Գրականագիտական հանդես=Literary Journal最新文献

{"title":"Հայր-որդի խնդիրը Ջոն Ափդայքի «Կենտավրոս» վեպում","authors":"Նաթելլա Հովակիմյան","doi":"10.54503/1829-0116-2023.2-153","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-0116-2023.2-153","url":null,"abstract":"Հայր-որդի խնդիրը բոլոր ժամանակներում է արդիական: Այս թեմայով գրվել են շատ ստեղծագործություններ (Ի. Տուրգենև «Հայրեր և զավակներ» (1862), Գ. Բ. Մարկես «Հար-յուր տարվա մենություն» (1967), Ու. Շեքսպիր «Արքա Լիր» (1606) և այլն), և դրանց շարքում իր ուրույն տեղն ունի Ջ. Ափդայքի «Կենտավրոս» վեպը: Վեպի տարբեր շերտերում ներկայացված բազում թեմաների շարքում ծնողների և զավակների հարաբերությունները, թերևս, ամենալայնն ու բազմաշերտն է: Թեև վեպում շեշտը գերազանցապես Քոլդուելի և Փիթըրի հարաբերությունների վրա է, սակայն դրանք հարկ է մեկնաբանել մի շարք այլ հարաբերությունների համեմատությամբ ու համադրությամբ, ինչը թույլ կտա տեսնել նյութի առավել բազմակողմանի պատկերը: Հոդվածում ընտրված թեման ներկայացված է երկու ենթախորագրերի ներքո, որոնք դիտարկում են հայր-որդի հարաբերությունները ֆիզիկական, մտավոր, հոգեբանական ու հոգևոր վեկտորներով՝ հընթացս ներկայացնելով մյութոսում առկա միջանձնային հարաբերությունների ու 20-րդ դարի ամերիկյան իրականության մեջ ապրող անձանց հարաբերությունների զուգորդումները:\u0000The theme of fathers and sons has always been relevant. Many literary works have been written on this topic (I. Turgenev “Fathers and Sons” (1862), G. G. Márquez “One Hundred Years of Solitude” (1967), W. Shakespeare “King Lear” (1606), etc.), and a novel that has its unique place in this range is “The Centaur” by J. Updike. In the range of various topics discussed in different layers of the novel, probably the widest and the most multilayered topic is that of the relationships between fathers and sons. Though the concentration in the novel is principally on the relationship between Caldwell and Peter, it needs to be analyzed in comparison and relation to other relationships present in the novel, which will create a multifaceted image of the theme discussed. The chosen topic is represented under two subtitles, which observe the relationships between fathers and sons in physical, mental, phsychological, and spiritual aspects, combining this with the representation of associations of the interpersonal relationships present in the myth and those present in 20th century American reality.\u0000Тема отцов и сыновей всегда была актуальна. На эту тему написано множество лите-ратурных произведений (И. Тургенев \"Отцы и дети\" (1862), Г. Г. Маркес \"Сто лет одиночества\" (1967), У. Шекспир \"Король Лир\" (1606) и т.д.), а романом, занимающим свое уникальное место в этом ряду, является \"Кентавр\" Дж. Апдайка. С точки зрения тематических спектров рассматриваемых в разных пластах романа, самой широкой и многослойной, пожалуй, является тема взаимоотношений отцов и сыновей. Хотя основное внимание в романе уделяется отношениям между Колдуэллом и Питером, их необходимо анализировать в сравнении и с взаимосвязими с другими отношениями, присутствующими в романе, позволая создать многогранный образ обсуждаемой темы. Выбранная тема представлена в двух подзаголовках, которые рассматривают отношения между отцами и сыновьями в парадигме физических, психологических и духовных аспектах, паралелльно сочетая их с межличностными","PeriodicalId":313969,"journal":{"name":"Գրականագիտական հանդես=Literary Journal","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139446669","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Եղիշե Չարենցի երկերի ակադեմիական նոր հրատարակությունը. Խնդիրներ և մոտեցումներ","authors":"Արքմենիկ Նիկողոսյան","doi":"10.54503/1829-0116-2023.2-196","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-0116-2023.2-196","url":null,"abstract":"Եղիշե Չարենցի երկերի ակադեմիական նոր հրատարակությունը, թերևս, վերջին տասնամյակների ամենակարևոր բնագրագիտական մարտահրավերն է: 1960-ականներին իրականացված ակադեմիական առաջին հրատարակությունից հետո հայտնաբերվել, երևան են բերվել, հրապարակվել են, Չարենցի տարբեր ժողովածուներում զետեղվել, վերլուծվել ու քննարկվել