KÂSIMÎ’NİN DERLEDİĞİ ŞİİR MECMUASINDA KENDİSİNE AİT ŞİİRLER

Abstract

Derleme niteliği taşıyan mecmualar arasında şiir mecmualarının önemli bir yeri vardır. Bir şair veya birçok şairden şiir seçkisi mahiyetindeki bu eserlerin antolojik eser olarak nitelendirilmesi mümkündür. Şiir mecmualarının, şiirin/eserin yazıldığı dönemin bir aynası olmak kadar, derlendiği dönemin de aynası olma özellikleri vardır. Şairlerin yaşadıkları dönemin bir yansıtıcısı oldukları düşünüldüğünde, derleyicilerin önemi de gün yüzüne çıkar. Şiir mecmualarının bir kısmı benzer şiir taşımak yönüyle de önem arz eder ki aynı algı ve hayalleri barındıran şiirlerin bir arada bulunması adına kayda değerdir. Bu bağlamda şiir mecmualarının, dönemin yönelimlerini, halkların zevklerini ve dünyaya bakış açılarını, sosyal ve siyasal durumları yansıtması açısından önemli oldukları söylenebilir. Farklı disiplinlere veri sunma özelliklerinin yanı sıra şiir mecmuaları, asıl disiplini olan dil, dil tarihi, edebiyat ve edebiyat tarihine de doğrudan ya da dolaylı olarak katkı sağlar. Şiir mecmualarının öncelikle, sanatçı, muhteva ve biçim yönüyle edebiyatın gelişmişlik düzeyini ortaya koymaları yönlerinden bahsedilebilir. Edebiyat tarihi kaynaklarında adına rastlanmayan kimi sanatçıların mecmualarda yer bulması mümkündür. Kimi şairlerin daha önce varlığı bilinmeyen şiirlerine de aynı şekilde şiir mecmuaları vesilesiyle ulaşılabilir. Şiir mecmuaları, hem şairlerin kendileri hem de şiirleri hakkında yeni bilgi ve belge niteliği taşıyabilir. Bu özellikleriyle şiir mecmuaları, öncelikle edebiyat tarihine doğrudan katkı sağlayan kaynak niteliğinde eserler olarak değerlendirilebilirler. Edebiyat tarihimizde farklı derleme özellikleri gösteren, derleyeni belli olan ve/veya belli olmayan birçok şiir mecmuasından bahsedilebilir. Bunlardan biri, yazım tarihi ve derleyicisi belli olan Sandukatu’l-Maarif olarak da adlandırılan Kasımî Mecmuası’dır. Bu mecmuada derleyicinin kendisine ait şiirleri de mevcuttur. Bu şiirler, öncül edebiyat tarihi kaynaklarında adına rastlanmayan Kâsımî’nin hayatına dair önemli veriler sunma özelliği taşırlar. Bu makalede, mecmua hakkında kısa bilgiler verildikten sonra, Kâsımî’ye ait bilgilere ve Kâsımî’nin Türkçe şiirlerinin Arap harflerinden Latin harflerine aktarımına yer verilmiştir.