Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılında Kıbrıs Meselesinin Kırılma Noktası Olarak “Annan Planı”

Abstract

Annan Planı, Soğuk Savaş sonrası Kıbrıs meselesinde bir dönüm noktası olmuştur. 2004 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından Kıbrıs sorununun çözümü için ortaya atılmıştır. Kıbrıs adasındaki siyasi ve toprak anlaşmazlıklarını sona erdirmeyi hedefleyen bu plan, adanın kuzeyindeki Türk toplumu ve güneyindeki Rum toplumu arasında bir federal çözüm sağlamayı amaçlamıştır. Plan, Kıbrıs adasının yeniden birleşmesini, iki toplum arasında politik güç paylaşımını, mülkiyet haklarının yeniden düzenlenmesini ve Türk askerlerinin adadan kademeli çekilmesini içermektedir. Ancak, Rum kesimi ve liderleri plana karşı tepki göstermiş ve referandumu da kabul etmemiştir. 2004 yılında yapılan referandum sonucunda, Rum kesimi planı reddederken, Türk kesimi ise kabul etmiştir. Annan Planı, Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik önemli bir adım olarak kabul edilse de taraflar arasındaki anlaşmazlıklar ve çıkar çatışmaları nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bu makalede Annan Planı’nın Kıbrıs Meselesindeki “kırılma noktası” olduğu iddia edilmekte ve bununla beraber bu deneyimin başarısız olmasının nedenleri sorgulanmaktadır. Çalışmada, Annan Planı’nın Kıbrıs’ın birleşme yolundaki son girişim olduğu, 2004 sonrası Kıbrıs meselesinde, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetiminin (GKRY) izlediği politikalarla sorunun çözülemediği ve Türkiye’nin dış politikasını etkilediği, bununla beraber planın başarısız olmasının, bölgesel ve küresel açıdan enerji, güvenlik ve dış politikayı da etkileyen ve adadaki birleşme umutlarını bitiren bir süreci başlattığı sonucuna varılmıştır.