են Չարենցի բազմաթիվ գործեր, ընդ որում՝ խոսքը ոչ միայն փրկված ձեռագրերի, այլև մամուլի էջերում մնացած ստեղծագործությունների ու տարբեր նյութերի մասին է: Կուտակվել է բնագրագիտական հետազոտության, վերծանման, դասակարգման, հրատարակության պատրաստման և ծանոթագրման ահռելի նյութ, որի համակարգմանն ու պատշաճ հրատարակությանն էլ միտված է Չարենցի երկերի նոր ակադեմիական հրատարակությունը: Այն նախատեսված է իրականացնել 13 հատորով: Անշուշտ, երկերի առաջին ակադեմիական հրատարակությունը որոշակի հենք կարող է ծառայել դրա համար, սակայն նոր հրատարակությունը շատ ու շատ առումներով սկզբունքորեն տարբերվելու է նախորդից: Բնականաբար, առաջին տարբերությունը բովանդակային է: Նախ՝ առաջին ակադեմիականից հետո երևան բերված, հայտնաբերված նոր ստեղծագործություններն ու նյութերը, հատկապես մամուլում լույս տեսածները և Չարենցի՝ մինչև 1934 թվականը գրված, բայց տարբեր պատճառներով անտիպ մնացած գործերը պետք է, այսպես ասած, տեղավորվեն նախորդ հրատարակությամբ ամրագրված կառույցի մեջ, որը, ի դեպ, մեծապես ենթարկված է հենց իր՝ Չարենցի՝ սեփական երկերի ժողովածուները կազմելու սկզբունքներին: Բացի այդ` առանձին հատորներով են հրատարակվելու Չարենցի 1934-37 թթ. պոեմներն ու բանաստեղծությունները: Ի տարբերություն նախորդ հրատարակության, որտեղ Չարենցի կատարած թարգմանությունները ժամանակագրորեն ցրված էին տարբեր հատորներում, այս անգամ հավաքվելու են մեկ հատորի մեջ, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ այդ թարգմանությունները տվյալ հղացված շարքի կամ ժողովածուի անքակտելի մաս են (օրինակ՝ «Գիրք ճանապարհի»-ում Գյոթեից, Պուշկինից կատարած թարգմանությունները):\u0000The article, in detail and with concrete examples, presents the issues of implementation of the new academic edition of the works of Yeghishe Charents and the approaches to solving them. After the first academic edition was carried out in the 1960s, many works of Charents were discovered, brought to light, published, included in various collections of the latter, analyzed, and discussed. Here, we are talking not only about the saved manuscripts but also about the works and various materials left on the pages of the press. A huge amount of naturalistic research, decoding, classification, publication preparation, and annotation material has been accumulated, and the new academic edition of the works of Charents is aimed at its coordination and proper publication. In general, the existing problems are as follows: a) they are substantial, b) they are related to further corrections and readings, or, in other words, they interfere with the original of Charents, c) they are related to punctuation and spelling issues, d) they are annotation errors that have led to misinterpretations later on.\u0000В статье подробно и на конкретных примерах представлены вопросы реализации нового академического издания ","PeriodicalId":313969,"journal":{"name":"Գրականագիտական հանդես=Literary Journal","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139448117","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Transformation of \"Chaos\" consciousness from literary text to cinema: W. Shakespeare \"King Lear\" and A. Kurosawa ''Ran''","authors":"Vahe Arsenyan","doi":"10.54503/1829-0116-2023.2-170","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-0116-2023.2-170","url":null,"abstract":"William Shakespeare is one of the most famous and researched authors of all times, his works have been studied by literary critics, theatrologists, as well as film scholars and directors, as can be seen in hundreds of scientific researches, literary studies, theatrical performances and screen adaptations. The screen adaptation of a literary text is often associated with the identical transfer of a literary text to a more material sphere with almost minute changes, but it should be noted that in that case the role of a director as an author and creator decreases sharply because an identical transfer of a text to another branch of art doesn’t usually provide a novelty, while the latter is a most significant factor in this sphere. This is why in this research the Japanese filmmaker Akira Kurosawa has been