OKÜLER İLAÇ TAŞIYICI SİSTEM OLARAK LİPİT BAZLI NANOPARTİKÜLLER

Abstract

Amaç: Bu derleme kapsamında, oküler kullanımdaki katı lipit nanopartikül (KLN) ve nanoyapılı lipit taşıyıcı (NLT) sistemlerine, bu formülasyonların sterilizasyonuna ve tasarımla kalite (QbD) hakkında yapılan son araştırmaları tartışmak amaçlanmıştır. Sonuç ve Tartışma: Göze ilaç taşınması son yıllardaki gelişmelere rağmen hala karmaşık bir sorun olarak devem etmekte ve etkili ilaç taşınabilmesi için yenilikçi yaklaşımlara ihtiyaç duyulan bir alandır. Bu derlemede, yenilikçi yaklaşımlardan olan KLN’ler ve NLT’lerin oftalmik ilaç uygulamalarında sağladıkları üstünlükler güncel literatür örnekleriyle tartışılmıştır. KLN’ler oda sıcaklığında katı halde bulunan lipitlerin genellikle eritilmesi ya da çeşitli solvanlarda çözündürülmesi ile hazırlanan lipit partiküllerdir. NLT’ler ise yapısında katı lipitlerle birlikte oda sıcaklığında sıvı halde bulunan lipitleri de içermektedir. Oküler ilaç uygulamalarında kritik aşamalardan biri de sterilizasyon basamağıdır. Uygun sterilizasyon işleminin seçiminde, kullanılan lipitlerin erime dereceleri, serbest radikal oluşturma eğilimleri ve partikül büyüklükleri göz önünde bulundurulmalıdır. Sonuç olarak, KLN ve NLT’ler hem biyouyumluluk hem de etkililik anlamında oküler tedaviler için umut vadeden ilaç taşıyıcı sistemlerdir. Derleme kapsamında incelenen literatür çalışmaları da bu çıkarımı desteklemektedir. Ancak saklama süresince karşılaşılabilen stabilite sorunları ve tekrarlanabilir büyük ölçekte üretim konusunda yaşanan sıkıntılar nedeniyle klinik tedavide yeterince kullanılamamaktadır. Bu sorunların çözümü aşamasında QbD’nin etkili olacağı düşünülmektedir.