THE ROLE OF FOREIGN DIRECT INVESTMENT IN THE ECONOMY OF KAZAKHSTAN ECONOMY AND ITS SITUATION AFTER THE COVID-19 PANDEMIC

Abstract

Бұл мақалада тікелей шетелдік инвестициялар Қазақстан экономикасының дамуының негізгі капиталы ретінде қарастырылды. Мемлекет ұлттық экономиканы қолдау мақсатында барлық салаларда мемлекеттік саясатты жүзеге асырады. Осы тұрғыда мемлекет инвестициялық қызметке баса назар аударады. Себебі, бүтін экономиканы қаржыландыру мемлекеттік және жеке меншік субъектілер үшін мүмкін емес жағдай. Яғни, ұлттық экономика белгілі бір деңгейде сыртқы нарықтан тартылатын қаржы көздеріне тәуелді. Ол отандық экономиканы қолдау және дамыту үшін таптырмас мүмкіндік болып табылады. Сондықтан, мақаламызда ең біріншіден экономиканы дамытуда инвестициялардың рөлі, сондай-ақ елімізге тікелей шетелдік инвестициялардың ағым көлеміне әсер ететін негізгі факторлар анықталды. Екіншіден, тікелей шетелдік инвестицияларды тартудың 1993-2021 жылдар аралығындағы сандық көрсеткіштер динамикасы зерттелді, сондай - ақ шетелдік инвесторлар үшін инвестициялық басым бағыттар анықталды. Үшіншіден, COVID–19 жаһандық пандемиясының ортаға шығуымен байланысты инвестициялық нарықтың күрт өзгеру жағдайлары және оның Қазақстанға ағылған шетелдік инвестицияларға теріс әсерлері зерттелді. Зерттеудің мақсаты – Қазақстан экономикасына тартылған тікелей шетелдік инвестициялардың тәуелсіздік алған жылдан бастап, қазіргі жағдайына шолу жасау, сондай – ақ соңғы жылдары орын алған COVID–19 пандемиясының теріс салдарын анықтау және COVID–19 пандемиясынан кейнігі ахуалды зерттеу. Зерттеуді жүргізу барысында Қазақстан Ұлттық Экономика Комитетінің Статистика агенттігінің, Қазақстанның статистикалық жылдығы, Қазақстан Ұлттық Банкінің, Дүнижүзілік банктың ашық статистикалық мәліметтер базасы пайдаланылды. Сондай-ақ, 1993-2021 жылдар аралығындағы Қазақстанның экономикалық көрсеткіштері қолданылды. Алынған мәліметтерді талдау үшін статистикалық әдістер, талдау әдістері, сонымен қатар салыстыру әдістері қолданылды. In this article, foreign direct investment was considered as the main capital for the development of the economy of Kazakhstan. The state implements state policy in all areas in order to support the national economy. In this context, the state focuses on investment activities. This is due to the fact that financing the entire economy is an impossible situation for the state and individuals. That is, the national economy at a certain level depends on financial sources from the external market. This is an indispensable opportunity to support and develop the domestic economy. Therefore, in our article, first of all, the role of investments in the development of the economy, as well as the main factors affecting the inflow of foreign direct investment into our country, was determined. Secondly, the dynamics of quantitative indicators of attracting foreign direct investment for the period 1993-2021 has been studied, and priority areas for investment for foreign investors have been identified. Thirdly, the conditions of sharp changes in the investment market associated with the outbreak of the global COVID-19 pandemic and its negative impact on the inflow of foreign investment in Kazakhstan were studied. The purpose of the study is to review the current state of foreign direct investment in the economy of Kazakhstan since the year of independence, as well as to determine the negative consequences of the COVID-19 pandemic that has occurred in recent years, and to study the situation after COVID-19. The study used open statistical databases of the Agency on Statistics of the Committee of the National Economy of Kazakhstan, the Statistical Yearbook of Kazakhstan, the National Bank of Kazakhstan, the World Bank. The economic indicators of Kazakhstan for the period 1993-2021 were also used. Statistical methods, analysis methods, as well as comparison methods were used to analyze the obtained data.