chosen. He’s made screen adaptations of three plays by Shakespeare, but what do we mean by “screen adaptation”? The filmmaker has taken the topics, interpreted them and created new works, enriching them with Japanese cultural elements as well as symbols deriving from his own ideas and the thoughts he had on different parts of the literary text. As a result, there are sweeping changes in the literary text-film transition, which give us a bigger opportunity to conduct comparative analysis of the literary text and film, investigating the same motives yet in different, sometimes even opposite manifestations. The article discusses the play “King Lear” by William Shakespeare and the film Ran by A. Kurosawa, comparative analysis in social, political, as well as psychological aspects has been conducted.\u0000Ուիլյամ Շեքսպիրը մեկն է բոլոր ժամանակների ամենահայտնի և ուսումնասիրված հեղինակներից։ Նրա ստեղծագործություններն ուսումնասիրության նյութ են դարձել գրականագետների, թատերագետների, ինչպես նաև կինոգետների ու կինոռեժիսորների համար, ինչը կարելի է տեսնել հարյուրավոր գիտական աշխատանքներում, գրականագիտական ուսումնասիրություններում, թատերական բեմադրություններում և էկրանավորումներում: Գրական երկի էկրանավորումը հաճախ նույնացվում է գրական տեքստը նույնությամբ, գրեթե աննշան փոփոխություններով ավելի նյութական և պատկերային դաշտ տեղափոխելու հետ, սակայն հարկ է նշել, որ այդ պարագայում կտրուկ նվազում է ռե-ժիսորի դերը՝ որպես հեղինակի, ստեղծագործողի, քանի որ տեքստի նույնական տե-ղափոխումն արվեստի մի ճյուղից մյուսը, որպես կանոն, նորույթ չի ապահովում, մինչդեռ դա այս ոլորտում կարևորագույն գործոն է։ Ահա թե ինչու, մեր ուսումնասիրության համար ընտրել ենք ճապոնացի կինոռեժիսոր Ակիրա Կուրոսավայի ֆիլմերը: Վերջինս էկրանավորել է Ու․ Շեքսպիրի երեք երկը։ Ի՞նչ նկատի ունենք՝ «էկրանավորում» ասելով: Ռեժիսորը վերցրել է թեմաները և տալով դրանց սեփական մեկնաբանությունը՝ կերտել նոր ստեղծագործություններ՝ միաժամանակ հագեցնելով դրանք ճապոնական մշակութային տարրերով, ինչպես նաև սե-փական մտահղացումից և գրական տեքստի տարբեր հատվածների անձնական իմաստավորումներից բխող խորհրդանիշներով։ Դրա շնորհիվ գրական տեքստ-ֆիլմ անցման մեջ շրջադարձային փոփոխություններ կան, որոնք մեզ առավել մեծ հնարավորություն են տալիս կատարելու գր","PeriodicalId":313969,"journal":{"name":"Գրականագիտական հանդես=Literary Journal","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139447057","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Խաչատուր Աբովյանի երազները","authors":"Անահիտ Հակոբյան","doi":"10.54503/1829-0116-2023.2-43","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-0116-2023.2-43","url":null,"abstract":"Երազների վերլուծությունն ու մեկնաբանությունը, անշուշտ, բարդ, իսկ հաճախ անհնարին աշխատանք է։ Բավական է ասել, որ երազների դասակարգման և գործառութային կողմի վերաբերյալ գոյություն ունեն հաճախ իրարամերժ վարկածներ։ Բավական ուշագրավ է երազների յուրատիպ նմուշների առկայությունը հայ մեծ գրող և մտածող Խաչատուր Աբովյանի (1809-1848 թթ․) ստեղծագործության մեջ։ Հետաքրքիրն այն է, որ դրանք ոչ թե գեղարվեստական հնարք են, այլ իսկապես կատարված իրողություն, որոնք նա բարեբախտաբար գրի է առել։ Սույն հոդվածում փորձ է արվում մեկնել դրանց բովանդակությունը՝ կիրառելով երազների տեսակավորման, բովանդակային դասակարգման և շարժառիթների վերաբերյալ նշանավոր հոգեբան Զիգմունդ Ֆրոյդի (1856-1939 թթ․) մշակած դրույթները։ Երազի թեմատիկան Աբովյանի ստեղծագործության մեջ հանդես է գալիս նաև այլ ժանրի երկերում։ Հոդվածում անդրադարձել ենք Աբովյանի կյանքի վերջին տարիներին (1845-47 թթ.) գրված «Կարճառոտ պատմությունների» երկրորդ շարքում ընդգրկված «Երազ» պատումին։ Այս ստեղծագործությունը վաղ վերածննդի դարաշրջանի նշանավոր հումանիստ, բանաստեղծ Ֆրանչեսկո Պետրարկայի (1304-1374 թթ․) երազների աշխարհաբար փոխադրությունն է, որը թաքնված է եղել հանճարեղ իտալացու լատիներեն բազմահատոր նամականու էջերում, սակայն չի վրիպել Աբովյանի պես խորաթափանց գիտնականի ուշադրությունից ու նրա գրչի զորությամբ ստանալով գեղարվեստական նոր հնչեղություն՝ դեռևս 19-րդ դ․ 40-ական թվականներին մուտք է գործել հայ իրականություն։\u0000The analysis and interpretation of dreams is certainly a difficult and often impossible task. Suffice it to say that there are often conflicting hypotheses regarding the classification and functional aspect of dreams. Even Aristotle expressed the idea that a dream is a type of thinking while asleep. In this regard, the presence of unique samples of dreams in the works of the great Armenian writer and thinker Khachatur Abovyan (1809-1848) is quite remarkable. The interesting thing is that these dreams are not artistic creativity, but reverberations of objective reality - Abovyan's dreams, which fortunately were written down by him and reached our days. The present article is an attempt to explore their content by applying the thesis developed by the famous psychologist Sigmund Freud (1856-1939) on categorization and decodification of dreams, as well as the classification of motives. The theme of dreams appeared in Abovyan's works also in other genres. In the article, we referred to the story \"The Dream\" included in the second series of \"The Short Stories\" written in the last years of Abovyan's life (1845-47). This work is in modern Armenian which revolves around the dreams of Francesco Petrarca (1304-1374), a famous humanist and poet of the early Renaissance period. The information on Francesco Petrarca’s dreams were hidden in the pages of a multi-volume collection of letters in Latin written by the Italian genius, which did not escape the attention of an astute scientist like Abovyan. The work received a new artistic manifestation with the power of his pen and was introduced to the Armenian reality in the 40s of the 19th c","PeriodicalId":313969,"journal":{"name":"Գրականագիտական հանդես=Literary Journal","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139447712","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Հնչող քաղաքի վեպը","authors":"Ռոզա Մելքումյան","doi":"10.54503/1829-0116-2023.2-124","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-0116-2023.2-124","url":null,"abstract":"Գ. Մահարու «Այրվող այգեստաններ» երկում գրի և տարածության միջև եղած ապադաշնությունը (դիսոնանս) ներդաշնության է բերում ձայնը (հնչյունը)։ Այն, ստեղծելով ներքին միասնություն և ռիթմական դաշտ, տեքստի սահմաններում հնարավորություն է ընձեռում ոչ միայն ընթերցելու, այլև լսելու քաղաքը։ Ձևավորված գրական իրողությունը, որ կարող ենք անվանել հնչող քաղաքի տեքստ, հետաքրքրական երևույթ է 20-րդ դարի գրականության մեջ, և մեր համոզմամբ՝ հայ գրականության համածիրում հզոր ընդհանրության դաշտ է ստեղծում հին և միջնադարյան գրականության (արվեստի) բազմաձայնության հետ։ Սա նաև արձակի մեջ բանավիճային դիրք է բռնում՝ վիպական պոետիկան նոր մակարդակի հասցնելով, ուստի ամենևին էլ պատահական չէ, որ այս վեպում շատ հատվածներ «երգվում են»։ Այս ամենով պայմանավորված՝ ձայնի գրական կշռույթը միարժեք չէ վեպում, այլ ընկալվում է ձայն-բնություն, ձայն-հուշ, ձայն-պատկեր, ձայն-շարժում և ձայն-ահազանգ զուգորդումներով։ Սույն հոդվածի նպատակն է ներկայացնել Գ. Մահարու վեպը՝ իբրև հնչող քաղաքի տեքստ, և ցույց տալ ձայնի կարևոր նշանակությունը վիպական տարածության ձևավորման հարցում։ Երկն անհրաժեշտաբար զուգահեռել ենք Մ. Արմենի «Երևան» և Վ. Թոթովենցի «Կյանքը հին հռովմեական ճանապարհի վրա» ստեղծագործությունների հետ։\u0000In Gurgen Mahri's “Burning Orchards” the dissonance between writing and space is brought into harmony by sound. By creating internal unity and rhythmic field, it provides an opportunity not only to read, but also to listen to the city within the text. The formed literary reality, which we can call the text of the sounding city, is an interesting phenomenon in the literature of the 20th century, and in our opinion, particularly in Armenian literature, it creates a commonality with the polyphony of ancient and medieval literature (art). This also takes a debatable position in the prose, bringing the poetics of the novel to a new level, and this is why many passages in this novel are “sung”. Accordingly, the literary weighting of voice is not uniform in the novel, but is perceived by sound-nature, sound-memory, sound-image, sound-movement and sound-alarm combinations. The purpose of this article is to present Mahari’s novel as a text of the sounding city, and to show the importance of sound in the formation of the novel space. We have necessarily compared this novel with Mkrtich Armen’s “Yerevan” and Vahan Totovents’s “Life on the Old Roman Road”.\u0000В «Горящих садах» Гургена Маари диссонанс между письмом и пространством приводится в гармонию звуком. Создавая внутреннее единство и ритмическое поле, он дает возможность не только читать, но и слушать город внутри текста. Сформировавшаяся литературная реальность, которую мы можем назвать текстом звучащего города, представляет собой интересное явление в литературе ХХ века и, на наш взгляд, особенно в армянской литературе, создает общность с полифонией древней и средневековой литературы (искусство). Это занимает дискуссионную позицию и в прозе, выводя поэтику романа на новый уровень, и именно поэтому многие места в этом романе «воспеты». Соответственно, литературная взвеш","PeriodicalId":313969,"journal":{"name":"Գրականագիտական հանդես=Literary Journal","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139447789","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Սեմանտիկ միջուկի այլընտրանքային «տեղաշարժերը» բանաստեղծական տեքստում","authors":"Հովիկ Մուսայելյան","doi":"10.54503/1829-0116-2023.2-29","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-0116-2023.2-29","url":null,"abstract":"Գեղարվեստական տեքստի այնկողմնային իրականության մեջ պատմության բացակա ներկայությունն արդարացված է այնքանով, որքանով ապահովված են տեքստից «դուրս» ստեղծագործության ծավալման հնարավորությունները: Այլ կերպ ասած՝ ստեղծագործության մեջ բացվող տեղեկատվական դաշտը կարող է և «նախատեսված չլինել» տեքստի կողմից՝ վերջինիս մեկնաբանություններում տեղ գտնելով բացառապես մտահայեցողական մակարդակներում: Ինչքան «սնուցված է» տեքստի մեջ պատմությունը («մասին»-ը), այնքան հեռու, բայց և պարզորոշ են ստեղծագործության մեջ նրա արձագանքները: Միևնույն ժամանակ, այն ստեղծագործություններն են դիմանում ժամանակի քննությանը, որոնց մեջ պատմությունը հետզհետե տարրալուծվում է՝ որևէ կերպ չհիշեցնելով իր նախնական գոյության մասին: Հեղինակի հոգևոր ներուժը շրջանցում է ստեղծագործության իմաստաբանական միջուկը՝ որևէ տեղ չգտնելով իր հանգրվանը: Առտնին գիտելիքների կողմից ստեղծագործության առանձին մասերի և կամ նրանց փոխհամագործակցության վերջնարդյունքի հնարավոր վերհանումը տակավին ոչինչ չեն կարող ասել այդ էներգիայի մասին՝ այն պարզ պատճառով, որ այն չի տեղավորվում այստեղի գիտակցության նախասահմանված որևէ ծրագրում: Հակառակ պարագայում՝ ստեղծագործությունը կմնար այս կամ այն ժամանակի մեջ՝ սահմանափակվելով վերջինիս տեղեկատվական բովանդակության տիրույթներում: Ստեղծագործության իմաստաբանական միջուկի բոլոր միկրոտարրերը ենթակա են ծածկագրման ու վերծանման՝ բացառությամբ այն էներգիայի, որ որևէ կերպ չի կարող կարգավորվել գիտակցության կողմից և ստեղծագործության տեքստի մեջ ներկա է բացառապես ենթագիտակցական մակարդակներում: Պայմանավորված գեղարվեստական տեքստի մեջ լեզվական տարրերի փոխհաղորդակցության նպատակով ու մեթոդաբանությամբ՝ երևում է ստեղծագործության մեջ հեղինակի «ես»-ի մասնակցության աստիճանը. ինչքան բաց ու ակնհայտ է տեքստի մեջ այդ տարրերի առարկայական տեղաշարժը, այնքան փոքր է «ես»-ի ընդգրկած տարածությունը և ընդհակառակը: Միևնույն ժամանակ, ինչքան փոքր է այդ տարածությունը, այնքան մեծ է հեղինակի «ես»-ի՝ տեքստի արտաքին մակարդակում ընթերցողի հետ առերեսվելու հավանականությունը և փոքր՝ ստեղծագործության գեղագիտական տիրույթը:\u0000The absent presence of the history in the ethereal reality of a literary text is justified insofar as30 the opportunities for the development and expansion of the work “outside” the text are provided. In other words, the information field that opens up in the work may not be “intended” by the text itself, finding a place in the interpretation of the latter at a solely discretionary level. The more this history (“what about”) is “fed up” in the text, the more distant, but the clearer its echoes are in the work. At the same time, those works can bear the test of the time, during which the history gradually dissolves, leaving no reminder of its original existence. The author’s spiritual energy bypasses the semantic