Pub Date : 2023-10-26DOI: 10.52260/2304-7216.2023.3(52).1
Д.Д. Ешпанова, Ю.К. Шокаманов, З.М. Султанова, Т.К. Бекжанова, D. Yeshpanova, Yu. Shokamanov, Z. Sultanova, T. Bekzhanova
Современная мировая экономика сталкивается с различными вызовами, расширяя список факторов, воздействующих на экономическую структуру. Цель данного исследования заключается в проведении системного анализа теоретических и методологических аспектов, направленных на изучение факторов, оказывающих влияние на преобразование структуры экономики. Для достижения цели были использованы общенаучные методы анализа, синтеза, сравнения, обобщения, абстрагирования, индукции и дедукции, а также методы классификации и систематизации данных. В рамках исследования проведен всесторонний обзор и критическая оценка вклада различных экономических школ и направлений, таких как неоклассическая, институциональная, эволюционная, структуралистская, кибернетическая и другие, в развитие методов и подходов анализа факторов структурных изменений. Проанализированы различные аспекты, связанные с воздействием факторов на изменение структуры современной мировой экономики. Особое внимание авторы уделлили изучению таких характеристик как «принцип домино», «эффект бабочки» и «эффект эмерджентности», которые могут иметь нелинейные последствия и переплетаться друг с другом, подчеркивая воздействие экзогенных и эндогенных факторов на структуру экономики. Научное значение данного исследования заключается в расширении понимания причин структурных изменений в экономике и обогащении теоретико-методологической базы экономической науки. Результаты исследования могут быть практически применены при разработке стратегий управления экономическими процессами и формировании политики, способствующей адаптации к быстро меняющимся условиям. Полученные знания о факторах структурных изменений могут быть использованы для определения приоритетных направлений развития и повышения устойчивости экономических систем в условиях современной глобальной динамики. The modern world economy faces various challenges, expanding the list of factors affecting the economic structure. The purpose of this study is to conduct a systematic analysis of theoretical and methodological aspects aimed at studying the factors influencing the transformation of the structure of the economy. To achieve the goal, general scientific methods of analysis, synthesis, comparison, generalization, abstraction, induction and deduction, as well as methods of classification and systematization of data were used. As part of the study, a comprehensive review and critical assessment of the contribution of various economic schools and directions, such as neoclassical, institutional, evolutionary, structuralist, cybernetic and others, was carried out in the development of methods and approaches for analyzing factors of structural change. Various aspects related to the impact of factors on changes in the structure of the modern world economy are analyzed. The authors paid special attention to the study of such characteristics as the “domino principle”, “butterfly effect” and “emergence effect”, which can have non-linear consequences and intertwine wi
{"title":"ANALYSIS OF FACTORS OF STRUCTURAL CHANGES IN THE ECONOMY: THEORETICAL AND METHODOLOGICAL ASPECTS","authors":"Д.Д. Ешпанова, Ю.К. Шокаманов, З.М. Султанова, Т.К. Бекжанова, D. Yeshpanova, Yu. Shokamanov, Z. Sultanova, T. Bekzhanova","doi":"10.52260/2304-7216.2023.3(52).1","DOIUrl":"https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).1","url":null,"abstract":"Современная мировая экономика сталкивается с различными вызовами, расширяя список факторов, воздействующих на экономическую структуру. Цель данного исследования заключается в проведении системного анализа теоретических и методологических аспектов, направленных на изучение факторов, оказывающих влияние на преобразование структуры экономики. Для достижения цели были использованы общенаучные методы анализа, синтеза, сравнения, обобщения, абстрагирования, индукции и дедукции, а также методы классификации и систематизации данных. В рамках исследования проведен всесторонний обзор и критическая оценка вклада различных экономических школ и направлений, таких как неоклассическая, институциональная, эволюционная, структуралистская, кибернетическая и другие, в развитие методов и подходов анализа факторов структурных изменений. Проанализированы различные аспекты, связанные с воздействием факторов на изменение структуры современной мировой экономики. Особое внимание авторы уделлили изучению таких характеристик как «принцип домино», «эффект бабочки» и «эффект эмерджентности», которые могут иметь нелинейные последствия и переплетаться друг с другом, подчеркивая воздействие экзогенных и эндогенных факторов на структуру экономики. Научное значение данного исследования заключается в расширении понимания причин структурных изменений в экономике и обогащении теоретико-методологической базы экономической науки. Результаты исследования могут быть практически применены при разработке стратегий управления экономическими процессами и формировании политики, способствующей адаптации к быстро меняющимся условиям. Полученные знания о факторах структурных изменений могут быть использованы для определения приоритетных направлений развития и повышения устойчивости экономических систем в условиях современной глобальной динамики. The modern world economy faces various challenges, expanding the list of factors affecting the economic structure. The purpose of this study is to conduct a systematic analysis of theoretical and methodological aspects aimed at studying the factors influencing the transformation of the structure of the economy. To achieve the goal, general scientific methods of analysis, synthesis, comparison, generalization, abstraction, induction and deduction, as well as methods of classification and systematization of data were used. As part of the study, a comprehensive review and critical assessment of the contribution of various economic schools and directions, such as neoclassical, institutional, evolutionary, structuralist, cybernetic and others, was carried out in the development of methods and approaches for analyzing factors of structural change. Various aspects related to the impact of factors on changes in the structure of the modern world economy are analyzed. The authors paid special attention to the study of such characteristics as the “domino principle”, “butterfly effect” and “emergence effect”, which can have non-linear consequences and intertwine wi","PeriodicalId":345441,"journal":{"name":"Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли","volume":"31 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139313211","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-10-26DOI: 10.52260/2304-7216.2023.3(52).15
А.Т. Тлеубердинова, Д.М. Салауатова, А.М. Шохаманова, A. Tleuberdinova, D. Salauatova, A. Shokhamanova
Изучение проблем молодежного инновационного предпринимательства очень важно, так как в настоящее время растет число безработной молодежи и вместе с необходимостью развития навыков снижается стремление к конкурентоспособности. В этой связи содержание и особенности молодежного инновационного предпринимательства, развивающего экономические навыки, повышающего уровень счастья страны, способствующего улучшению человеческого капитала молодежи, обеспечивающего социально-экономические преимущества, требуют глубокого научного изучения и разработки. В рамках данной статьи целью исследования было раскрытие сущности молодежного инновационного предпринимательства на основе глубокого анализа существующих методов и подходов к определению «молодежное предпринимательство» и «инновационное предпринимательство», разработка авторского видения понятия «молодежное инновационное предпринимательство» и выявление его особенностей. Методологической основой анализа стали научные труды ученых, представляющих результаты фундаментальных и прикладных исследований в области изучения проблем молодежи и инноваций в сфере предпринимательства. При проведении анализа использовались общенаучные методы научной абстракции, анализа и синтеза, системного подхода. В результате проведенного исследования в статье было предложено авторское определение термина «молодежное инновационное предпринимательство», а также определены его критерии, цель, задачи, факторы, влияющие на развитие молодежного инновационного предпринимательства. Studying the problems of youth innovative entrepreneurship is very important, since the number of unemployed youth is currently growing and, along with the need to develop skills, the desire for competitiveness is decreasing. In this regard, the content and features of youth innovative entrepreneurship, developing economic skills, increasing the level of happiness of the country, contributing to the improvement of the human capital of youth, providing socio-economic benefits, require in-depth scientific study and development. Within the framework of this article, the purpose of the study was to determine the role of youth and innovation in the field of entrepreneurship, to analyze the existing terms "youth entrepreneurship" and "innovative entrepreneurship", to determine their features and, as a result, to develop a definition of the author's concept of "youth innovative entrepreneurship" and to determine its content and features. The methodological foundations of the analysis were the scientific works of scientists presenting the results of fundamental and applied research in the field of studying the problems of youth and innovation in the field of entrepreneurship. The analysis used general scientific methods of scientific abstraction, analysis and synthesis, and a systematic approach. As a result of the conducted research, the author's definition of the term "youth innovative entrepreneurship" was proposed in the article, as well as its criteria, purpose, object
