CELAL BAYAR IN ÖZEL ARŞİVİNDEN RUMELİ HİSARI NIN 1953-1958 RESTORASYONU

Abstract

Bugünlerde restorasyonu süren Rumeli Hisarı’nın tarihindeki en büyük restorasyon projesi 1950’li yıllarda hayata geçirilmiştir. İstanbul’un fethiyle özdeşleşen bu tarihi yapının onarımı, 1940’lı yıllardan itibaren gündemde olsa da restore hazırlıkları ancak 1953 yılında başlamıştır. İstanbul’un fethinin 500. yıldönümünün kutlanacağı 1953 yılı için hazırlanan planlar, gerek II. Dünya Savaşı’nın tesiri, gerekse imar planındaki öncelikler dolayısıyla hayata geçirilememiştir. Türkiye’de 1950 yılında gerçekleşen iktidar değişikliğinden sonra, dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın, Rumeli Hisarı’nın restorasyonuna ayrı bir ilgi gösterdiği bilinmektedir. 1953-1958 yılları arasında süren restorasyondan sonra, Rumeli Hisarı 505. Fetih yıldönümünde yeni bir düzenleme ile ziyarete açılmıştır. Bu düzenlemelerle Hisar içinde bir Fatih Müzesi oluşturulmuş ve muhtelif müzelerden bu döneme ışık tutacak eserler getirilerek burada sergilenmiştir. Fatih Sultan Mehmet dönemine ait eserlerin ön plana çıkarıldığı bu yeni teşhirle Rumeli Hisarı’nın önemli bir turistik merkez haline geleceği düşünülmüştür. Celal Bayar Vakfı Arşivi’nde bulunan Rumeli Hisarı Dosyası restorasyonun detaylı şekilde planlandığını göstermektedir. Basına yansıyan örneklerse Cumhurbaşkanı Bayar’ın ilgisinin göstergesi niteliğindedir. Bu çalışmada Bayar’ın özel arşivinde yer alan dosyanın etrafında, Rumeli Hisarı’nın 1953-1958 yıllarına yayılan restorasyonunun kapsamı ve hazırlık süreci değerlendirilmektedir. Söz konusu dosya diğer bazı arşiv evrakı, basın kaynakları ve ikincil kaynaklarla zenginleştirilmiştir.