core of the work, finding no shelter anywhere. Everyday knowledge and the identification of individual parts of the work and/or the final result of their interaction cannot yet say anything about this energy, for the simple reason that it does not fit into any predetermined program of the consciousness of “this place”","PeriodicalId":313969,"journal":{"name":"Գրականագիտական հանդես=Literary Journal","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139447831","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Երկու լեռնային պոետներ","authors":"Աննա Սարոյան","doi":"10.54503/1829-0116-2023.2-178","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-0116-2023.2-178","url":null,"abstract":"Հոդվածը փորձ է ռուս մեծ բանաստեղծ՝ Մարինա Ցվետաևայի դստեր` Արիադնա Էֆրոնի հուշերի և Ավ. Իսահակյանի որդու` Վիգեն Իսահակյանի «Հայրս» գրքում բերված փարիզյան հուշերի հիման վրա վերլուծել-վերապատմել 1932 թ. Փարիզում տեղի ունեցած Իսահակյան-Ցվետաևա մի շարք անմոռանալի հանդիպումները: Ազգային հանճարները բնության պարգևն են տվյալ ժողովրդին և, անշուշտ, Մ․ Ցվետաևայի և Ավ․ Իսահակյանի անուններին առնչվող յուրաքանչյուր դրվագ, յուրաքանչյուր պատմություն կարևոր ուրվագծեր, կարևոր դիտարկումներ ունի` կապված այդ մեծ ստեղծագործողների թե՛ մարդկային ճակատագրերի, թե՛ մշակույթի հանդեպ տածած մտորումների, տեսակետների հետ: Հուշագրությունը վերլուծելիս փորձել եմ ներկայացնել այդ չխամրող հանդիպման կարևոր պահերը, ինչպես նաև նրանց արտահայտած կարծիքներն իրենց սեփական ստեղծագործության և արվեստի արժեքների գնահատման, ընկալման վերաբերյալ:\u0000Статья представляет собой эксперимент с мемуарами Арианды Эфрон, дочери великой русской поэтессы Марины Цветаевой основанный на парижских воспоминаниях, приведенных в книге сына Ав. Исаакяна Виген Исаакяна “Мой отец”. Целью статьи является анализ и пересказ национальных гениев дар природы данному народу в 1932 году. Каждый эпизод, каждая история, связанная с именами Цветаевой и Исаакяна, заключает в себе важные черты и наблюдения, связанные с этими великими творцами, как с их человеческими судьбами, так и с размышлениями, взглядами на культуру, и оценками ценностей искусства.\u0000The article is an experiment with the memoirs of Arianda Efron, the daughter of the great Russian poet Marina Tsvetaeva, centered around her memories of Paris .These memoirs are presented in the book \"My Father\" by Vigen Isahakyan, the son of Avetik Isahakyan. The main objective of the article is to analyze and retell the remarkable contributions of national geniuses to their nation in 1932. Each episode and story associated with the names of Tsvetaeva and Isahakyan holds significant insights, shedding light not only on their artistic prowess but also on their personal lives and profound perspectives on culture.","PeriodicalId":313969,"journal":{"name":"Գրականագիտական հանդես=Literary Journal","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139448279","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Դերենիկ Դեմիրճյան. «Խորհուրդներ սկսնակ գրողին»","authors":"Ռուզան Արիստակեսյան","doi":"10.54503/1829-0116-2023.2-80","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-0116-2023.2-80","url":null,"abstract":"Հայտնի է, որ Դ. Դեմիրճյանը գրական-գեղարվեստական գործունեությանը զուգահեռ գրել է նաև գրականագիտական ուսումնասիրություններ, քննադատական և հրապարակախոսական հոդվածներ: Գրողի ուշադրության կենտրոնում էին նաև երիտասարդ ստեղծագործողներին առնչվող խնդիրները: «Մի քանի խոսք մեր սկսնակ գրողներին», «Երիտասարդ գրողներին» հոդվածներում, «Երիտասարդ արձակագիրներ» զեկուցման մեջ Դեմիրճյանն անդրադառնում է գեղարվեստական վարպետության խնդիրներին, կարևորում երիտասարդ գրողների կենսական և գրական փորձառությունը, կյանքին և իրական խնդիրներին կապվածությունը, ազգային և համաշխարհային գրական փորձի իմացությունը, ընդհանուր զարգացածությունն ու ինքնուրույնությունը: Ահա այս խնդիրների շրջանակում է նաև մեր կողմից ներկայացվող «Խորհուրդներ սկսնակ գրողին» հոդվածը (Դեմիրճյանի երկերի ժողովածուի 12-րդ հատորում այն սխալմամբ վերնագրված է «Խորհուրդներ սկսնակ գրողներին»): Այն տպագրվել է «Ավանգարդ» թերթի 1930 թվականի հունիսի 1-ի (թիվ 123), 8-ի (թիվ 129), 22-ի (թիվ 141) համարներում: Դեմիրճյանի երկերի ժողովածուի 12-րդ հատորում տեղ են գտել եռամաս այս հոդվածի միայն առաջին (Օչերկ, պատկեր, պատմվածք) և երրորդ հատվածները (Բովանդակություն, պլան, մշակում): Բացակայում է երկրորդը (Լեզու և ոճ), որը վրիպել է ուսում-նասիրողների աչքից: Մինչդեռ այն բավականին հետաքրքրական հատված է թե՛ գրողի ժառանգության բաց թողած էջերի լրացման, թե՛ լեզվի մասին նրա կարևոր դիտարկումների ամբողջացման տեսանկյունից: Դրանում հեղինակը մեկ անգամ ևս ներկայացնում է իր մոտեցումները գրական լեզվի, դրա կարևոր հատկանիշների (պարզություն, պատկերավորություն, հուզականություն), ոճի, բառի և պատկերի մասին:\u0000It is known that parallel to literary and artistic activity D. Demirchyan also wrote literary studies, critical and publicizing articles. His analyses of \"Sasuntsi David \" epos, national theatre and in general dramaturgy, literary culture, literary language development trends and different problems regarding genres and creativity are remarkable. In the series, there are also his reactions, speeches and reports on different occasions. His articles on Armenian, as well as Russian classic and modern authors (Abovyan, Nalbandyan, Aghayan, Tumanyan, Isahakyan, Shirvanzade, Pushkin, Gogol, Saltykov - Shchedrin, Chekhov, Gorky, Sholokhov and others) are particularly interesting. They stand out for their broad knowledge of the history of literature, in-depth analyzes of aesthetic-creative questions, and original and subtle observations about the authors. The focus of the writer's attention was also the problems related to young creators. In the articles \"A Few Words to Our Beginner Writers\", \"Young Writers\", and the report \"Young Writers\", Demirchyan addresses the problems of artistic mastery, highlights the life and literary experience of young writers, their attachment to life and real problems, knowledge of national and world literary experience, general development and independence. Here, the article \"Advice to the Beginner Writer\" presented by us is also within the framework of these problems (in the 12th volume of the collection of Demirchyan's works, it’","PeriodicalId":313969,"journal":{"name":"Գրականագիտական հանդես=Literary Journal","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139448177","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Շրջանակման հնարը՝ ինքնության որոնման միջոց, Պերճ Զեյթունցյանի «Մի նայիր հայելուն» վիպակում","authors":"Ս. Ա. Ալավերդյան","doi":"10.54503/1829-0116-2023.2-133","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-0116-2023.2-133","url":null,"abstract":"Հոդվածում քննվում են ժամանակակից մարդու ինքնության ճգնաժամի, որոնման և նոր ինքնության հարցերի արծարծման համար շրջանակման հնարի կիրառման առանձնահատկությունները Պերճ Զեյթունցյանի «Մի նայիր հայելուն» վիպակում: Շրջանակված լինելով պատումային երեք մակարդակներով (էքստրադիեգետիկ, ինտրադիեգետիկ, մետադիեգետիկ)՝ վիպակն աչքի է ընկնում հետարդիապաշտ (պոստմոդեռնիստական) գրականությանը բնորոշ այնպիսի հատկանիշներով, ինչպիսիք են մետահորինվածքը, ինքնարտացոլումը, պատումային մակարդակների սահմանների խախտումը (մետալեպսիս) և միջտեքստայնությունը: Ստեղծագործության հիմքում ինքնաարտացոլման փոխաբերությունն է, ինչում հայելին նշանակալի դեր է խաղում որպես ինքնության որոնման խորհրդանիշ: Հայելու միջոցով վիպակի հերոսն իր «ես»-ը կամ պոտենցիալ «ես»-ը հետազոտելիս զբաղվում է այլընտրանքային ինքնության փնտրտուքով (լինել «ես» և միևնույն ժամանակ «ուրիշ»), և, առասպելական Նարցիսի պես առերեսվելով «ուրիշի» հետ, նրան ճանաչելու հարցում էական բարդությունների բախվելով, ապրում է ինքնության ճգնաժամ:\u0000The article examines the peculiarities of the use of the framing device in Perch Zeytuntsyan's short novel \"Don't Look at the Mirror\" to discuss the identity crisis, quest, and construction of a new identity of a modern person. Framed by three narrative levels (extradiegetic, intradiegetic, metadiegetic), the novel is distinguished by features typical of postmodernist literature, such as metafiction, self-reflection, transgression of the boundaries between narrative levels, or ontologically distinct worlds (metalepsis), and intertextuality. The quientessantial part of the work is the metaphor of self-reflection, where the mirror plays a significant role as a symbol of the quest for identity. Through the mirror, the character in the short novel, while examining his \"I\" or potential \"I\", engages in the quest for an alternative identity (to be \"I\" and at the same time \"other\"). The confrontation with the \"other\" within, much like the mythological figure Narcissus, inevitably gives rise to complications and an identity crisis.