GELİBOLULU ÂLÎ DİVANI’NDA “ÇÂH”A (KUYUYA) DAİR

KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi Pub Date : 2024-02-11 DOI:10.51592/kulliyat.1383178

H. Bati̇slam

{"title":"GELİBOLULU ÂLÎ DİVANI’NDA “ÇÂH”A (KUYUYA) DAİR","authors":"H. Bati̇slam","doi":"10.51592/kulliyat.1383178","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"XVI. yüzyıl Divan şairi olarak bilinen Gelibolulu Âlî’nin ayrıca bürokrat ve tarihçi yönleri vardır. Çeşitli devlet görevlerinde bulunan şair, yaptığı görevlerde karşılaştığı olumsuz durumları ve toplumun yaşadığı bazı sorunları eserlerinde dile getirmiştir. Bu nedenle onun şiirlerinde günlük hayat sahneleri ve sosyal eleştiri önemli bir yer tutar. Farklı içerik ve türde eserleri bulunan Gelibolulu Âlî’nin diğer divan şairlerinde fazla rastlanmayan kimi özellikleri şiirlerinde ve eserlerinde yansıtması dikkat çekici yönlerindendir. En çok gazel yazan divan şairlerinden biri olmasının yanı sıra şair, gazel nazım şeklinden övgü amacıyla yararlanır. Gazellerinde farklı aruz kalıpları kullanır. Günlük hayata dair hemen her konuyu ele alan Âlî şiirlerinde yaşadığı coğrafyanın yer adlarına ve yerel söyleyişlerine de yer verir. Gelibolulu Âlî Divanı’nda kuyu ve kuyu çeşitleri sıklıkla kullanılan benzetme ögelerindendir. Divan şiiri geleneğinde kuyu denildiği zaman sevgilinin çene çukuru ve Yusuf kıssasında anlatılan Hz. Yusuf’un kuyuya atılması ilk akla gelen örneklerdir. Ancak Gelibolulu Âlî’de bu tür kullanımlardan başka tamlamalarla kuyu ile ilgili değişik unsurların çokça yer aldığı görülür. Bu çalışmada hem bir klasik dönem şairi hem de şiirlerinde diğer şairlerden ayrı özellikler bulunması, Divan şiirinde kuyu ve kuyuyla ilgili unsurların nasıl işlendiğini göstermesi bakımından Gelibolulu Âlî Divanı incelenmiştir. Divandaki örnek beyitlerden yararlanılıp kuyunun kullanım sıklığı ve kullanım özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır.","PeriodicalId":432234,"journal":{"name":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","volume":"16 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-02-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.51592/kulliyat.1383178","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

XVI. yüzyıl Divan şairi olarak bilinen Gelibolulu Âlî’nin ayrıca bürokrat ve tarihçi yönleri vardır. Çeşitli devlet görevlerinde bulunan şair, yaptığı görevlerde karşılaştığı olumsuz durumları ve toplumun yaşadığı bazı sorunları eserlerinde dile getirmiştir. Bu nedenle onun şiirlerinde günlük hayat sahneleri ve sosyal eleştiri önemli bir yer tutar. Farklı içerik ve türde eserleri bulunan Gelibolulu Âlî’nin diğer divan şairlerinde fazla rastlanmayan kimi özellikleri şiirlerinde ve eserlerinde yansıtması dikkat çekici yönlerindendir. En çok gazel yazan divan şairlerinden biri olmasının yanı sıra şair, gazel nazım şeklinden övgü amacıyla yararlanır. Gazellerinde farklı aruz kalıpları kullanır. Günlük hayata dair hemen her konuyu ele alan Âlî şiirlerinde yaşadığı coğrafyanın yer adlarına ve yerel söyleyişlerine de yer verir. Gelibolulu Âlî Divanı’nda kuyu ve kuyu çeşitleri sıklıkla kullanılan benzetme ögelerindendir. Divan şiiri geleneğinde kuyu denildiği zaman sevgilinin çene çukuru ve Yusuf kıssasında anlatılan Hz. Yusuf’un kuyuya atılması ilk akla gelen örneklerdir. Ancak Gelibolulu Âlî’de bu tür kullanımlardan başka tamlamalarla kuyu ile ilgili değişik unsurların çokça yer aldığı görülür. Bu çalışmada hem bir klasik dönem şairi hem de şiirlerinde diğer şairlerden ayrı özellikler bulunması, Divan şiirinde kuyu ve kuyuyla ilgili unsurların nasıl işlendiğini göstermesi bakımından Gelibolulu Âlî Divanı incelenmiştir. Divandaki örnek beyitlerden yararlanılıp kuyunun kullanım sıklığı ve kullanım özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır.

查看原文

微信好友朋友圈 QQ好友复制链接

本刊更多论文

关于吉尔杰布卢鲁-âlî 迪旺的 "çâh"（井）问题

Gelibolulu Âlî 是 16 世纪著名的迪凡诗人，同时也是官僚和历史学家。这位诗人曾在多个国家职位上任职，他在作品中表达了自己在工作中遇到的负面情况以及社会遇到的一些问题。因此，日常生活场景和社会批判在他的诗歌中占有重要地位。值得注意的是，作品内容和体裁各不相同的格利布卢-阿利（Gelibolulu Âlî）在他的诗歌和作品中反映出了其他迪旺诗人所没有的一些特点。除了是写格萨尔诗最多的迪瓦恩诗人之一，诗人还利用格萨尔诗的形式进行赞美。他在格扎尔诗中使用了不同的韵律模式。在他的诗歌中，Âlî 几乎涉及了与日常生活有关的所有主题，还包括他所生活的地域的地名和当地的表达方式。在 Gelibolulu Âlî Divan 中，"井 "和 "井型 "是经常使用的比喻。在迪凡诗歌的传统中，一提到井，人们首先想到的例子是爱人的下巴坑，以及《优素福》寓言中先知优素福被扔进井里。然而，在《盖利布鲁鲁-阿利》中，与井有关的各种元素经常与这些短语以外的短语一起使用。本研究从 Gelibolulu Âlî 作为古典时期的诗人以及与其他诗人不同的特点两方面分析了其 Divan，并展示了 Divan 诗歌中如何处理井以及与井相关的元素。通过咏物诗中的对联样本来确定井的使用频率和特点。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文去求助

来源期刊

KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi

自引率

0.00%

发文量