{"title":"İki Medeniyetin Karşılaştığı Yer: Hay Bin Yakzan ve Robinson Crusoe Üzerine Bir İnceleme","authors":"Mustafa Moral","doi":"10.25306/skad.1272977","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Batı dünyası üzerinde tesir ettiği düşünülen İbn Tufeyl’in Hay bin Yakzan isimli eseri, özellikle Danıel Defoe’nin Robinson Crusoe adlı yapıtı üzerinde ilham kaynağı olduğu çeşitli araştırmacılar tarafından ifade edilmiştir. Hay bin Yakzan karakterinin bir adada yalnız başına deneyimlediği seyr ü sulûk yolculuğu ve yaşadığı gemi kazası sonucu yaklaşık otuz yılını adada geçirmek zorunda kalan Robinson Crusoe’nin hikayelerinin anlatıldığı her iki edebi metin, ihtiva ettiği anlamlar açısından içinde bulundukları medeniyetin izlerini beraberinde taşımışlardır. Her iki metinde kendi türleri içinde kurucu metin olma niteliklerini taşımış olup, buna göre Hay b. Yakzan, Salaman ve Absal metinlerinin; Robinson Crusoe ise “Robinsonad” türünün oluşumuna etki etmiştir. \nÇalışmada, ilk olarak Hay bin Yakzan ve Robinson Crusoe eserlerinin içinde bulundukları kültürdeki konumları değerlendirilmiş ve hikâyelerin ana hatları hakkında bilgi verilmiştir. Akabindeki bölümde ise her iki eserdeki ortak unsurlar tespit edilip, bu ortak unsurların birbirlerinden ayrışan yönleri incelenmiştir.","PeriodicalId":196616,"journal":{"name":"Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD)","volume":"152 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-06-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD)","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.25306/skad.1272977","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Batı dünyası üzerinde tesir ettiği düşünülen İbn Tufeyl’in Hay bin Yakzan isimli eseri, özellikle Danıel Defoe’nin Robinson Crusoe adlı yapıtı üzerinde ilham kaynağı olduğu çeşitli araştırmacılar tarafından ifade edilmiştir. Hay bin Yakzan karakterinin bir adada yalnız başına deneyimlediği seyr ü sulûk yolculuğu ve yaşadığı gemi kazası sonucu yaklaşık otuz yılını adada geçirmek zorunda kalan Robinson Crusoe’nin hikayelerinin anlatıldığı her iki edebi metin, ihtiva ettiği anlamlar açısından içinde bulundukları medeniyetin izlerini beraberinde taşımışlardır. Her iki metinde kendi türleri içinde kurucu metin olma niteliklerini taşımış olup, buna göre Hay b. Yakzan, Salaman ve Absal metinlerinin; Robinson Crusoe ise “Robinsonad” türünün oluşumuna etki etmiştir.
Çalışmada, ilk olarak Hay bin Yakzan ve Robinson Crusoe eserlerinin içinde bulundukları kültürdeki konumları değerlendirilmiş ve hikâyelerin ana hatları hakkında bilgi verilmiştir. Akabindeki bölümde ise her iki eserdeki ortak unsurlar tespit edilip, bu ortak unsurların birbirlerinden ayrışan yönleri incelenmiştir.