\u0000Статья исследует особенности использования приёма обрамления в коротком романе «Не смотри в зеркало» Перча Зейтунцяна с целью обсуждения кризиса идентичности, поиска и создания новой личности современного человека. Будучи обрамлённой тремя уровнями повествования (экстрадиегетическим, интрадиегетическим, метадиегетическим), роман отличается особенностями, характерными для постмодернистской литературы, такими как метафикция, саморефлексия, нарушение границ между уровнями повествования или онтологически различными мирами (металепсис) и интертекстуальность. Ключевой для произведения является метафора саморефлексии, в которой зеркало играет значительную роль в качестве символа поиска личности. Через зеркало персонаж в коротком романе рассматривает своё «я» или потенциальное «я» и вступает в поиск альтернативной личности (быть «я» и одновременно «другим»). Столкновение с «другим» внутри, подобно мифологической фигуре Нарцисса, неизбежно приводит к осложнениям и кризису идентичности.","PeriodicalId":313969,"journal":{"name":"Գրականագիտական հանդես=Literary Journal","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139445740","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"1920-1930-ական թթ. երևանյան սրճարանային առօրեականությունն ըստ Եղիշե Չարենցի մասին կենսագրական հուշերի","authors":"Տաթևիկ Սարոյան","doi":"10.54503/1829-0116-2023.2-186","DOIUrl":"https://doi.org/10.54503/1829-0116-2023.2-186","url":null,"abstract":"Ուսումնասիրությունը հնարավորություն է տալիս բացահայտել 1920-1930-ական թթ. երևանյան սրճարանների՝ արդեն իսկ մոռացության մատնված առօրյան ու նրանց հետ կապված պատմությունները, որոնց մասին կարելի է միայն դրվագներ գտնել Եղիշե Չարենցի մասին և նրան ժամանակակիցների հուշերում, թեպետ այդ ժամանակահատվածում դրանք եղել են մտավորականների՝ քաղաքում գործող յուրօրինակ հավաքատեղիներից։ Գրողն իր շուրջը համախմբեց մեծաթիվ մտավորականների և գաղափարակիցների, իսկ սուրճի սեղանները դարձան միավորող դետալը։ Մտավորականների շնորհիվ Երևանում, հենց այդ ժամանակից սկսած, ձևավորվեց մեկ սեղանի շուրջ մտքեր փոխանակելու ու բանավիճելու սրճարանային մշակույթը։\u0000The study is an attempt to reveal already forgotten periods of 1920s-1930s - the daily life of Yerevan cafes and the stories related to them, which can only be found in the fragments of the memoirs about Charents and the contemporaries surrounding him. The period is remarkable with the unique intellectual intelligentsia, who used to gather in the city cafes. The writer gathered around him a large number of intellectuals and ideologists, and the coffee tables became the unifying symbol or detail. Thanks to intellectuals, since that time the cafe culture of exchanging thoughts and talking around one table has become a tradition in Yerevan.\u0000Исследование позволило выявить уже забытую в 1920-1930 повседневность ереванских кафе и связанные с ней истории, упоминания о которых можно встретить только в эпизодах о Чаренце и воспоминаниях окружающих, хотя они были одним из уникальных сборищ интеллектуалов, действовавших в городе в тот период. Писатель собрал вокруг себя большое количество интеллектуалов и идеологов, а объединяющей деталью стали кофейные застолия. Благодаря интеллигенции в Ереване с того времени сформировалась кафейная культура: обмен мыслями и разговор за одним столом.","PeriodicalId":313969,"journal":{"name":"Գրականագիտական հանդես=Literary Journal","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139446176","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}