Brüt Sabit Sermaye Oluşumunun ve Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Özelinde Ampirik Bir Analiz

Abstract

Öz Günümüzde az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin birincil amacı ülkelerini sürdürülebilir bir büyüme patikasına sokarak gelişmiş ülke kategorisine ulaştırmaktır. Kuruluşundan günümüze yüzyıllık bir süreç geçmesine rağmen Türkiye ekonomisinin büyüme patikası ise halen gelişmiş ülke kategorisine ulaşamamıştır. Bu açıdan büyüme stratejilerinin daha etkin belirlenmesi ve uygulanabilmesi adına Türkiye özelinde hangi iktisadi değişkenin büyümeyi nasıl etkilediğinin araştırılması daha da önemli hale gelmiştir. Bu bağlamda, bu çalışmayla amaçlanan brüt sabit sermaye oluşumunun ve doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisini uzun dönem ve kısa dönemde 1974-2021 zaman aralığı için ARDL sınır testi kullanarak Türkiye özelinde analiz etmektir. Analiz bulguları, incelenen dönemde Türkiye’de brüt sabit sermaye oluşumu ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ekonomik büyüme arasında eş bütünleşme ilişkisinin varlığını ve kısa dönemdeki dengeden sapmaların uzun dönemde giderildiğini göstermektedir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular, brüt sabit sermaye oluşumuyla ekonomik büyüme arasında kısa dönemli negatif bir ilişkinin varlığına işaret ederken, uzun dönemli pozitif bir ilişkinin varlığını göstermektedir. Doğrudan yabancı yatırımlarla ekonomik büyüme arasındaki ilişki incelendiğinde ise durum tam tersine dönmekte; bulgular kısa dönemli pozitif bir ilişkinin varlığına işaret ederken, uzun dönemli negatif bir ilişkinin varlığını göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Brüt sabit sermaye oluşumu, doğrudan yabancı sermaye yatırımları, ekonomik büyüme, Türkiye.