GAMBREION KENT DEVLETİ: MYSIA BÖLGESİNİN İ.Ö.5.YY’DA ÖNE ÇIKAN MERKEZİ

Abstract

Gambreion Mysia bölgesindeki kent devletlerinden birisidir. Kent, İzmir’in Kınık ilçesi sınırları içerisindeki Poyracık beldesinde yer almaktadır. Kentle ilgili ilk bilgiler antik yazarlardan İ.Ö.5.yy.da elde edilmektedir. Bu yazarlardan, kentin iç bölgelerden gelip limana ulaşan antik yolların kavşak noktasında yer alan önemli bir kent olduğu ve Persler için bu kontrol altında tutulmasının önemi net bir şekilde ifade edilmektedir (Thucydides, History of the Peloponnesian War, 1.138.6; Xenephon Hellenica, 3.1.6). Ticarette son derece gelişen kent, İ.Ö.4 yy.da kendi sikkesini basan bir kent devleti konumundadır. Bununla birlikte kent devletinin gelişmiş bir düzeyde olduğu, lex sacrasında kentte tapınakların olduğunun ifade edilmesi ile belli olmaktadır. Gambreion’un 19. Yüzyıl gezginleri tarafından Poyracık’da olduğu ifade edilmekle birlikte mimari buluntuları yok denecek kadar azdır. Maddi kalıntının bu kadar az olan bu kent devletinin eldeki verilere göre Poyracık beldesinden başka bir yerde olabileceği yönünde bulgular elde ederek öneriler geliştirebilmek çalışmadaki amaçlardan birisi olarak belirlenmiştir. Kent devletinde eldeki bulgular ışığında hangi tanrıçanın kültü olduğunu tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bulgular kentte iki tanrıçaya ait tapınak olabileceğini göstermekle birlikte sadece Artemis ya da Demeter kültü de olabileceği konusunda da öneriler geliştirebilmek çalışmanın amaçlarından birisi olarak belirlenmiştir. Demeter ve Artemis’e ait kültlerin Mysia bölgesi içerisindeki diğer kent devletlerindeki yaygınlığının incelenmesi ve bölge için öneminin tespit edilebilmesi yönünde öneriler geliştirebilmek de amaç olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte İ.Ö.5 yy.da Mysia için çok önemli bir kent devleti olan Gambreion’un Hellenistik dönemdeki önemli krallıklardan birisi olan Pergamon’u ne derece etkilemiş olabileceği konuşunda öneriler geliştirebilmek çalışmanın amaçlarından bir diğeri olarak belirlenmiştir. Çalışmada kısıtlı sayıda verilerin incelenmesi neticesinde kent devletinin yerinin Poyracık beldesinin Işıklar köyü çevresinde olabileceği yönünde bulgular tespit edilmiştir. Bununla birlikte kent devletinde hem Artemis hem de Demeter kültünün olabileceği düşünülmektedir. Her iki tanrıçanın da tapınaklarının ve kutsal alanlarının olduğu düşünülmektedir.