{"title":"YOUTH INNOVATIVE ENTREPRENEURSHIP: THE ESSENCE AND FEATURES OF DEVELOPMENT","authors":"А.Т. Тлеубердинова, Д.М. Салауатова, А.М. Шохаманова, A. Tleuberdinova, D. Salauatova, A. Shokhamanova","doi":"10.52260/2304-7216.2023.3(52).15","DOIUrl":"https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).15","url":null,"abstract":"Изучение проблем молодежного инновационного предпринимательства очень важно, так как в настоящее время растет число безработной молодежи и вместе с необходимостью развития навыков снижается стремление к конкурентоспособности. В этой связи содержание и особенности молодежного инновационного предпринимательства, развивающего экономические навыки, повышающего уровень счастья страны, способствующего улучшению человеческого капитала молодежи, обеспечивающего социально-экономические преимущества, требуют глубокого научного изучения и разработки. В рамках данной статьи целью исследования было раскрытие сущности молодежного инновационного предпринимательства на основе глубокого анализа существующих методов и подходов к определению «молодежное предпринимательство» и «инновационное предпринимательство», разработка авторского видения понятия «молодежное инновационное предпринимательство» и выявление его особенностей. Методологической основой анализа стали научные труды ученых, представляющих результаты фундаментальных и прикладных исследований в области изучения проблем молодежи и инноваций в сфере предпринимательства. При проведении анализа использовались общенаучные методы научной абстракции, анализа и синтеза, системного подхода. В результате проведенного исследования в статье было предложено авторское определение термина «молодежное инновационное предпринимательство», а также определены его критерии, цель, задачи, факторы, влияющие на развитие молодежного инновационного предпринимательства. Studying the problems of youth innovative entrepreneurship is very important, since the number of unemployed youth is currently growing and, along with the need to develop skills, the desire for competitiveness is decreasing. In this regard, the content and features of youth innovative entrepreneurship, developing economic skills, increasing the level of happiness of the country, contributing to the improvement of the human capital of youth, providing socio-economic benefits, require in-depth scientific study and development. Within the framework of this article, the purpose of the study was to determine the role of youth and innovation in the field of entrepreneurship, to analyze the existing terms \"youth entrepreneurship\" and \"innovative entrepreneurship\", to determine their features and, as a result, to develop a definition of the author's concept of \"youth innovative entrepreneurship\" and to determine its content and features. The methodological foundations of the analysis were the scientific works of scientists presenting the results of fundamental and applied research in the field of studying the problems of youth and innovation in the field of entrepreneurship. The analysis used general scientific methods of scientific abstraction, analysis and synthesis, and a systematic approach. As a result of the conducted research, the author's definition of the term \"youth innovative entrepreneurship\" was proposed in the article, as well as its criteria, purpose, object","PeriodicalId":345441,"journal":{"name":"Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли","volume":"114 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139313314","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-10-26DOI: 10.52260/2304-7216.2023.3(52).20
A. Kurilkin, E. Aimagambetov, А.А. Курилкин, Еркара Аймагамбетов
The article deals with the issues of the export activity of the Republic of Kazakhstan using tabular, graphical and comparative methods. The comparison of the shares of manufactured goods and crude oil, as the most exported commodity from the country, in the period from 2012 to 2022 is carried out. The structure of exports of the Republic of Kazakhstan for more than ten years is analyzed. The main trends in the country's exports are outlined. The authors analyzed the dynamics of the main goods exported from the Republic of Kazakhstan, identified goods for which the share of exports increased the most, and, on the contrary, products for which the share in the total volume decreased markedly. The top ten exporters of Kazakhstani products are indicated as a percentage of the share in the total export volume, as well as in terms of money. The indicators of diversification of export products by commodity items and target markets are reflected. The main directions of expanding the geography of the country's exports are described. The main trends that have developed at the moment in domestic exports are determined. В статье рассмотрены вопросы экспортной деятельности Республики Казахстан с использованием табличного, графического и сравнительного методов. Проведено сравнение долей производимых товаров и сырой нефти, как наиболее экспортируемого из страны товара, в период с 2012 по 2022 годы. Проанализирована структура экспорта Республики Казахстан более чем за десятилетний период. Обозначены основные тренды экспорта страны. Авторами проведен анализ динамики основных товаров, экспортируемых из Республики Казахстан, выявлены товары, по которым в наибольшей степени увеличилась доля экспорта, и, напротив, продукция, по которой доля в общем объеме заметно снизилась. Обозначена первая десятка экспортеров казахстанской продукции в процентах от удельного веса в общем объеме экспорта, а также в денежном отношении. Отражены показатели диверсификации экспортной продукции по товарным позициям и целевым рынкам. Описаны основные направления расширения географии экспорта страны. Определены основные тенденции, сложившиеся на данный момент в отечественном экспорте.
{"title":"Основные тренды экспортной деятельности Республики Казахстан","authors":"A. Kurilkin, E. Aimagambetov, А.А. Курилкин, Еркара Аймагамбетов","doi":"10.52260/2304-7216.2023.3(52).20","DOIUrl":"https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).20","url":null,"abstract":"The article deals with the issues of the export activity of the Republic of Kazakhstan using tabular, graphical and comparative methods. The comparison of the shares of manufactured goods and crude oil, as the most exported commodity from the country, in the period from 2012 to 2022 is carried out. The structure of exports of the Republic of Kazakhstan for more than ten years is analyzed. The main trends in the country's exports are outlined. The authors analyzed the dynamics of the main goods exported from the Republic of Kazakhstan, identified goods for which the share of exports increased the most, and, on the contrary, products for which the share in the total volume decreased markedly. The top ten exporters of Kazakhstani products are indicated as a percentage of the share in the total export volume, as well as in terms of money. The indicators of diversification of export products by commodity items and target markets are reflected. The main directions of expanding the geography of the country's exports are described. The main trends that have developed at the moment in domestic exports are determined. В статье рассмотрены вопросы экспортной деятельности Республики Казахстан с использованием табличного, графического и сравнительного методов. Проведено сравнение долей производимых товаров и сырой нефти, как наиболее экспортируемого из страны товара, в период с 2012 по 2022 годы. Проанализирована структура экспорта Республики Казахстан более чем за десятилетний период. Обозначены основные тренды экспорта страны. Авторами проведен анализ динамики основных товаров, экспортируемых из Республики Казахстан, выявлены товары, по которым в наибольшей степени увеличилась доля экспорта, и, напротив, продукция, по которой доля в общем объеме заметно снизилась. Обозначена первая десятка экспортеров казахстанской продукции в процентах от удельного веса в общем объеме экспорта, а также в денежном отношении. Отражены показатели диверсификации экспортной продукции по товарным позициям и целевым рынкам. Описаны основные направления расширения географии экспорта страны. Определены основные тенденции, сложившиеся на данный момент в отечественном экспорте.","PeriodicalId":345441,"journal":{"name":"Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли","volume":"4 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139313392","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-10-26DOI: 10.52260/2304-7216.2023.3(52).4
