Yenilikçi ağ modelleri kapsamında yerli tıbbi cihaz tasarım süreçlerinde endüstriyel tasarımın rolü

Abstract

Bu çalışma, yenilikçi ağ modelleri çerçevesinde disiplinlerarası etkileşimin yoğun olduğu tıbbi cihaz tasarım sürecini incelemeyi amaçlamaktadır. Yerli tıbbi cihaz sektöründe tasarım süreçlerinde “Endüstriyel Tasarım” rolünü, inovasyonu destekleyen ağ modelleri üzerinden inceleyen ilk araştırma olma özelliğini taşımaktadır. Bu araştırma, yerli tıbbi cihaz sektöründeki Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) ve tasarım faaliyetlerinin inovasyonla ilişkisini, tasarım süreçlerinde firma dışı kaynak kullanımını ve yapılan iş birliklerini analiz etmek amacıyla yapılmıştır. Tüm bu faaliyetler, paydaşlar arasındaki ilişkiler, devlet politikaları ve oluşturulan sağlık ekosistemdeki önemli unsurları vurgulamayı hedeflemektedir. Çalışma, kavramsal çerçeve doğrultusunda iki aşamalı bir alan çalışmasını içermektedir. İlk aşama, saha çalışması olarak adlandırılmakta olup, 57 yerli tıbbi cihaz üreticisi firma ve yedi sektöre özgü paydaşla gerçekleştirilen mülakatları içermektedir. Bu saha çalışması, yerli tıbbi cihaz üreticilerinin süreç ve iş birlikleri hakkında bilgi sağlamayı, gelişmelerini takip etmeyi ve periyodik gerçekleştirilen mülakatları içermektedir. Bu bilgiler, ikinci aşama olan vaka çalışmalarının temelini oluşturmuştur. Alan çalışması sonucunda belirlenen 8 adet yerli tıbbi cihaz tasarım sürecine ait vaka analizi gerçekleşmiştir. Araştırma bulguları, yerlileştirme ve mevcut tıbbi cihaz süreçlerinin ürün geliştirme odaklı olduğunu, rekabet odaklı ortaklıkların arttığını, geleneksel kullanıcı araştırma yöntemlerinin ve endüstriyel tasarım faaliyetlerinin yenilikçi ağ yapılarında daha çok ve dış kaynak olarak kullanıldığını göstermiştir. Çalışmanın sonuçları, endüstriyel tasarımın yenilikçi ağ modellerine dahil edilmesinin yenilik çıktıları üzerinde olumlu bir etkisinin olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, çok disiplinli çalışma kültüründe eksikliklerin bulunduğu, küresel ölçekte iş birliği yapan firmaların yenilik faaliyetlerinin daha fazla olduğu ve proje odaklı stratejilerin belirlenmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır.