TÜRKİYE SELÇUKLU SULTANLARINA AİT FARSÇA ŞİİRLER

Abstract

Türkiye Selçuklu sultanları pek çok alanda olduğu gibi edebî ve kültürel alanlarda da Büyük Selçuklu devlet geleneklerini devam ettirmişlerdir. Tarihî kayıtlar Melik Nâsiru’d-dîn Berkyarukşâh, I. Giyȃsu’d-dîn Keyhusrev, II. Ruknu’d-dîn Süleymȃnşȃh, I. ʻİzzu’d-dîn Keykȃvus, I. ʻAlȃ’u’d-dîn Keykubȃd, II. ʻİzzu’d-dîn Keykȃvus ve IV. Ruknu’d-dîn Kılıç-Arslan gibi Türkiye Selçuklu sultan ve şehzadelerinin, kendilerinden önceki Büyük Selçuklu sultanları gibi, şiir ve edebiyattan hoşlandıklarını ve bu alanda edebî bir zevke sahip olduklarını ortaya koymaktadır. Zahîru’d-dîn-i Faryȃbî, Nizȃmu’d-dîn Ahmed-i Erzincȃnî, Muhammed b. ʻAlî er-Rȃvendî, Kâdı Burhânu’d-dîn-i Ânevî, Kāniʻî-yi Tûsî ve Hoca Dehhȃnî gibi devrin önemli şair ve edipleri Selçuklu sultanlarını metheden şiirler kaleme almışlar veya eserlerini Selçuklu sultanlarına sunmuşlardır. Bu çalışmada Sultan I. Giyȃsu’d-dîn Keyhusrev (2), II. Ruknu’d-dîn Süleymȃnşȃh (2), I. ʻİzzu’d-dîn Keykȃvus (2), I. ʻAlȃ’u’d-dîn Keykubȃd (1) ve IV. Ruknu’d-dîn Kılıç-Arslan (3) gibi Selçuklu hükümdarlarına ait çeşitli cönk, mecmû‘a ve tarih kitaplarında tespit edilen toplam 10 Farsça şiir yayınlanarak Türkçeye tercüme edilmiştir. Bu şiirler, Selçuklu hükümdarlarının edebî dünyasını yansıtmasının yanında, İran edebiyatının Türkiye Selçuklu sarayında ne derece kabul gördüğünü de ortaya koyması açısından önemlidir.