З.С. Мухамбетова, А. Б. Темирова, Г.Т. Кунафина, Г.Қ. Нарбаева, Z. Mukhambetova, A. Temirova, G. Kunafina, G. Narbayeva
Мақалада нақты кәсіпорын мысалында сүт өндірісінің тікелей өндіріс шығындарына экономикалық талдау жүргізілген. Өнім бірлігіне жұмсалатын шығындар бойынша әзірленген нормативтері ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының өндірістік-қаржылық қызметін бағалау, болжамды көрсеткіштерді есептеу, орта мерзімді жоспарлар мен бизнес-жоспарларды жасау, ауыл шаруашылығы құралымдарының оңтайлы параметрлерін айқындау кезінде практикалық қолданысқа ие болады, сондай-ақ ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің шығындарын субсидиялау жөніндегі бюджеттік бағдарламаларды жасау кезінде пайдаланылатын болады. Мақалада сүт өндірісі бағытындағы нақты кәсіпорынға талдау жүргізу үшін қажетті мәліметтер сол кәсіпорынның ресми жылдық есептерінен алынды және жүйелендірілді (аналық және жас малдардың жалпы саны, жемшөп шығындары, материалдық шығындар, өндірістік қызметкерлердің орташа тізімдік саны, өндірістік қызметкерлердің жалақы қоры және т.б.); мал шаруашылығындағы нормативтердің құрамына және мал шаруашылығы бойынша жылдық жиынтық нормативінің мөлшеріне, шығындар баптарына әсер ететін негізгі факторлар анықталды; шығындардың әрбір элементі бойынша өндірістік шығындардың мөлшері мен құрылымының өзгеру тенденциясына талдау жүргізілді; барлық жастағы ірі қара малдың негізгі табыны мен малдың басына шаққандағы шығындар нормативтерін есептеу әдістемесі әзірленді; барлық жастағы ірі қара малдың негізгі табыны мен ірі қара малдың 1 басын ұстауға арналған шығындар нормативі баптар бойынша әзірленді (еңбек шығындары, еңбекке ақы төлеу, жем-шөп, амортизация, ағымдағы жөндеу, сумен жабдықтау, электр энергиясы, жанар-жағармай материалдары, көлік шығындары, сақтандыру сыйлықақылары үшін пайыздар). The experience of the development of agriculture in the Republic of Kazakhstan shows that it is difficult to achieve high economic performance without targeted production planning, regulation of the processes taking place in them. The heads of agricultural enterprises, due to the lack of scientifically sound standards, have difficulties in developing and justifying the effectiveness of long-term plans for the socio-economic development of the village, business plans, investment projects, in on-farm planning and determining the effectiveness of rational use of resource potential. In the context of the development of scientifically based resource-saving technologies in agriculture in general and in particular in animal husbandry, there is a need for an economic analysis of direct production costs in the production of products and the development of scientifically based methods for calculating the standards of costs per animal head and per unit of production. The developed standards of costs per unit of production will find practical application in assessing the production and financial activities of agricultural enterprises, calculating forecast indicators, drawing up medium-term plans and business plans, determining the optimal parameters of agricultural formations, and will also be used in drawi
Мақалада нақты кәсіпорын мысалында сүт өндірісінің тікелей өндіріс шығындарына экономикалық талдау жүргізілген.對不起，此篇文章只有English和Монгол хэл、болжамды көрсеткіштерді есептеу, орта мерзімді жоспарлар мен бизнес-жоспарларды жасау、ауыл шаруашылығы құралымдарының оңтайлы параметрлерін айқындау кезінде практикалық қолданысқа ие болады、сондай-ақ ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің шығындарын субсидиялау өжніндегі бюджеттік бағдарламаларды жасау кезінде пайдаланылатын болады.Мақалада сүт өндірісі бағытындағы нақты кәсіпорынға талдау жүргізу үшін қажетті мәліметтер сол кәсіпорынның ресми жылдық есептерінен алынды және жүйелендірілді (аналық және жас малдардың жалпы саны,жемшөп шығындары, материалдық шығындар, өндірістік қызметкерлердің орташа тізімдік саны, өндірістік қызметкерлердің жалақы қоры жәнет.б.); мал шаруашылығындағы нормативтердің құрамына және мал шаруашылығы бойынша жылдық жиынтық нормативінің мөлшеріне, шығындар баптарына әсер ететін негізгі факторлар анықталды;шығындардың әрбір элементі бойынша өндірістік шығындардың мөлшері мен құрылымының өзгеру тенденциясына талдау жүргізілді；對不起，此篇文章只有English和Монгол хэл；барлық жастағы ірі қара малдың негізгі табыны мен ірі қара малдың 1 басын ұстауға арналған шығындар нормативі баптар бойынша әзірленді (еңбек шығындары, еңбекке ақы төлеу,жем-шөп, амортизация, ағымдағы жөндеу, сумен жабдықтау, электр энергиясы, жанар-жағармай материалдары, көлік шығындары, сақтандыру сыйлықақылары үшін пайыздар). 哈萨克斯坦共和国农业发展的经验表明，如果没有有针对性的生产规划和生产过程的调节，就很难取得较高的经济效益。由于缺乏科学合理的标准，农业企业负责人在制定和论证村庄社会经济发展长期计划、商业计划、投资项目、农场规划和确定合理利用资源潜力的有效性方面存在困难。在农业特别是畜牧业发展科学的资源节约型技术的背景下，有必要对产品生产的直接生产成本进行经济分析，并制定科学的方法来计算每头牲畜和每单位产品的成本标准。制定的单位生产成本标准将实际应用于评估农业企业的生产和财务活动、计算预测指标、制定中期计划和经营计划、确定农业结构的最佳参数，还将用于制定补贴农业生产者成本的预算方案。)；确定影响畜牧业数量、畜牧业标准内容和畜牧业年度简要标准中成本项目的主要因素；分析各成本要素的生产成本规模和结构的趋势；制定了计算 1 头主要畜群和各年龄段幼牛成本标准的方法；制定了以科学为基础的技术（管理卡）维持 1 头主要牛群和各年龄段幼牛的成本标 准（人工成本、应计工资、饲料、折旧、维修、供水、供电、燃料和润滑剂、 运输成本、保险费（保险费）、贷款利息和其他成本）。
{"title":"FACTOR ANALYSIS OF DIRECT COSTS AND THE TOTAL COST OF A DAIRY PRODUCTION","authors":"З.С. Мухамбетова, А. Б. Темирова, Г.Т. Кунафина, Г.Қ. Нарбаева, Z. Mukhambetova, A. Temirova, G. Kunafina, G. Narbayeva","doi":"10.52260/2304-7216.2023.3(52).4","DOIUrl":"https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).4","url":null,"abstract":"Мақалада нақты кәсіпорын мысалында сүт өндірісінің тікелей өндіріс шығындарына экономикалық талдау жүргізілген. Өнім бірлігіне жұмсалатын шығындар бойынша әзірленген нормативтері ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының өндірістік-қаржылық қызметін бағалау, болжамды көрсеткіштерді есептеу, орта мерзімді жоспарлар мен бизнес-жоспарларды жасау, ауыл шаруашылығы құралымдарының оңтайлы параметрлерін айқындау кезінде практикалық қолданысқа ие болады, сондай-ақ ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің шығындарын субсидиялау жөніндегі бюджеттік бағдарламаларды жасау кезінде пайдаланылатын болады. Мақалада сүт өндірісі бағытындағы нақты кәсіпорынға талдау жүргізу үшін қажетті мәліметтер сол кәсіпорынның ресми жылдық есептерінен алынды және жүйелендірілді (аналық және жас малдардың жалпы саны, жемшөп шығындары, материалдық шығындар, өндірістік қызметкерлердің орташа тізімдік саны, өндірістік қызметкерлердің жалақы қоры және т.б.); мал шаруашылығындағы нормативтердің құрамына және мал шаруашылығы бойынша жылдық жиынтық нормативінің мөлшеріне, шығындар баптарына әсер ететін негізгі факторлар анықталды; шығындардың әрбір элементі бойынша өндірістік шығындардың мөлшері мен құрылымының өзгеру тенденциясына талдау жүргізілді; барлық жастағы ірі қара малдың негізгі табыны мен малдың басына шаққандағы шығындар нормативтерін есептеу әдістемесі әзірленді; барлық жастағы ірі қара малдың негізгі табыны мен ірі қара малдың 1 басын ұстауға арналған шығындар нормативі баптар бойынша әзірленді (еңбек шығындары, еңбекке ақы төлеу, жем-шөп, амортизация, ағымдағы жөндеу, сумен жабдықтау, электр энергиясы, жанар-жағармай материалдары, көлік шығындары, сақтандыру сыйлықақылары үшін пайыздар). The experience of the development of agriculture in the Republic of Kazakhstan shows that it is difficult to achieve high economic performance without targeted production planning, regulation of the processes taking place in them. The heads of agricultural enterprises, due to the lack of scientifically sound standards, have difficulties in developing and justifying the effectiveness of long-term plans for the socio-economic development of the village, business plans, investment projects, in on-farm planning and determining the effectiveness of rational use of resource potential. In the context of the development of scientifically based resource-saving technologies in agriculture in general and in particular in animal husbandry, there is a need for an economic analysis of direct production costs in the production of products and the development of scientifically based methods for calculating the standards of costs per animal head and per unit of production. The developed standards of costs per unit of production will find practical application in assessing the production and financial activities of agricultural enterprises, calculating forecast indicators, drawing up medium-term plans and business plans, determining the optimal parameters of agricultural formations, and will also be used in drawi","PeriodicalId":345441,"journal":{"name":"Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли","volume":"74 6 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139313397","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-10-26DOI: 10.52260/2304-7216.2023.3(52).11
Ш.Е. Альпеисова, Б.К. Булашев, Қ.Қ. Шапенова, Sh. Alpeissova, B. Bulashev, K. Shapenova
Ауыл шаруашылығының тұрақты дамуын қамтамасыз ету және азық-түлік жүйелерінің тұрақтылығын арттыру үшін заманауи технологиялар мен білімнен пайда алу үшін дәстүрлерді, инновациялар мен ғылымды біріктіре алатын органикалық ауыл шаруашылығының сапалы дамуын қамтамасыз ету механизмі мен әзірлемелерін зерттеу қажет. Органикалық егіншілік әдістері өндірістен бастап соңғы тұтынушыға дейінгі өндірістің барлық кезеңдерін ескереді. Мақалада Органикалық ауыл шаруашылығының дамуына әсер ететін факторлар қарастырылып, жүйеленген, көп деңгейлі білім беру статистикасы келтірілген, органикалық өндіріспен байланысты білім беру траекторияларын таңдау мүмкіндігі бар бағдарламаларды жүзеге асыратын отандық университеттер ұсынылған.Зерттеудің өзектілігі өндірушілер мен тұтынушылардың органикалық егіншілік бойынша білім беру бағдарламалары туралы хабардарлығының деңгейі мен дәрежесін зерттеу қажеттілігіне, сондай-ақ білім беру іс-шаралары мен оқыту бағдарламаларын әзірлеу мен ілгерілетудің маңыздылығына негізделген. Осы мақаланы дайындауға арналған материалдар әдеби зерттеулер, ұлттық және шетелдік басылымдар, Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің сайттары және ғылыми-зерттеу институттары болды. Зерттеу әдісі екі сатылы: бірінші кезең-Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің, құрылымдық бөлімшелердің тиісті жұмыстарын сканерлеу. Екінші кезең зерттелетін ресурстарды түсіндіруді және оларды әр түрлі тұрғыдан бағалауды қамтиды. Салыстырмалы талдау нәтижелері бойынша авторлар қазіргі кезеңде Органикалық Ауыл шаруашылығын дамытуға ықпал ететін драйверге республикада Органикалық Ауыл шаруашылығын дамытудың барлық кезеңдері мен аспектілеріне қатысуға мүмкіндігі бар ғылыми-білім беру мекемелері ғана қол жеткізе алатынын атап өтті. In order to ensure the sustainable development of agriculture and increase the sustainability of food systems, it is necessary to study the mechanism and developments to ensure the quality development of organic agriculture, which can combine tradition, innovation and science to benefit from modern technologies and knowledge. Organic farming methods take into account all stages of production, from production to the final consumer. The article considers and systematizes the factors influencing the development of organic agriculture, provides statistics on multi-level education, presents domestic universities implementing programs with the possibility of choosing educational trajectories related to organic production. The relevance of research is based on the need to study the level and degree of awareness of producers and consumers about educational programs on organic farming, as well as the importance of developing and promoting educational events and training programs. The materials for the preparation of this article were literary studies, national and foreign publications, websites of the Ministry of Science and Higher Education of the Republic of Kazakhstan and research institutes. The research met
Ауыл шаруашылығының тұрақты дамуын қамтамасыз ету және азық-түлік жүйелерінің тұрақтылығын арттыру үшін заманауи технологиялар мен білімнен пайда алу үшін дәстүрлерді,對不起，此篇文章只有English和Монгол хэл。Органикалық егіншілік әдістері өндірістен бастап соңғы тынушыға дейінгі өндірістің барлық кезеңдерін ескереді.Мақалада Органикалық ауыл шаруашылығының дамуына әсер ететін факторлар қарастырылп, жүйеленген, көп деңгейлі білім беру статистикасы келтірілген、烏蘭巴托, 烏蘭巴托, 烏蘭巴托, 烏蘭巴托, 烏蘭巴托, 烏蘭巴托, 烏蘭巴托, 烏蘭巴托, 烏蘭巴托Зерттеудің өзектілігі өндірушілер мен тұтынушылардың органикалық егіншілік бойынша білім беру бағдарламалары туралы хабардарлығының деңгейі мен дәрежесін зерттеу қажеттілігіне,сондай-ақ білім беру іс-шаралары мен оқыту бағдарламаларын әзірлеу мен ілгерілетудің маңыздылығына негізделген.Осы мақаланы дайындауға арналған материалдар әдеби зертеулер, ұлттық және шетелдік басылымдар、Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің сайттары және ғылыми-зерттеу институтары болды.Зертеу әдісі екі сатылы: бірінші кезең-Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің, құрылымдық бөлімшелердің тиісті жұмыстарын сканерлеу.Екінші кезең зерттелетін ресурстарды түсіндіруді және оларды әр түрлі тұрғыдан бағалауды қамтиды.Салыстырмалы талдау нәтижелері бойынша авторлар қазіргі кезеңде Органикалық Ауыл шаруашылығын дамытуға ықпал ететін драйвергереспубликада Органикалық Ауыл шаруашылығын дамытудың барлық кезеңдері мен аспектілеріне қатысуға мүмкіндігі бар ғылыми-對不起，此篇文章只有English和Монгол хэл。 为了确保农业的可持续发展，提高粮食系统的可持续性，有必要研究确保有机农业高质量发展的机制和发展，有机农业可以将传统、创新和科学结合起来，从现代技术和知识中获益。有机农业方法考虑到从生产到最终消费者的所有生产阶段。文章对影响有机农业发展的因素进行了思考和系统化，提供了多层次教育的统计数据，介绍了国内大学实施的计划，以及选择与有机生产相关的教育轨迹的可能性。研究的现实意义在于需要研究生产者和消费者对有机农业教育计划的认识水平和程度，以及开发和推广教育活动和培训计划的重要性。撰写本文的材料包括文学研究、国内外出版物、哈萨克斯坦共和国科学和高等教育部及研究机构的网站。研究方法分为两个阶段：第一阶段是扫描哈萨克斯坦共和国科学和高等教育部的相关著作、结构划分。第二阶段是对所研究的资源进行解释，并从不同角度对其进行评估。根据比较分析的结果，作者指出，只有科学和教育机构有机会参与共和国有机农业发展的各个阶段和各个方面，才能实现现阶段促进有机农业发展的驱动力。
{"title":"EDUCATION OF AGRARIAN PROFILE IN STAFFING AND TECHNOLOGICAL DEVELOPMENT OF ORGANIC AGRICULTURE IN KAZAKHSTAN","authors":"Ш.Е. Альпеисова, Б.К. Булашев, Қ.Қ. Шапенова, Sh. Alpeissova, B. Bulashev, K. Shapenova","doi":"10.52260/2304-7216.2023.3(52).11","DOIUrl":"https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).11","url":null,"abstract":"Ауыл шаруашылығының тұрақты дамуын қамтамасыз ету және азық-түлік жүйелерінің тұрақтылығын арттыру үшін заманауи технологиялар мен білімнен пайда алу үшін дәстүрлерді, инновациялар мен ғылымды біріктіре алатын органикалық ауыл шаруашылығының сапалы дамуын қамтамасыз ету механизмі мен әзірлемелерін зерттеу қажет. Органикалық егіншілік әдістері өндірістен бастап соңғы тұтынушыға дейінгі өндірістің барлық кезеңдерін ескереді. Мақалада Органикалық ауыл шаруашылығының дамуына әсер ететін факторлар қарастырылып, жүйеленген, көп деңгейлі білім беру статистикасы келтірілген, органикалық өндіріспен байланысты білім беру траекторияларын таңдау мүмкіндігі бар бағдарламаларды жүзеге асыратын отандық университеттер ұсынылған.Зерттеудің өзектілігі өндірушілер мен тұтынушылардың органикалық егіншілік бойынша білім беру бағдарламалары туралы хабардарлығының деңгейі мен дәрежесін зерттеу қажеттілігіне, сондай-ақ білім беру іс-шаралары мен оқыту бағдарламаларын әзірлеу мен ілгерілетудің маңыздылығына негізделген. Осы мақаланы дайындауға арналған материалдар әдеби зерттеулер, ұлттық және шетелдік басылымдар, Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің сайттары және ғылыми-зерттеу институттары болды. Зерттеу әдісі екі сатылы: бірінші кезең-Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің, құрылымдық бөлімшелердің тиісті жұмыстарын сканерлеу. Екінші кезең зерттелетін ресурстарды түсіндіруді және оларды әр түрлі тұрғыдан бағалауды қамтиды. Салыстырмалы талдау нәтижелері бойынша авторлар қазіргі кезеңде Органикалық Ауыл шаруашылығын дамытуға ықпал ететін драйверге республикада Органикалық Ауыл шаруашылығын дамытудың барлық кезеңдері мен аспектілеріне қатысуға мүмкіндігі бар ғылыми-білім беру мекемелері ғана қол жеткізе алатынын атап өтті. In order to ensure the sustainable development of agriculture and increase the sustainability of food systems, it is necessary to study the mechanism and developments to ensure the quality development of organic agriculture, which can combine tradition, innovation and science to benefit from modern technologies and knowledge. Organic farming methods take into account all stages of production, from production to the final consumer. The article considers and systematizes the factors influencing the development of organic agriculture, provides statistics on multi-level education, presents domestic universities implementing programs with the possibility of choosing educational trajectories related to organic production. The relevance of research is based on the need to study the level and degree of awareness of producers and consumers about educational programs on organic farming, as well as the importance of developing and promoting educational events and training programs. The materials for the preparation of this article were literary studies, national and foreign publications, websites of the Ministry of Science and Higher Education of the Republic of Kazakhstan and research institutes. The research met","PeriodicalId":345441,"journal":{"name":"Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли","volume":"14 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139313436","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-10-26DOI: 10.52260/2304-7216.2023.3(52).6
А.И. Омарова, Э.Р. Кузенбаева, Г.Д. Аманиязова, Ж. Тасқинбайқызы, A. Omarova, E. Kuzenbayeva, G. Amaniyazova, Zh. Taskinbaykyzy
Компанияның қаржылық әлеуетінің маңыздылығы-оны жасырын ішкі резерв ретінде қарастыру керек. Қаржы ресурстары-бұл кәсіпорынның қаржы жүйесі құратын және өзін-өзі дамыту инерциясын, өзін-өзі сақтауды және кәсіпорынның қаржы жүйесінің тұрақтылығын дамытуды қамтамасыз ететін резерв. Зерттеу экономикалық қызметтің қаржылық көрсеткіштері және олардың кәсіпорынның тиімділігін бағалаудағы рөлі туралы мамандандырылған әдебиеттер мен ғылыми басылымдарды талдау мен бағалауға негізделген. Компанияның қаржылық тұрақтылығы дегеніміз-компанияның қаржылық ағындары тұрақты және компанияның белгілі бір уақыт аралығында бизнесті қолдауға, сондай-ақ компанияның өнімдері мен қызметтерін өндіруге қол жетімді несиелер мен шығындарды жабуға ақшасы бар дегенді білдіреді. Бұл компанияның қаржылық капиталын бағалауда маңызды рөл атқарады. Сонымен қатар компанияның тиімді қызметінің және оның төлем қабілеттілігінің көрсеткіштері де маңызды. Бұл үдерісті талдау үшін әртүрлі әдістер қолданылды. Мысалы, қаржылық әлеуетті бағалау әдістері, оның ішінде қаржылық көрсеткіштерді және олардың өзгеру динамикасын талдаудың әртүрлі әдістері бар. Қаржылық бағалаудың дәстүрлі және математикалық әдістері, соның ішінде салыстыру, кластерлеу және абсолютті, орташа және салыстырмалы көрсеткіштерді қолдану әдістері, сонымен қатар аналитикалық кестелерді қолдана отырып, компанияның қаржылық көрсеткіштерін жалпылау және кластерлеу әдістері. Алынатын нәтижелер бәсекеге қабілеттілікті арттыруға және мақсатты салалық позицияларға қол жеткізуге бағытталған тиімді басқару шешімдерін қабылдау үшін көмекші құрал ретінде компанияның қаржылық жағдайын бағалау үшін бизнес пен талдаушыларға ұсынылады. Determining the financial potential of an enterprise is necessary to determine its financial stability and the level of risk of other companies cooperating with it. The article reflects that the financial stability of the company is equivalent to the balance of the company's financial flows. Various methods were used to determine solvency. It is necessary to determine how timely it can respond to changes in the external environment and ensure the achievement of high financial performance both in the current period and in the future. In this study, a rating assessment of the level of the financial potential of the company was applied. As a result of the study, it was determined that three of the 5 companies under consideration have a high level of financial potential. The findings are recommended to business and analysts to assess the financial situation of the company, contributing to the adoption of effective management decisions aimed at improving competitiveness and achieving targeted industry positions.
{"title":"MODERN METHODS FOR ASSESSING THE FINANCIAL POTENTIAL OF A COMPANY","authors":"А.И. Омарова, Э.Р. Кузенбаева, Г.Д. Аманиязова, Ж. Тасқинбайқызы, A. Omarova, E. Kuzenbayeva, G. Amaniyazova, Zh. Taskinbaykyzy","doi":"10.52260/2304-7216.2023.3(52).6","DOIUrl":"https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).6","url":null,"abstract":"Компанияның қаржылық әлеуетінің маңыздылығы-оны жасырын ішкі резерв ретінде қарастыру керек. Қаржы ресурстары-бұл кәсіпорынның қаржы жүйесі құратын және өзін-өзі дамыту инерциясын, өзін-өзі сақтауды және кәсіпорынның қаржы жүйесінің тұрақтылығын дамытуды қамтамасыз ететін резерв. Зерттеу экономикалық қызметтің қаржылық көрсеткіштері және олардың кәсіпорынның тиімділігін бағалаудағы рөлі туралы мамандандырылған әдебиеттер мен ғылыми басылымдарды талдау мен бағалауға негізделген. Компанияның қаржылық тұрақтылығы дегеніміз-компанияның қаржылық ағындары тұрақты және компанияның белгілі бір уақыт аралығында бизнесті қолдауға, сондай-ақ компанияның өнімдері мен қызметтерін өндіруге қол жетімді несиелер мен шығындарды жабуға ақшасы бар дегенді білдіреді. Бұл компанияның қаржылық капиталын бағалауда маңызды рөл атқарады. Сонымен қатар компанияның тиімді қызметінің және оның төлем қабілеттілігінің көрсеткіштері де маңызды. Бұл үдерісті талдау үшін әртүрлі әдістер қолданылды. Мысалы, қаржылық әлеуетті бағалау әдістері, оның ішінде қаржылық көрсеткіштерді және олардың өзгеру динамикасын талдаудың әртүрлі әдістері бар. Қаржылық бағалаудың дәстүрлі және математикалық әдістері, соның ішінде салыстыру, кластерлеу және абсолютті, орташа және салыстырмалы көрсеткіштерді қолдану әдістері, сонымен қатар аналитикалық кестелерді қолдана отырып, компанияның қаржылық көрсеткіштерін жалпылау және кластерлеу әдістері. Алынатын нәтижелер бәсекеге қабілеттілікті арттыруға және мақсатты салалық позицияларға қол жеткізуге бағытталған тиімді басқару шешімдерін қабылдау үшін көмекші құрал ретінде компанияның қаржылық жағдайын бағалау үшін бизнес пен талдаушыларға ұсынылады. Determining the financial potential of an enterprise is necessary to determine its financial stability and the level of risk of other companies cooperating with it. The article reflects that the financial stability of the company is equivalent to the balance of the company's financial flows. Various methods were used to determine solvency. It is necessary to determine how timely it can respond to changes in the external environment and ensure the achievement of high financial performance both in the current period and in the future. In this study, a rating assessment of the level of the financial potential of the company was applied. As a result of the study, it was determined that three of the 5 companies under consideration have a high level of financial potential. The findings are recommended to business and analysts to assess the financial situation of the company, contributing to the adoption of effective management decisions aimed at improving competitiveness and achieving targeted industry positions.","PeriodicalId":345441,"journal":{"name":"Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли","volume":"13 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139313633","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-10-26DOI: 10.52260/2304-7216.2023.3(52).26
А.Н. Турекулова, Е.Б. Бейсенгалиев, Е.Ж. Мухамбетов, С.Н. Валиева, A. Turekulova, Ye. Beisengaliyev, E. Mukhambetov, S. Valieva
Положительное социально-демографическое развитие любого государства, его устойчивый экономический рост возможны при наличии здорового работоспособного населения. Статья посвящена особенностям формирования национального капитала здоровья в Республике Казахстан. Необходимость изучения данного вопроса связана, прежде всего, с появлением тенденций снижения уровня рождаемости, старения населения, отрицательного сальдо миграции в регионах, что приводит к увеличению нагрузки на трудовые ресурсы и актуализирует проблему состояния здоровья. В связи с этим рассмотрена деятельность государства в обеспечении сферы охраны материнства и детства. Проведен анализ основных показателей здравоохранения в отношении детской возрастной категории, позволивший выявить проблемы детской медицины и основную группу заболеваний детей. Проанализирован показатель ожидаемой продолжительности жизни при рождении в разрезе регионов страны, на основе чего определены регионы с низким значением показателя. Проведен анализ детской и младенческой смертности в разрезе половой принадлежности и местности проживания. Установлено, что за последние годы наблюдается увеличение смертности среди младенцев и детей в возрасте до 5 лет, что связано с низкой ответственностью родителей, не уделяющих достаточного внимания детям; ростом числа дорожно-транспортных происшествий; несоблюдением правил дорожного движения; несвоевременным выявлением патологий в развитии ребенка. Предложены рекомендации по усилению мер в сфере охраны материнства и детства со стороны государства и повышению ответственности населения, участвующего в демографическом воспроизводственном процессе, за будущее поколение. Positive social and demographic development of any country, as well as its sustainable economic growth, are possible with the presence of a healthy and productive population. This article is dedicated to exploring the peculiarities of forming the national health capital in the Republic of Kazakhstan. The necessity of studying this issue is primarily associated with emerging trends of declining birth rates, an aging population, and negative migration balances in regions, leading to increased pressure on labor resources and highlighting the issue of health conditions. In this regard, the government's efforts in providing maternal and child healthcare services are examined. An analysis of key health indicators concerning the child age group was conducted, revealing issues in pediatric medicine and the main group of childhood illnesses. Additionally, life expectancy at birth was analyzed across different regions of the country, identifying regions with low indicators. Furthermore, an analysis of infant and child mortality was carried out based on gender and geographic location. It was observed that in recent years, there has been an increase in mortality among infants and children up to 5 years old, which can be attributed to factors such as low parental responsibility, lack of sufficient attention given to children,
{"title":"FEATURES OF HEALTH CAPITAL FORMATION THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN","authors":"А.Н. Турекулова, Е.Б. Бейсенгалиев, Е.Ж. Мухамбетов, С.Н. Валиева, A. Turekulova, Ye. Beisengaliyev, E. Mukhambetov, S. Valieva","doi":"10.52260/2304-7216.2023.3(52).26","DOIUrl":"https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).26","url":null,"abstract":"Положительное социально-демографическое развитие любого государства, его устойчивый экономический рост возможны при наличии здорового работоспособного населения. Статья посвящена особенностям формирования национального капитала здоровья в Республике Казахстан. Необходимость изучения данного вопроса связана, прежде всего, с появлением тенденций снижения уровня рождаемости, старения населения, отрицательного сальдо миграции в регионах, что приводит к увеличению нагрузки на трудовые ресурсы и актуализирует проблему состояния здоровья. В связи с этим рассмотрена деятельность государства в обеспечении сферы охраны материнства и детства. Проведен анализ основных показателей здравоохранения в отношении детской возрастной категории, позволивший выявить проблемы детской медицины и основную группу заболеваний детей. Проанализирован показатель ожидаемой продолжительности жизни при рождении в разрезе регионов страны, на основе чего определены регионы с низким значением показателя. Проведен анализ детской и младенческой смертности в разрезе половой принадлежности и местности проживания. Установлено, что за последние годы наблюдается увеличение смертности среди младенцев и детей в возрасте до 5 лет, что связано с низкой ответственностью родителей, не уделяющих достаточного внимания детям; ростом числа дорожно-транспортных происшествий; несоблюдением правил дорожного движения; несвоевременным выявлением патологий в развитии ребенка. Предложены рекомендации по усилению мер в сфере охраны материнства и детства со стороны государства и повышению ответственности населения, участвующего в демографическом воспроизводственном процессе, за будущее поколение. Positive social and demographic development of any country, as well as its sustainable economic growth, are possible with the presence of a healthy and productive population. This article is dedicated to exploring the peculiarities of forming the national health capital in the Republic of Kazakhstan. The necessity of studying this issue is primarily associated with emerging trends of declining birth rates, an aging population, and negative migration balances in regions, leading to increased pressure on labor resources and highlighting the issue of health conditions. In this regard, the government's efforts in providing maternal and child healthcare services are examined. An analysis of key health indicators concerning the child age group was conducted, revealing issues in pediatric medicine and the main group of childhood illnesses. Additionally, life expectancy at birth was analyzed across different regions of the country, identifying regions with low indicators. Furthermore, an analysis of infant and child mortality was carried out based on gender and geographic location. It was observed that in recent years, there has been an increase in mortality among infants and children up to 5 years old, which can be attributed to factors such as low parental responsibility, lack of sufficient attention given to children, ","PeriodicalId":345441,"journal":{"name":"Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли","volume":"14 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139313182","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-10-26DOI: 10.52260/2304-7216.2023.3(52).22
А.К. Муратова, Ж.А. Дулатбекова, А.Е. Есенбаева, A. Muratova, Zh. Dulatbekova, A. Yessenbayeva
Бұл мақала Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аумақтарындағы экологиялық туризмнің дамуын зерттеуге арналған. Экотуризм экологиялық және мәдени қауіпсіздікті жақсартуға, жергілікті халықтың табиғи және мәдени ортаны сақтау қажеттілігі туралы хабардарлығын арттыруға ықпал етеді, сонымен қатар аумақтардың экономикалық дамуына ықпал етеді. Қазіргі уақытта ерекше қорғалатын табиғи аумақтардағы экотуризм тұрақты дамудың басым бағыты болып табылады. Бүгінгі таңда экотуризм күшінің басым бөлігі туристерді тартатын табиғи ресурстарды қорғауға емес, экономикалық мақсаттарды алға жылжытуға бағытталған. Бұл туризмнің осы түрінің негізгі принциптері мен мақсаттарын ескермейді. Сондықтан жалпы республикада экологиялық туризмді танымал ету үшін ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда туристік қызметті насихаттауды ескеру қажет. Жақын болашақта біздің еліміз әлемдегі экологиялық туризмнің жаңа бағытына айналуы мүмкін. Бұл Қазақстанның экотуризмді дамыту үшін үлкен туристік әлеуетке ие болуының арқасында мүмкін болып отыр. Республикамыздың бірегей табиғи жағдайлары мен ландшафттарының, сондай-ақ көптеген табиғи және тарихи ескерткіштердің, әртүрлі тарихи кезеңдерде аумақты мекендеген халықтардың бай мәдени және этникалық мұрасының арқасында Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аумақтарындағы экологиялық туризм әлемнің түкпір-түкпірінен келген туристерді тарту орталығына айналуы мүмкін. This study is devoted to the study of the development of ecological tourism in specially protected areas of Kazakhstan. Ecotourism contributes to improving environmental and cultural safety, raising awareness of the local population about the need to preserve the natural and cultural environment, and also contributes to the economic development of territories. Ecotourism in specially protected natural areas is currently a priority for sustainable development. Today, much of the ecotourism effort is focused on promoting economic goals rather than protecting the natural resources that attract tourists. This does not take into account the basic principles and goals of this type of tourism. In this regard, for the sustainable development of ecological tourism in Kazakhstan as a whole, it is necessary to take into account the development of tourism activities in specially protected natural areas. In the near future, Kazakhstan can become a new direction of ecological tourism in the world, since the territory of the republic has a great tourism potential for the development of this type of tourism. Thanks to the unique natural conditions and landscapes of our country, as well as the many natural and historical monuments, the rich cultural and ethnic heritage of the peoples who inhabited the territory in different historical periods, ecological tourism in specially protected natural areas of Kazakhstan can become a center of attraction for tourists from all over the world.
