Cumhuriyet Döneminde İlkokul 4. Sınıf Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha Ders Kitabının Günümüz Perspektifinden Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Eğitim-öğretimin olmazsa olmaz elemanlarından biri olan ders kitapları, her zaman üzerinde hassasiyetle durulan bir eğitim materyalidir. Çünkü bu materyaller aracılığıyla yaşa uygun bilgi ve beceri kazandırılır ve bu durum geleceği şekillendirecek ve yön verecek olan öğrenciler için oldukça önemlidir. Amacımız, 1926-1927 yıllarında basılan ilk mektep dördüncü sınıf Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha başlıklı kitap ile içeriğinde yer alan konuların günümüz ilkokul ve ortaokul düzeyinde okutulan ders kitaplarındaki konular ile karşılaştırması yapılarak, aradan geçen yaklaşık yüzyıllık süreçte eğitim ve öğretimdeki değişimi ve gelişmeleri karşılaştırmalı olarak göstermektir. Yöntem: Osmanlı Türkçesi ile yazılan “Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha” ders kitabının yazınsal ve şekilsel analizi yapıldı. Bir nüshası yazarlarda bulunan kitabın çevirisi de yazarlar tarafından gerçekleştirildi. Nitel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılarak günümüz ders kitapları ile biçim ve içerik özellikleri açısından karşılaştırıldı. Bulgular: Kitapların baş sayfalarında içerik hakkında bilgilerden bahsetmesi, konuların resimlerle desteklenmesi, konu sonunda sorular sorulması, konuların öğrencilerin anlayabileceği düzeyde örneklerle açıklanması, konuların hastalıklar ve klinik birtakım olgularla pekiştirilmesi yönünden benzer özellikler taşımaktadır. Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha kitabının ücretli olması, görsel ve yazılı metinlerin kaynağının belirtilmemiş olması yönünden de farklılıkları bulunmaktadır. Ayrıca içerik yönünden günümüzde çoğunlukla 6. sınıf ders kitabı içeriği ile uyumlu olması dikkat çekicidir. Sonuç: Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha ders kitabının günümüz ders kitapları ile olan karşılaştırılmasının yapıldığı araştırmamız ile dönemsel olarak yapılan bu şekilde analizler ile geleceği doğru ve etkili tasarlayabilmek için geçmişi ve bugünü irdelemekten geçtiğine inanmaktayız. Ayrıca yaptığımız bu araştırma ile konu ile ilgilenen uygulayıcılara ve araştırmacılara bir kaynakça sunmak, tasarım ve planlamalarına da ışık tutacağı kanaatindeyiz.