Zadania inteligencji. Współpraca Romana Jaworskiego z „Robotnikiem” w kontekście jego działalności publicystycznej

Abstract

Głównym celem artykułu jest przybliżenie współpracy Romana Jaworskiego (1883–1944) jako recenzenta literackiego i teatralnego z czasopismem Robotnik – organem Polskiej Partii Socjalistycznej – w 1933 roku, a ponadto osadzenie jej w kontekście całej działalności publicystycznej pisarza. Roman Jaworski wciąż pozostaje znany przede wszystkim ze swojego debiutanckiego zbioru opowiadań Historie maniaków (1910) i projektu groteskowej sztuki „trudnej i brzydkiej”. Jego role publicysty politycznego oraz recenzenta teatralnego zostały praktycznie zapomniane lub nie przypisuje się im dużej wagi. Tymczasem była to działalność nie tylko bogata, lecz także towarzysząca pisarzowi niemal przez całe życie, a co za tym idzie – odzwierciedlająca poszukiwania Jaworskiego najodpowiedniejszej opcji dla najpierw odzyskania niepodległości, później rozwoju i odbudowy nowego państwa. W artykule skupiam się na tekstach Jaworskiego, dodatkowo porównuję je z recenzjami Irzykowskiego – partnera i mentora pisarza od 1911 roku – pod kątem ich stosunku do polityki, sztuki i krytyki.