Бұл мақала Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аумақтарындағы экологиялық туризмнің дамуын зерттеуге арналған.Экотуризм экологиялық және мәдени қауіпсіздікті жақсартуға、жергілікті халықтың табиғи және мәдени ортаны сақтау қажеттілігі туралы хабардарлығын арттыруға ықпал етеді, сонымен қатар аумақтардың экономикалық дамуына ықпал етеді.Қазіргі уақытта ерекше қорғалатын табиғи аумақтардағы экотуризм тұрақты дамудың басым бағыты болып табылады.Бүгінгі таңда экотуризм күшінің басым бөлігі туристерді тартатын табиғи ресурстарды қорғауға емес, экономикалық мақсатарды алға жылжытуға бағытталған.Бұл туризмнің осы трінің негізгі принциптері мен мақсатарын ескермейді.在此，我谨代表中国政府，感谢您对我们工作的支持。Жақын болашақта біздің еліміз әлемдегі экологиялық туризмнің жаңа бағытына айналуы мүмкін.對不起，此篇文章只有English和Монгол хэл。對不起，此篇文章只有English和Монгол хэл、әртүрлі тарихи кезеңдерде аумақты мекендеген халықтардың бай мәдени және этникалық мұрасының арқасында Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аумақтарындағы экологиялық туризм әлемнің түкпір-對不起，此篇文章只有English和Монгол хэл。 本研究旨在探讨在哈萨克斯坦特别保护区发展生态旅游的问题。生态旅游有助于改善环境和文化安全，提高当地居民对保护自然和文化环境必要性的认识，同时也有助于地区经济发展。特别保护自然区内的生态旅游是目前可持续发展的优先事项。如今，生态旅游的大部分努力都集中在促进经济目标上，而不是保护吸引游客的自然资 源。这并没有考虑到这类旅游的基本原则和目标。因此，为了哈萨克斯坦生态旅游的整体可持续发展，有必要考虑在受特别保护的自然区域开展旅游活动。在不久的将来，哈萨克斯坦将成为世界生态旅游的一个新方向，因为哈萨 克斯坦共和国拥有发展此类旅游的巨大旅游潜力。由于我国独特的自然条件和景观，以及众多的自然和历史古迹、不同历史时期 居住在境内的各民族丰富的文化和民族遗产，哈萨克斯坦特别保护自然区的生态 旅游可以成为吸引世界各地游客的中心。
{"title":"DEVELOPMENT OF ECOLOGICAL TOURISM IN SPECIALLY PROTECTED NATURAL AREAS OF KAZAKHSTAN","authors":"А.К. Муратова, Ж.А. Дулатбекова, А.Е. Есенбаева, A. Muratova, Zh. Dulatbekova, A. Yessenbayeva","doi":"10.52260/2304-7216.2023.3(52).22","DOIUrl":"https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).22","url":null,"abstract":"Бұл мақала Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аумақтарындағы экологиялық туризмнің дамуын зерттеуге арналған. Экотуризм экологиялық және мәдени қауіпсіздікті жақсартуға, жергілікті халықтың табиғи және мәдени ортаны сақтау қажеттілігі туралы хабардарлығын арттыруға ықпал етеді, сонымен қатар аумақтардың экономикалық дамуына ықпал етеді. Қазіргі уақытта ерекше қорғалатын табиғи аумақтардағы экотуризм тұрақты дамудың басым бағыты болып табылады. Бүгінгі таңда экотуризм күшінің басым бөлігі туристерді тартатын табиғи ресурстарды қорғауға емес, экономикалық мақсаттарды алға жылжытуға бағытталған. Бұл туризмнің осы түрінің негізгі принциптері мен мақсаттарын ескермейді. Сондықтан жалпы республикада экологиялық туризмді танымал ету үшін ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда туристік қызметті насихаттауды ескеру қажет. Жақын болашақта біздің еліміз әлемдегі экологиялық туризмнің жаңа бағытына айналуы мүмкін. Бұл Қазақстанның экотуризмді дамыту үшін үлкен туристік әлеуетке ие болуының арқасында мүмкін болып отыр. Республикамыздың бірегей табиғи жағдайлары мен ландшафттарының, сондай-ақ көптеген табиғи және тарихи ескерткіштердің, әртүрлі тарихи кезеңдерде аумақты мекендеген халықтардың бай мәдени және этникалық мұрасының арқасында Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аумақтарындағы экологиялық туризм әлемнің түкпір-түкпірінен келген туристерді тарту орталығына айналуы мүмкін. This study is devoted to the study of the development of ecological tourism in specially protected areas of Kazakhstan. Ecotourism contributes to improving environmental and cultural safety, raising awareness of the local population about the need to preserve the natural and cultural environment, and also contributes to the economic development of territories. Ecotourism in specially protected natural areas is currently a priority for sustainable development. Today, much of the ecotourism effort is focused on promoting economic goals rather than protecting the natural resources that attract tourists. This does not take into account the basic principles and goals of this type of tourism. In this regard, for the sustainable development of ecological tourism in Kazakhstan as a whole, it is necessary to take into account the development of tourism activities in specially protected natural areas. In the near future, Kazakhstan can become a new direction of ecological tourism in the world, since the territory of the republic has a great tourism potential for the development of this type of tourism. Thanks to the unique natural conditions and landscapes of our country, as well as the many natural and historical monuments, the rich cultural and ethnic heritage of the peoples who inhabited the territory in different historical periods, ecological tourism in specially protected natural areas of Kazakhstan can become a center of attraction for tourists from all over the world.","PeriodicalId":345441,"journal":{"name":"Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли","volume":"251 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139313338","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-10-26DOI: 10.52260/2304-7216.2023.3(52).33
A. Omarkozhayeva, A. Zhunusova, N. Kurmankulova, I. Yardyakova, А.Н. Омаркожаева, А.А. Жунусова, Н. Ж. Курманкулова, И.В. Ярдякова
The article analyzes the work of human resource development hotels and their impact on the practical component of HR management. The novelty of the scientific research is to identify the tools and mechanisms by which the personnel work of hotels in Kazakhstan can become more effective than before. Within the framework of the study, the features of the personnel work of hotels and the trends observed within it are considered. The main directions of improving the efficiency of the personnel work of hotels, using innovative technologies, are analyzed. Based on the analysis, it was revealed that the main point of personnel opportunities in the organizations of the hotel business is the constant training of employees and the algorithm of the training process of hotel employees is correct. The methodology of the article is based on the application of general scientific, statistical and empirical research methods. The information base of the research was made up of scientific publications published in foreign peer-reviewed journals, as well as data from international organizations and statistical bodies. The findings of the study can be used in the preparation of lecture materials on the relevant discipline, and can also serve as a starting point for deeper research. В статье рассмотрены вопросы развития человеческих ресурсов в современных отелях. В статье проводится теоретический анализ понятия «управление человеческими ресурсами», авторы приводят многообразные определения, отражающие суть УЧР (управления человеческими ресурсами). Методология статьи основана на применении общенаучных, статистических и эмпирических методах исследования. Информационную базу исследования составили научные публикации, опубликованные в зарубежных реферируемых журналах, а также данные международных организаций, статистических органов. Выявлены тенденции роста численности работников, занятых в сфере услуг предоставления проживания и их заработной платы в разрезе регионов Казахстана. В статье проанализирован тенденции численность сотрудников, занятых в сфере услуг предоставления проживания и их среднемесячная заработная плата, обозначены факторы, направленные на развитие человеческих ресурсов отельных организаций. На основе проведенного анализа выявлено, что основным моментом развития человеческих ресурсов в организациях отельного бизнеса является постоянное обучение сотрудников и праведен алгоритм процесса обучения работников отелей. Результаты исследования могут быть использованы при подготовке лекционных материалов по соответствующей дисциплине, а также могут служить отправной точкой для проведения более глубоких исследований.
{"title":"РАЗВИТИЕ ЧЕЛОВЕЧЕСКИХ РЕСУРСОВ ОРГАНИЗАЦИЙ ОТЕЛЬНОГО БИЗНЕСА","authors":"A. Omarkozhayeva, A. Zhunusova, N. Kurmankulova, I. Yardyakova, А.Н. Омаркожаева, А.А. Жунусова, Н. Ж. Курманкулова, И.В. Ярдякова","doi":"10.52260/2304-7216.2023.3(52).33","DOIUrl":"https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).33","url":null,"abstract":"The article analyzes the work of human resource development hotels and their impact on the practical component of HR management. The novelty of the scientific research is to identify the tools and mechanisms by which the personnel work of hotels in Kazakhstan can become more effective than before. Within the framework of the study, the features of the personnel work of hotels and the trends observed within it are considered. The main directions of improving the efficiency of the personnel work of hotels, using innovative technologies, are analyzed. Based on the analysis, it was revealed that the main point of personnel opportunities in the organizations of the hotel business is the constant training of employees and the algorithm of the training process of hotel employees is correct. The methodology of the article is based on the application of general scientific, statistical and empirical research methods. The information base of the research was made up of scientific publications published in foreign peer-reviewed journals, as well as data from international organizations and statistical bodies. The findings of the study can be used in the preparation of lecture materials on the relevant discipline, and can also serve as a starting point for deeper research. В статье рассмотрены вопросы развития человеческих ресурсов в современных отелях. В статье проводится теоретический анализ понятия «управление человеческими ресурсами», авторы приводят многообразные определения, отражающие суть УЧР (управления человеческими ресурсами). Методология статьи основана на применении общенаучных, статистических и эмпирических методах исследования. Информационную базу исследования составили научные публикации, опубликованные в зарубежных реферируемых журналах, а также данные международных организаций, статистических органов. Выявлены тенденции роста численности работников, занятых в сфере услуг предоставления проживания и их заработной платы в разрезе регионов Казахстана. В статье проанализирован тенденции численность сотрудников, занятых в сфере услуг предоставления проживания и их среднемесячная заработная плата, обозначены факторы, направленные на развитие человеческих ресурсов отельных организаций. На основе проведенного анализа выявлено, что основным моментом развития человеческих ресурсов в организациях отельного бизнеса является постоянное обучение сотрудников и праведен алгоритм процесса обучения работников отелей. Результаты исследования могут быть использованы при подготовке лекционных материалов по соответствующей дисциплине, а также могут служить отправной точкой для проведения более глубоких исследований.","PeriodicalId":345441,"journal":{"name":"Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли","volume":"108 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139313381","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-10-26DOI: 10.52260/2304-7216.2023.3(52).13
Н.Ж. Акимов, Н.А. Курманов, М.Т. Кулыбеков, N. Akimov, N. Kurmanov, M. Kulybekov
В статье рассмотрено исследование кадрового потенциала в сфере образования. Актуальность темы исследования заключается в изучении влияния кадрового потенциала на развитие системы образования. В связи с чем целью данной работы стало выявление основных мер, проводимых государством в образовательной парадигме, и разработка рекомендаций по повышению кадрового потенциала педагогов как одного из факторов повышения качества образования. Изучены мнения специалистов и исследователей о кадровом потенциале и проблемах методов обучения. На основании данных бюро статистики АСПиР РК и Национального центра тестирования, проанализированы количественные показатели педагогов, результаты сдачи ими НКТ. В работе использованы следующие методы: контент-анализ, с помощью которого проведено сравнение теоретических положений о понимании кадрового потенциала. Методами синтеза изучена концепция кадрового потенциала; с применением аналитического метода исследования изучены статистические данные. На основании изученных проблем автором предложена модель управления профессиональным развитием педагогических кадров, которая включает в себя повышение квалификации, НКТ, цифровая грамотность, активные методы обучения, исследовательская работ, методическая работа, самообразование. Реализации предложенных направлении развития могут привести к повышению компетентности педагогов, качества образования и конкурентоспособности общеобразовательных учреждений. The article deals with the study of human resource potential in the field of education. The relevance of the topic of the research is to study the impact of personnel potential on the development of the education system. In this regard, the purpose of this work was to identify the main measures taken by the state in the educational paradigm and to develop recommendations to improve human resources capacity of teachers as a factor in improving the quality of education. The opinions of specialists and researchers about the staff potential and the problems of teaching methods were studied. Based on the data from the statistics bureau of the ASP&R Republic of Kazakhstan and the National Testing Center, the quantitative indicators of teachers, the results of their taking the NCT were analyzed. The following methods were used in the work: content analysis, with the help of which a comparison of theoretical positions on the understanding of personnel potential was carried out. By methods of synthesis, the concept of personnel potential was studied; using the analytical method of research, statistical data were studied. Based on the studied problems, the author proposed a model for managing the professional development of teaching staff, which includes professional development, NCT, digital literacy, active teaching methods, research work, methodological work, and self-education. The implementation of the proposed directions of development can lead to improved competence of teachers, quality of education and competitiveness of general educat
{"title":"MANAGEMENT OF PROFESSIONAL DEVELOPMENT OF PEDAGOGICAL STAFF AS A FACTOR OF INCREASING THE QUALITY OF EDUCATION","authors":"Н.Ж. Акимов, Н.А. Курманов, М.Т. Кулыбеков, N. Akimov, N. Kurmanov, M. Kulybekov","doi":"10.52260/2304-7216.2023.3(52).13","DOIUrl":"https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).13","url":null,"abstract":"В статье рассмотрено исследование кадрового потенциала в сфере образования. Актуальность темы исследования заключается в изучении влияния кадрового потенциала на развитие системы образования. В связи с чем целью данной работы стало выявление основных мер, проводимых государством в образовательной парадигме, и разработка рекомендаций по повышению кадрового потенциала педагогов как одного из факторов повышения качества образования. Изучены мнения специалистов и исследователей о кадровом потенциале и проблемах методов обучения. На основании данных бюро статистики АСПиР РК и Национального центра тестирования, проанализированы количественные показатели педагогов, результаты сдачи ими НКТ. В работе использованы следующие методы: контент-анализ, с помощью которого проведено сравнение теоретических положений о понимании кадрового потенциала. Методами синтеза изучена концепция кадрового потенциала; с применением аналитического метода исследования изучены статистические данные. На основании изученных проблем автором предложена модель управления профессиональным развитием педагогических кадров, которая включает в себя повышение квалификации, НКТ, цифровая грамотность, активные методы обучения, исследовательская работ, методическая работа, самообразование. Реализации предложенных направлении развития могут привести к повышению компетентности педагогов, качества образования и конкурентоспособности общеобразовательных учреждений. The article deals with the study of human resource potential in the field of education. The relevance of the topic of the research is to study the impact of personnel potential on the development of the education system. In this regard, the purpose of this work was to identify the main measures taken by the state in the educational paradigm and to develop recommendations to improve human resources capacity of teachers as a factor in improving the quality of education. The opinions of specialists and researchers about the staff potential and the problems of teaching methods were studied. Based on the data from the statistics bureau of the ASP&R Republic of Kazakhstan and the National Testing Center, the quantitative indicators of teachers, the results of their taking the NCT were analyzed. The following methods were used in the work: content analysis, with the help of which a comparison of theoretical positions on the understanding of personnel potential was carried out. By methods of synthesis, the concept of personnel potential was studied; using the analytical method of research, statistical data were studied. Based on the studied problems, the author proposed a model for managing the professional development of teaching staff, which includes professional development, NCT, digital literacy, active teaching methods, research work, methodological work, and self-education. The implementation of the proposed directions of development can lead to improved competence of teachers, quality of education and competitiveness of general educat","PeriodicalId":345441,"journal":{"name":"Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли","volume":"15 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-10-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139313628","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：