bring up the imperatives of national identity and the continual existence of the Armenian nation. The article further discusses how Peshiktashlian brings up the importance of national interests, as well deconstructs the character of this anti-hero through satirizing the parasites of the revolution - the figures with false national value system. Furthermore, the article examines the essential characteristics and the style of Peshiktashlian's political and social satire which allowed Peshitashlian to make in depth literary analysis, creating a unique literary value. According to the research made by the author of the present article argues that Peshiktashlian is rightfully considered as one of the most prominent satirists along with H. Paronyan, E. Otyan and Ler Kamsar. Статья посвящена сатирическим романам французско-армянского сатирика Ншана Пешикташляна, в которых центральное место занимает армянский революционный деятель, для которого личный интерес выше национальных убеждениий, а революционные идеи которого на самом деле являются суетными и фальшивными нравственными ценностями. В статье показано, что в основе этих романов поставлени императивы сохранения нации, существования армянского народа. Все аспекты высмеивание нахлебников революции, деятелей с ложной национальной системой ценностей исходят из главных задач национальной биофилософии Пешикташляна и направлены на уничтожение этого антигероя. В статье рассматриваются стилистические приемы и особенности политико-общественной сатиры Пешикташляна, благодаря которым автор добился глубоких и современных художественных обобщений и исключительной эстетической ценности. Данная статья всесторнне представляет тезис автора о том, что Ншан Пешикташлян по праву причислен к списку известным армянским сатирикам А. Паронян, Е. Отян, Лера Камсар.